Odpowiedzialność solidarna przy „split payment”

Z dniem 1 kwietnia 2018 r. podatnicy będą mogli wybrać sposób regulowania faktury VAT na rzecz swojego Kontrahenta, tj. będą mogli dokonywać zapłaty w mechanizmie podzielonej płatności (ang. split payment).
 

Mechanizm podzielonej płatności

Istota mechanizmu polega na umożliwieniu podatnikom dobrowolnego dokonywania płatności z tytułu otrzymanej faktury zakupowej odrębnie w części dotyczącej wartości netto wykazanej na fakturze i odrębnie w części dotyczącej kwoty podatku VAT wynikającego z faktury.
Wartość odpowiadająca kwocie podatku VAT może bowiem zostać uregulowana na rachunek dedykowany kontrahenta (tzw. rachunek VAT).
 

WARTO WIEDZIEĆ

Nabywca usługi lub towaru będzie wypełniał komunikat przelewu, na którym wskazane będą dwie kwoty, tj. wartość sprzedaży netto, która trafi na rachunek rozliczeniowy kontrahenta oraz kwotę podatku, który wypłacony zostanie przez Bank (SKOK) na rachunek VAT tego kontrahenta.
 

Komunikat przelewu

Dokonywanie płatności w mechanizmie podzielonej płatności możliwe będzie przy użyciu komunikatu przelewu, w którym podatnik poda:
– kwotę odpowiadającą całości lub części kwoty podatku wynikającej z faktury,
– kwotę odpowiadającą całości lub części wartości sprzedaży brutto,
– numer faktury lub faktury korygującej, której dotyczy płatność,
– numer, za pomocą którego dostawca towaru lub usługodawca jest zidentyfikowany na potrzeby podatku.
 

Zapłata na rzecz podmiotu innego niż wskazany na fakturze

Jednocześnie z uwagi na cel nowelizacji jakim jest zapobieganie unikaniu płacenia podatku od towarów i usług, ustawodawca wprowadził regulację uniemożliwiającą podatnikom podejmowanie działań zmierzających do niepłacenia podatku VAT.
 

Odpowiedzialność solidarna

Konsekwentnie, w przypadku gdy płatność zostanie omyłkowo dokonana na rzecz podatnika innego niż wskazany na fakturze widniejącej na komunikacie przelewu, podatnik, na rzecz którego dokonano takiej płatności, odpowiada solidarnie wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT.
 

Wyłączenie odpowiedzialności solidarnej

Odpowiedzialność solidarna podatnika, do którego błędnie trafiła kwota podatku VAT, jest wyłączona w dwóch przypadkach.
W pierwszym przypadku wyłączenie odpowiedzialności solidarnej ma miejsce w przypadku dokonania przez podatnika otrzymującego płatność na rachunek VAT dalszego przelewu na rzecz dostawcy towarów lub usługodawcy wskazanego na fakturze widniejącej w komunikacie przelewu. Tym samym, w ramach omawianej regulacji racjonalny ustawodawca dopuścił dokonywanie płatności w schematach np. faktoringu – pod warunkiem, że płatności te będą przechodziły przez rachunek VAT nabywcy, faktora oraz faktoranta.
Natomiast w drugim przypadku, wyłączenie odpowiedzialności ma miejsce w sytuacji, gdy  podatnik otrzymujący płatność na rachunek VAT dokona niezwłocznego zwrotu otrzymanej płatności na rzecz podatnika, który błędnie zrealizował przelew. W efekcie, solidarna odpowiedzialność nie będzie dotyczyć podatnika, który w wyniku omyłki otrzymał wartość podatku VAT wynikającą z niewystawionej przez siebie faktury – pod warunkiem zwrotu niesłusznie przekazanej mu kwoty podatku VAT.
 

WARTO WIEDZIEĆ

Odpowiedzialność solidarna jest wyłączona w przypadku przekazania otrzymanej płatności na rzecz realnego dostawcy towarów lub usługodawcy, albo zwrotu otrzymanej płatności na rzecz podatnika, od którego otrzymano tę płatność, niezwłocznie po powzięciu informacji o jej otrzymaniu.
 

Porada praktyczna

Podatniku, warto weryfikować wpływy na rachunku VAT, albowiem w razie przeoczenia nienależnego przelewu kwoty podatku VAT podatnik zostaje obarczony błędem podmiotu trzeciego, niejednokrotnie nieznanego podatnikowi.
 

Podsumowanie

Uchwalona nowelizacja ustawy o VAT wprowadza odpowiedzialność podatników, którzy otrzymają na rachunek VAT kwotę podatku VAT wynikającą z faktury, której nie wystawili i niejednokrotnie dotyczącej transakcji, w której nie brali żadnego udziału.
W ramach omawianej normy prawa podatkowego, na podatnika otrzymującego płatność  może zostać przerzucona odpowiedzialność z tytułu nierozliczenia lub niewłaściwego rozliczenia kwoty podatku VAT przez rzeczywistego wystawcę faktury, tj. dostawcę towaru lub świadczeniodawcę usług.
W przedmiotowych wypadkach podatnik otrzymujący płatność będzie odpowiadał solidarnie wraz z wraz z dostawcą tych towarów lub usługodawcą za nierozliczony podatek wynikający z danej transakcji – do wysokości kwoty błędnie otrzymanej na rachunek VAT.
 

Podstawa:

1. 108a ust. 5 i 6 ustawy z dnia 9 listopada 2017 r. o zmianie ustawy o podatku od towarów i usług oraz niektórych innych ustaw (Druk nr 1864).