Ustawa implementująca RODO uchwalona bez zmian dotyczących zamkniętego katalogu danych do badania zdolności kredytowej

W piątek 22 lutego 2019 roku Sejm uchwalił ostatecznie tzw. ustawę sektorową implementującą RODO, 9 miesięcy po tym, jak zaczęło obowiązywać samo Rozporządzenie ogólne.
W ostatnich tygodniach przed uchwaleniem ustawy sektorowej, duże emocje budziły zapisy projektu dotyczące zautomatyzowanej oceny zdolności kredytowej. W pierwotnej wersji projektu zaproponowano zamknięty katalog danych, które mogłyby być wykorzystywane do badania zdolności kredytowej. W katalogu danych miały się znaleźć wyłącznie dane personalne, finansowe czy podatkowe, natomiast banki nie byłyby uprawnione do wykorzystania danych behawioralnych, pochodzących z social mediów, globalizacyjnych czy informacji o stanie zdrowia wnioskodawcy.
Związek Banków Polskich postulował, że zamknięty katalog danych uniemożliwi bankom sporządzenie pełnej oceny zdolności kredytowej wnioskodawcy, co może przyczynić się do wydawania większej ilości decyzji odmownych. Bankowcy zwracali ponadto uwagę, że zamknięty katalog danych wykorzystywanych przy podejmowaniu zautomatyzowanej decyzji nie został uregulowany w rozporządzeniu ogólnym, i ograniczenie takie nie zostało wprowadzone przez żadne inne państwo na obszarze Unii Europejskiej.
Ostatecznie Komisja Administracji i Spraw Wewnętrznych i Komisja Sprawiedliwości zdecydowały, że instytucje uprawnione do udzielania kredytów, będą mogły korzystać z otwartego katalogu informacji uzyskanych od wnioskodawcy, z tym ograniczeniem jednakże, że będą musiały to być informacje niezbędne z uwagi na cel i rodzaj udzielanego kredytu.
Z uwagi na przyjęcie poprawki do projektu ustawy sektorowej w zakresie nieograniczonego katalogu danych wykorzystywanych przy ocenie zdolności kredytowej, do projektu ustawy wprowadzono również obowiązek banków do przedstawienia wnioskodawcy powodów, dla których nie uzyskał on pozytywnej decyzji kredytowej. Wyjaśnienia banku mają obejmować ponadto wskazanie danych wnioskodawcy, które miały decydujące znaczenie przy odmowie udzielania kredytu lub pożyczki. Obowiązek ten będzie obejmował banki nie tylko wtedy, gdy decyzja zapadła w sposób w pełni zautomatyzowany, ale również wtedy, gdy będzie ona wynikiem pracy analityków.
Uznać należy zatem, że komisje sejmowe przyjęły kompromis, który zadowolił postulaty Związku Banków Polskich, ale jednocześnie rozszerzył uprawnienia klientów banku dotyczące uzyskiwania informacji o tym, w jaki sposób bank podjął decyzję o odmowie udzielenia kredytu czy pożyczki. Trzeba bowiem mieć na uwadze, że decyzje w pełni zautomatyzowane dotyczą najczęściej jedynie drobnych kredytó, czy pożyczek, natomiast pozostałe wnioski kredytowe są rozpatrywane przy udziale analityków. Według pierwotnej treści projektu ustawy sektorowej, w takim wypadku klienci nie byliby uprawnieni do uzyskania do banku przyczyn odmowy udzielenia kredytu.