Aspekty podatkowe ubezpieczenia OC dla członków zarządu spółek kapitałowych – cz. I

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się z nieustannym ponoszeniem ryzyka – m.in. rynkowego, operacyjnego czy finansowego, ale także z ryzykiem wyrządzenia szkody innym uczestnikom obrotu. Chcąc zabezpieczyć się przed negatywnymi konsekwencjami roszczeń odszkodowawczych kierowanych zarówno bezpośrednio do członków zarządu spółek z o.o. i akcyjnych, jak i nich samych, spółki coraz częściej decydują się na zakup ubezpieczeń OC dla członków zarządu.
W związku z powyższym pojawiły się pytania: Czy spółka może ująć wydatek na ubezpieczenie OC dla członków zarządu jako koszt uzyskania przychodu? Jak na gruncie przepisów prawa podatkowego należy poprawnie kwalifikować takie zdarzenie?
 

Ubezpieczenie OC jako koszt uzyskania przychodu

W świetle obowiązujących przepisów prawa podatkowego wydatki poniesione na zakup ubezpieczenia OC dla członków zarządu nie stanowią kosztów podatkowych.
Jak wskazuje art. 15 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych kosztem uzyskania przychodu są koszty, które zostały poniesione w celu osiągnięcia przychodu lub zachowania albo zabezpieczenia źródeł tych przychodów – z wyjątkiem wydatków enumeratywnie wymienionych przez ustawodawcę w art. 16 ust. 1 tej ustawy. Zdaniem organów podatkowych będą to zatem koszty, których poniesienie było racjonalnie i gospodarczo uzasadnione[1], wyłączając te, które nie są związane z przychodem.
Konsekwentnie mimo, iż wśród wyjątków określonych w art. 16 ust. 1 nie znajduje się kategoria „koszty poniesione na ubezpieczenia członków zarządu spółek kapitałowych”, to wydatków tych nie można zakwalifikować jako kosztów uzyskania przychodów spółki, gdyż nie spełniają ogólnych założeń uznania za taki koszt.
Poniesienie wydatku powinno mieć bowiem wpływ na przychód – generować go, zwiększać lub co najmniej zachowywać na odpowiednim poziomie. Jednym słowem powinien zachodzić związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy przychodem a poniesionym kosztem. Trudno natomiast uznać, że wykupienie polisy ubezpieczenia OC dla członków zarządu ma wpływ na generowane przez spółkę obroty. Są to wydatki, które mają na celu ochronę członków zarządu i samej spółki od odpowiedzialności odszkodowawczej, a zatem nie będą to zatem koszty uzyskania przychodów dla spółki[2].
[1] Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 listopada 2017 r., 0111-KDIB1-2.4010.155.2017.3.AK
[2] Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 lipca 2017 r., 0112-KDIL3-3.4010.4.2017.1.MC
 

WARTO WIEDZIEĆ

Należy pamiętać, iż warunki wymienione w art. 16 ust. 1 pkt 59) ustawy o CIT dopuszczające uznanie wydatku poniesionego przez spółkę na ubezpieczenie muszą być spełnione kumulatywnie.

Członek zarządu jako pracownik spółki

Sytuacja może jednak wyglądać inaczej, gdy członek zarządu pozostaje ze spółką w stosunku pracy.
Art. 16 ust. 1 pkt 59) ustawy o CIT przewiduje bowiem pewien wyjątek. Co do zasady składki opłacone przez pracodawcę z tyt. umów ubezpieczenia na rzecz pracowników nie stanowią kosztów uzyskania przychodów, jednakże ustawodawca wyłączył od tej zasady sytuację, gdy:

1. umowy ubezpieczenia dotyczą niektórych grup ryzyka, o których mowa w załączniku do ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej – chodzi o ubezpieczenia:

• na życie,
• na życie, jeżeli są związane z ubezpieczeniowym funduszem kapitałowym,
• wypadkowe i chorobowe – w pewnych przypadkach,
• wypadkowe, w tym od wypadku przy pracy i choroby zawodowej oraz
• choroby

2.uprawnionym do otrzymania świadczenia nie jest pracodawca, oraz

3.umowa ubezpieczenia w okresie 5 lat, licząc od końca roku kalendarzowego, w którym ją zawarto lub odnowiono, wyklucza:

• wypłatę kwoty stanowiącej wartość odstąpienia od umowy,
• możliwość zaciągania zobowiązań pod zastaw praw wynikających z umowy,
• wypłatę z tytułu dożycia wieku oznaczonego w umowie.

WARTO WIEDZIEĆ

Jeżeli członek zarządu jest pracownikiem spółki, która opłaca na jego rzecz ubezpieczenie na życie, wypadkowe lub inne wymienione w przepisach, to wówczas koszty takiej polisy spółka jako pracodawca może zaliczyć do kosztów uzyskania przychodów.

Porada praktyczna

Co do zasady, spółka wykupując polisę ubezpieczeniową w zakresie OC dla członków organów zarządzających, nie może takiego wydatku zaliczyć do swoich kosztów uzyskania przychodów. Jeżeli jednak ponosi koszty innych umów ubezpieczeniowych na rzecz członka zarządu, np. z tytułu polisy na życie i ma on status jej pracownika, to wówczas warto każdorazowo sprawdzić, czy spółce nie przysługuje prawo do zakwalifikowania takiego wydatku jako kosztu podatkowego.
 

Podsumowanie

Wykupienie przez spółkę ubezpieczenia OC dla członków zarządu co do zasady, nie stanowi dla niej kosztu uzyskania przychodów.
Rozpoznając jednak tę kwestię warto pamiętać o wyjątkach, jakie przewidział ustawodawca np. w stosunku do ubezpieczeń na życie dla pracowników i każdorazowo sprawdzić czy spółce nie przysługuje możliwość rozpoznania kosztu podatkowego.

Konsekwencje z punktu widzenia podatku PIT znajdziesz w Aspekty podatkowe ubezpieczenia OC dla członków zarządu spółek kapitałowych – cz. II

Podstawa:

1. 1. 1. Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 9 listopada 2017 r., 0111-KDIB1-2.4010.155.2017.3.AK,
      2. Interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 12 lipca 2017 r., 0112-KDIL3-3.4010.4.2017.1.MC