STIR – blokady na rachunku bankowym

Ustawa z 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych (Druk nr 1880) czeka na podpis Prezydenta.
Ma ona na celu ograniczenie luki w podatku VAT spowodowanej wyłudzeniami oraz zwiększeniem pewności obrotu gospodarczego przez eliminację firm oszukujących pozostałych przedsiębiorców. Niestety uprawnienia Szefa Krajowej Administracji Skarbowej mogą się okazać problematyczne, wręcz uciążliwe, również dla uczciwych podatników.
 

Blokada Rachunku

Ustawa nowelizuje m.in. regulacje dotyczące Ordynacji Podatkowej oraz Prawa Bankowego (por. art. 106a ust. 1 ustawy – Prawo bankowe), dając prawo do dokonania blokady rachunku przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej.
Ten może wydać odpowiednie postanowienie, jeżeli posiadane informacje (w oparciu wyniki analizy ryzyka) wskazują, że podmiot kwalifikowany może wykorzystywać działalność sektora finansowego do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi lub do czynności zmierzających do wyłudzenia skarbowego, a blokada rachunku podmiotu kwalifikowanego jest konieczna, aby temu przeciwdziałać.
 

WARTO WIEDZIEĆ

Szef KAS będzie miał możliwość dokonania blokady rachunku rozliczeniowego podatnika i czasowe uniemożliwienie mu  dysponowania i korzystania ze środków pieniężnych zgromadzonych na tym rachunku.

Termin Blokady

Co do zasady blokada nie może nastąpić na okres dłuższy aniżeli 72 godziny. Do wskazanego okresu 72 godzin nie wlicza się jednak sobót ani dni ustawowo wolnych od pracy, a w konsekwencji rzeczywisty czas zblokowania środków pieniężnych zgromadzonych na rachunku rozliczeniowym może być znacznie dłuższy.
 

Wydłużenie okresu blokady

Jednocześnie Szef Krajowej Administracji Skarbowej ma możliwość przedłużenia terminu blokady rachunku na okres do 3 miesięcy.
Wydłużenie terminu blokady może nastąpić, jeżeli zachodzi uzasadniona obawa, że podatnik nie wykona istniejącego lub mającego powstać zobowiązania podatkowego lub zobowiązania z tytułu odpowiedzialności podatkowej osób trzecich. Niemniej warunkiem jest, aby wartość tego zobowiązania przekraczała równowartość 10.000,00 EUR przeliczonych na złote według średniego kursu euro ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski w ostatnim dniu roboczym roku poprzedzającego rok, w którym wydano postanowienie.
 

Zmiany w ustawie o VAT

Omawiane regulacje będą miały doniosłe skutki w zakresie VAT, albowiem stosownie do treści znowelizowanych przepisów, w przypadku podejrzenia prowadzenia działań z zamiarem wykorzystania sektora bankowego do celów mających związek z wyłudzeniami skarbowymi podatnik:

• nie uzyska wpisu do Rejestru czynnych podatników VAT, bądź
• zostanie wykreślony z takiego rejestru, przy czym wykreślenie to nastąpi z urzędu, bez konieczności zawiadamiania o tym podatnika.

WARTO WIEDZIEĆ

Podejrzenie prowadzenia działalności mającej na celu wyłudzenia skarbowe będzie skutkować automatyczną utratą statusu czynnego podatnika VAT.

Wyłudzenia Skarbowe

Pojęcie wyłudzeń skarbowych zostało precyzyjnie zdefiniowane w ustawie. I tak przez wyłudzenia skarbowe rozumieć należy:

1. przestępstwa skarbowe, o których mowa w art. 54 § 1 i 2 Kodeksu karnego skarbowego – uchylanie się od opodatkowania, art. 55 § 1 i 2 k.k.s. – firmanctwo, art. 56 § 1 i 2 k.k.s. – oszustwo podatkowe, art. 62 § 1–2a k.k.s. – m.in. nierzetelne wystawienie faktury, art. 76 § 1 i 2 k.k.s. – wyłudzenie podatkowej należności publicznoprawnej przez narażenie na nienależny zwrot podatku,
2. przestępstwa, o których mowa w art. 270a § 1 i 2, art. 271a § 1 i 2 oraz art. 277a § 1 (wystawianie pustych faktur) Kodeksu karnego,
3. przestępstwa, o których mowa w art. 258 § 1–3 (przestępczość zorganizowana) Kodeksu karnego, mające na celu popełnienie przestępstw skarbowych, o których mowa w lit. a lub przestępstw, o których mowa w lit. b.

Powyższy katalog dotyczy enumeratywnie wymienionych przestępstw. Jest więc to katalog zamknięty, w którego zakresie nie mieszczą się wykroczenia skarbowe (przykładowo: art. 54 § 3, art. 55 § 3 i art. 56 § 3 Kodeksu karnego skarbowego).
 

Porada praktyczna

Blokada rachunku daje znacznie szersze możliwości niż wstrzymanie transakcji, które dotyczy zawsze tylko konkretnego zlecenia czy dyspozycji związanej z danym rachunkiem. Skoro więc blokada może zabezpieczyć wszystkie znajdujące się na rachunku środki nie tylko te, będące przedmiotem „oszukańczej” lub „podejrzanej” transakcji to, warto zachować szczególną ostrożność przy dokonywaniu rozliczeń z nowymi kontrahentami.
Podatnik ma prawo do złożenia wniosku do Szefa KAS o ponowne rozpatrzenie sprawy postanowienia o blokadzie rachunku, niemniej z uwagi na fakt, iż ten nie wstrzymuje wykonania postanowienia i jest rozpatrywany niezwłocznie, nie później jednak niż w terminie 7 dni, to podnieść należy, iż prawo to niejednokrotnie będzie iluzoryczne (podobnie jak w przypadku złożenia skargi do sądu administracyjnego).
 

Podstawa:

1. Projekt ustawy z dnia z dnia 24 listopada 2017 r. o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania wykorzystywaniu sektora finansowego do wyłudzeń skarbowych.