Objęcie pożyczek mechanizmem safe harbour

W ramach planowanej nowelizacji przepisów dotyczących cen transferowych Ministerstwo Finansów planuje wprowadzenie od dawna postulowanych mechanizmów bezpiecznej przystani, tzw. safe harbour. Zgodnie z projektem ustawy z dnia 16 lipca 2018 roku miałby on mieć zastosowanie do usług o niskiej wartości dodanej oraz pożyczek. Skorzystanie z takiego rozwiązania z jednej strony zapewnia podatnikom ochronę przez zakwestionowaniem ceny przez organ podatkowy, a z drugiej strony podatnik zostanie zwolniony w dużym stopniu z obowiązków dokumentacyjnych w tym zakresie.
Wskazać należy, iż kwestia wyceny i sporządzenia analiz porównawczych dla transakcji pożyczek była jednym z głównych tematów pierwszego Forum Cen Transferowych. Między innymi z tego względu Ministerstwo Finansów idąc naprzeciw problemom i oczekiwaniom podatników zdecydowało się na wprowadzenie safe harbour dla transakcji pożyczki (w tym kredytów i emisji obligacji). Ale powstaje pytanie, czy ten mechanizm jest rzeczywiście korzystny dla podatników i kto będzie mógł z niego skorzystać?
 

Warunki skorzystania z safe harbour

Proponowana regulacja art. 11g UoCIT oraz odpowiednio 23t UoPIT wprowadza możliwość odstąpienia przez organy podatkowe od weryfikacji rynkowego charakteru oprocentowania dla pożyczek, spełniających łącznie warunki określone w przepisie, tj.
 

• suma wszystkich zobowiązań z tytułu pożyczek pozyskanych od podmiotów powiązanych nie przekracza 20 mln PLN (lub suma należności, gdy podatnik udziela finansowania);
• pozyskaniu albo udzieleniu finansowania nie towarzyszą dodatkowe opłaty, inne niż odsetki;
• pożyczka została udzielona na okres nie dłuższy niż 5 lat;
• pożyczkodawca nie jest podmiotem mającym miejsce zamieszkania, siedzibę lub zarząd na terytorium lub w kraju stosującym szkodliwą konkurencję podatkową;
• oprocentowanie pożyczki wyrażone jest jako stopa bazowa + marża.

Jaka marża zostanie uznana za rynkową?

Możliwość objęcia transakcji mechanizmem safe harbour będzie na podatnikach wymuszało stosowanie określonej przez Ministerstwo Finansów stopy bazowej i marży. Obwieszczenie w tym zakresie będzie wydawane przez ministra właściwego do spraw finansów publicznych nie rzadziej niż raz w roku w szczególności, jeśli nastąpi istotna zmiana warunków ekonomicznych powodująca, że poziom marży wskazany w obwieszczeniu odbiega istotnie od warunków rynkowych. Pierwsze obwieszczenie zgodnie z projektem ustawy powinno zostać wydane do końca stycznia 2019 roku.
 

Co jeśli pożyczka jest w euro lub innej walucie?

Jeśli pożyczki (rozumiane również jako kredyty i emisje obligacji) zostały udzielone w walucie innej niż złote, to na potrzeby określenia, czy pożyczki przekraczają limit 20 mln PLN, kwoty pożyczki wyrażone w walucie obcej przeliczane będą na złote według kursu średniego ogłaszanego przez Narodowy Bank Polski z ostatniego dnia roboczego poprzedzającego dzień udzielenia lub zaciągnięcia pożyczki, rozumiany jako dzień wypłaty kwoty pożyczki lub pozostawienia jej do dyspozycji pożyczkobiorcy.
 

Korzyści związane zastosowaniem się do safe harbour

Proponowana regulacja zwiększa przejrzystość prawa i jego stosowania, w szczególności przez małych i średnich podatników. Odbywać się to będzie poprzez wskazanie podatnikom, jaki poziom oprocentowania dla stosunkowo niedużych kwot udzielonego lub otrzymanego finansowania (pożyczek, obligacji, kredytów) nie zostanie zakwestionowany przez organy podatkowe jako odbiegający od warunków rynkowych.
Do głównych korzyści związanych z safe harbour dla pożyczek można zaliczyć fakt, iż organy skarbowe nie będą określać oprocentowania pożyczek grupowych, jeśli spełniony zostanie szereg warunków krytycznych oraz spowoduje zmniejszenie obciążeń administracyjnych, związanych z realizacją wymogów w zakresie dokumentacji cen transferowych. Zastosowanie się mechanizmu safe harbour będzie również neutralizowało konieczność badania tzw. standingu finansowego pożyczkobiorcy (ryzyka niewypłacalności).
Dla transakcji spełniających takie warunki podatnik nie musi również przygotowywać analizy porównawczej, o ile oprocentowanie takiej pożyczki kalkulowane jest w oparciu o bazową stopę procentową i marżę określoną w obwieszczeniu ministra właściwego do spraw finansów publicznych.
 

Jakie są minusy w związku nowelizacją?

Mimo, iż projektowane zmiany w zakresie safe harbour dla pożyczek niosą wiele korzyści, to z drugiej strony nie należy jednak zapominać, że nowelizacja przepisów przewiduje również zaostrzenie warunki cienkiej kapitalizacji z 30% do 20% EBITDA.
Ponadto podatnicy, którzy nie zdecydują się na zastosowanie mechanizmu safe harbour będą w dalszym ciągu do sporządzania dokumentacji lokalnej zawierającej analizę porównawczą, a organy podatkowe będą mogły badać rynkowość takiej pożyczki. Problematyczna wydaje się również kwestia, czy Minister Finansów wydając obwieszczenie będzie uwzględniał wyłącznie warunki krajowe, gdzie zwykle stopę bazową stanowi WIBOR, czy też odniesie się również do możliwości zastosowania stopy bazowej EURIBOR, która jest bardzo popularna wśród podmiotów europejskich.
Wprowadzane regulacje będą skutkować mniejszym niż do tej pory obciążeniem dla mikroprzedsiębiorców oraz małych i średnich przedsiębiorców. Z mechanizmu nie będą mogły skorzystać podmioty, których udzielone lub pozyskane finansowanie przekroczyło 20 mln PLN. Możliwość zastosowania mechanizmu będzie również objęte innymi obostrzeniami, w tym koniecznością stosowania oprocentowania de facto ustalonego przez Ministerstwo Finansów. Finalnie, planuje się iż nowelizacja przepisów wejdzie w życie z dniem 1 stycznia 2019 roku, a mechanizm safe harbour znajdzie zastosowanie do transakcji kontynuowanych lub realizowanych po dniu 31 grudnia 2018 roku.
 

Źródło:

1. Projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, ustawy o podatku dochodowym od osób prawnych oraz niektórych innych ustaw z dnia 16 lipca 2018 roku (numer z wykazu: UD405)