Wnioski o interpretacje indywidualne – czy fiskus zmieni zasady ochrony podatkowej

W dniu 10 kwietnia bieżącego roku do na stronie Rządowego Centrum Legislacji pojawił się projekt nowelizacji Ordynacji Podatkowej. 
Projekt zakłada zmiany w zakresie przepisów o wydawaniu interpretacji indywidualnych tak aby ograniczyć nadużycia związane z uzyskaniem ochrony indywidualnej dla konsekwencji podatkowych określonych w hurtowo sporządzanych wnioskach o interpretacje dotyczących transakcji przekształceń majątkowych przedsiębiorstw lub zbycia kluczowych składników majątku, które co do zasady są unikalne.
 

Zainteresowany wydaniem wniosku

W obecnym stanie prawnym przepisy prawa podatkowego przyznają możliwość wystąpienia z wnioskiem o wydanie interpretacji jednemu podmiotowi w jego indywidualnej sprawie, bądź wystąpienia przez kilka podmiotów, które są zaangażowane w dane zdarzenie i dla których z danego zdarzenia mogą wynikać skutki podatkowe.
Powyższe oznacza, że jedynie od woli podmiotów zainteresowanych uzyskaniem stanowiska organu podatkowego zależy, czy złożą odrębne wnioski o wydanie interpretacji, czy skorzystają z możliwości złożenia wniosku wspólnego.
 

Skutki ochrony podatkowej

W związku z wydaniem interpretacji, organ podatkowy dokonuje kompleksowej oceny stanowiska zainteresowanych, tj. oceny prawnej stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego wraz z uzasadnieniem tej oceny.
Ochrona z wydanej interpretacji przysługuje wszystkim zainteresowanym, którzy wystąpili z wnioskiem i wywołuje skutki od dnia doręczenia interpretacji podmiotowi wskazanemu we wniosku jako strona postępowania.
Interpretacja zostaje również przekazana do wiadomości organom podatkowym i organom kontroli skarbowej właściwym dla wszystkich zainteresowanych.
 

Kwestionowana praktyka zainteresowanych

Jak zauważyło Ministerstwo Finansów powszechną praktyką gospodarczą jest wystąpienie z wnioskami indywidualnymi przez podatników uczestniczących w różnego rodzaju łańcuchach restrukturyzacyjnych, których celem jest optymalizacja podatkowa, wraz z opisem stanu faktyczny jedynie ze swojej perspektywy, tj. z pominięciem powiązań z innymi uczestnikami łańcucha transakcji.
W konsekwencji podatnicy Ci – co do zasady – otrzymują pozytywną interpretację zawierającą indywidualną ocenę ich rozliczeń podatkowych, albowiem organy podatkowe nie mają możliwości oceny całego łańcucha transakcji oraz roli różnych podmiotów uczestniczących w takim łańcuchu (w szczególności względem grup kapitałowych, w których niejednokrotnie dokonywany jest obrót tym samym składnikiem majątku, np. kombinacją sprzedaży i darowizny nieruchomości lub przedsiębiorstwa).
W efekcie powyższego, w przypadku kontroli krzyżowej jakakolwiek ochrona podatkowa nie spełnia swojej funkcji a nadużycie prawa lub jego brak nie może zostać zweryfikowane na wcześniejszych etapach.
 

WARTO WIEDZIEĆ:

Zgodnie z założeniami nowelizacji Ordynacji Podatkowej podmioty powiązane będą mogły wystąpić z wnioskiem grupowym, który obejmować będzie opis występujących pomiędzy podmiotami powiązanymi powiązań, wskazanie transakcji lub innych czynności dokonanych, będących w trakcie lub planowanych, od których bezpośrednio lub choćby pośrednio uzależnione jest osiągnięcie głównych korzyści i wskazanie tych korzyści (w podatkowych).

Główne założenia zmian – Wniosek grupowy podmiotów powiązanych

Wobec powyższego Ministerstwo Finansów proponuje stworzenie możliwości wystąpienia o interpretację przepisów prawa podatkowego na podstawie tzw. wniosku grupowego, dotyczącego transakcji dokonywanych z udziałem z udziałem podmiotów powiązanych.
Co istotne, z takim wnioskiem będą mogły wystąpić zarówno podmioty krajowe jak i zagraniczne.
Nadto, założenia nowelizacji wskazują na konieczność wskazania wartości przedmiotów objętych stanem faktycznych lub zdarzeniem przyszłym. Obowiązek ten dotyczyć będzie wartości przedsiębiorstwa, jego zorganizowanej części lub prawa majątkowego, w sytuacji gdy ich wartość rynkowa lub nominalna na dzień złożenia wniosku grupowego wynosi łącznie co najmniej 10.000.000,00 PLN.
 

Główne założenia zmian – wyłączenie ochrony wydanej interpretacji

Podkreślenia wymaga, że ochrona nie będzie przysługiwać od dnia wydania interpretacji indywidualnej, jeżeli korzyści lub transakcje i inne czynności nie zostały wskazane we wniosku grupowym zgodnie z wymaganiami, bądź wskazane elementy transakcji będą się różnić od stanu rzeczywistego ustalonego w postępowaniu podatkowym czy tez kontrolnym.
 

WARTO WIEDZIEĆ:

Jeden z podmiotów powiązanych uczestniczący w transakcji z innymi podmiotami powiązanymi nie uzyska opinii zabezpieczającej. Z wnioskiem takim będą musiały wystąpić wszystkie podmioty powiązane uczestniczące w danej czynności.

Główne założenia zmian – obowiązek wystąpienia podmiotów powiązanych z wnioskiem o opinię zabezpieczającą

Dodatkowo, zgodnie z omawianym projektem obowiązkowy wniosek grupowy przewiduje się również w zakresie opinii zabezpieczających (!).
Obowiązek wspólnego wystąpienia o opinię zabezpieczającą powstaje w sytuacji, gdy wniosek obejmuje czynności dokonywane przez wymienione podmioty, z wyłączeniem czynności dotyczące powtarzalnych transakcji lub innych czynności, dokonywanych przede wszystkim z podmiotami innymi niż podmioty powiązane, a warunki tych czynności dokonywanych z podmiotami powiązanymi nie odbiegają od warunków stosowanych wobec podmiotów innych niż podmioty powiązane.
 

Główne założenia zmian – Wniosek podmiotów udzielających dofinansowań

Jednocześnie ma zostać stworzona możliwość występowania z wnioskiem o interpretację indywidualną przez podmioty (np. Polską Agencję Rozwoju Przedsiębiorczości) udzielające dofinansowań (różnego rodzaju dotacje dla beneficjentów środków unijnych pochodzących z programów pomocowych UE), gdy interpretacja przepisów prawa podatkowego w indywidualnej sprawie otrzymującego dofinansowanie ma wpływ na jego wysokość.
W efekcie, wszystkie podmioty korzystające z danego programu dofinansowania, uzyskałyby jednakowe wskazania co do sposobu rozliczania środków finansowych (w aktualnym stanie prawnym odpowiednie zaprojektowanie danego programy i jednakowe traktowanie jego uczestników jest niemożliwe).
 

Definicja korzyści podatkowej

Ostatecznie wskazać należy, iż w związku z omawianymi założeniami, definicja legalna „korzyści podatkowej” zostanie uwzględniona w tzw. słowniczku pojęć ustawy, a zatem nie będzie dotyczyć jedynie klauzuli przeciwko unikaniu opodatkowania, ale obejmie również przepisy dotyczące interpretacji przepisów prawa podatkowego.
 

Uzupełnienie interpretacji wydawanych przed wejściem w życie nowelizacji

W konsekwencji, dla uniknięcia negatywnych skutków zakładanych zmian, omawiany projekt przewiduje możliwość uzupełnienia interpretacji indywidualnych, wydanych przed wejściem w życie ustawy, w terminie 6 miesięcy od dnia wejścia jej w życie.
I tak podmiot, który dotychczas uzyskał interpretację indywidualną, której przedmiotem był stan faktyczny lub zdarzenie przyszłe obejmujące transakcje lub inne czynności podejmowane pomiędzy podmiotami powiązanymi, może przekazać Dyrektorowi Krajowej Informacji Skarbowej uzupełniające informacje wymagane nowelizacją, co będzie równoznaczne z uzupełnieniem stanu faktycznego lub zdarzenia przyszłego, będącego przedmiotem wydanej interpretacji.
 

Porada praktyczna

Zaznaczenia wymaga, iż omawiane zmiany mają zacząć obowiązywać już w ciągu 14 dni od dnia ogłoszenia ustawy. Powołany krótki termin wejścia w życie nowelizacji związany jest z celem zakładanych zmian i koniecznością pilnego wdrożenia mechanizmów przeciwdziałających nadużywaniu interpretacji indywidualnych.
W konsekwencji zalecanym jest, aby grypy kapitałowe dokonujące omawianych transakcji, uważnie śledziły proces legislacyjny, jak również ponownie zweryfikowały ich prawidłowość (nie dotyczy to jednak transakcji powtarzalnych o warunkach zbliżonych do transakcji z podmiotami trzecimi).
 

Podstawa:

1. Projekt ustawy o zmianie ustawy – Ordynacja podatkowa wraz z uzasadnieniem (wykaz UD372)