Wytyczne OECD dla transakcji finansowych – pożyczki wewnątrzgrupowe

Raport z lutego 2020 roku zawiera istotne wskazówki dotyczące transakcji finansowych w zakresie określenia i wycen wewnątrzgrupowych transakcji finansowych.

Poniżej przedstawiam najważniejsze kwestie w zakresie pożyczek wewnątrzgrupowych zawarte w Wytycznych OECD dla transakcji finansowych (dalej: Wytyczne).

OECD w Wytycznych podkreśla, że przed przystąpieniem do transakcji ważnym jest ustalenie czy transakcja faktycznie jest pożyczką, czy nie stanowi innej formy płatności np. dofinansowania spółki przez wspólników poprzez podwyższenie kapitału.

Zgodnie z raportem przy ocenie transakcji należy ocenić, czy finansowanie jest uzasadnione biznesowo oraz ekonomicznie tak jak w przypadku oceny transakcji zawieranej z podmiotem niepowiązanym. Wytyczne wskazują, iż przy rozważaniu, czy pożyczka została udzielona na warunkach, które zostałyby udzielone między niezależnymi przedsiębiorstwami, istotne są te same względy handlowe, takie jak wiarygodność kredytowa, ryzyko kredytowe i warunki ekonomiczne.

Raport wskazuje także, iż istotnym jest przeprowadzenie szczegółowej analizy warunków transakcji, analizy funkcjonalnej stron, strategii biznesowej oraz analiza warunków ekonomicznych. Zatem przed przystąpieniem do transakcji należy zweryfikować możliwość oraz zasadność udzielenia pożyczki np. zdolność kredytową, kapitał własny pożyczkobiorcy.

Czynniki wpływające na finansowanie według Wytycznych OCED w zakresie transakcji finansowych

Do kluczowych aspektów udzielenia finansowania według Wytycznych należy: dwustronna analiza transakcji, ocena zdolności kredytowej oraz przynależność do grupy.

Wstępna analiza zgodnie z Wytycznymi daje możliwość prawidłowej analizy cen transferowych. W myśl Wytycznych niezbędna jest analiza dwóch stron transakcji, pożyczkodawcy jak i pożyczkobiorcy. Ze strony pożyczkodawcy przed udzielaniem finansowania ważna jest analiza zdolności kredytowej pożyczkobiorcy oraz czynników ekonomicznych np. wysokość stóp procentowych. Natomiast z perspektywy pożyczkobiorcy należy określić cel oraz źródło spłaty pożyczki.

Odnosząc się do oceny zdolności kredytowej, w przedmiotowym zakresie można wykorzystać komercyjne narzędzia lub modele finansowe. Wytyczne wskazują, iż ratingi kredytowe mogą służyć jako przydatna miara wiarygodności kredytowej, a tym samym pomagać w identyfikacji potencjalnych porównywalnych elementów lub w stosowaniu modeli ekonomicznych w kontekście transakcji z podmiotami powiązanymi. Jak zostało podkreślone, określenie ratingów kredytowych wymaga przeprowadzenia rozważań w zakresie analizy jakościowej polegającej na ocenie ryzyka branży czy kraju.

Szacując rating kredytowy spółki należy przeanalizować fakt przynależności spółki do grypy. Zgodnie z Wytycznymi polityka finansowania zewnętrznego i praktyki zarządzania pomogą w ocenie czy forma i warunki (np. rodzaj pożyczki, jej okres, waluta, zabezpieczenie) są tożsame do tych, jakie spółka zawarłaby z niezależnym podmiotem. Wsparcie grupowe może wpłynąć na ryzyko niewypłacalności spółki należącej do grupy, co wiąże się z przyznaniem spółce wyższego ratingu kredytowego.

Określenie rynkowej stopy pożyczek

Wytyczne wskazują na możliwość stosowania metody porównywalnej ceny niekontrolowanej dla transakcji pożyczek z uwagi na dostępność danych. W związku z powyższym OECD zwraca uwagę na konieczność uwzględnienia w analizie cech charakterystycznych dla danego finansowania m.in. ryzyko kredytowe, kwota pożyczki, waluta, cel, zabezpieczenie.

OECD podkreśla, iż stopę procentową ceny rynkowej dla analizowanej transakcji pożyczki można poddać analizie porównawczej w stosunku do publicznie dostępnych danych dla innych kredytobiorców o tym samym ratingu kredytowym, dla pożyczek o podobnych warunkach i innych czynnikach porównywalności.
Ponieważ stopień konkurencji często występuje na rynkach kredytowych, można domniemywać, że biorąc pod uwagę cechy pożyczki (kwota, termin zapadalności, waluta itp.) oraz rating kredytowy pożyczkobiorcy lub rating konkretnej emisji istniałaby jedna stawka, według której kredytobiorca mógłby uzyskać środki, oraz jedna stawka, według której pożyczkodawca mógłby zainwestować środki w celu uzyskania odpowiedniej nagrody/prowizji.

W przypadku braku możliwości zastosowania metody porównywalnej ceny niekontrolowanej, OECD dopuszcza możliwość zastosowania metody wyceny opartej na koszcie pozyskania środków przez pożyczkodawcę bądź inne metody np. CDS (ang. credit default swaps), która odnosi się do premii za ryzyko związane z udzieleniem pożyczek wewnątrzgrupowych.

Udokumentowanie rynkowej stopy oprocentowania pożyczki wewnątrzgrupowej poprzez opinie bankowe określające, jakie oprocentowanie zastosowałby bank, gdyby to on udzielił pożyczki porównywalnej danemu przedsiębiorstwu, według OECD oznaczałoby odejście od rynkowego podejścia opartego na porównywalności, ponieważ opinie bankowe nie są oparte na porównaniu faktycznych transakcji. OECD wskazuje, że takie opinie nie stanowią rzeczywistej oferty pożyczki.

Należy pamiętać, iż w celu dokładnego określenia transakcji należy zidentyfikować oraz ocenić ekonomicznie istotne cechy transakcji oraz rozważyć czy podmioty niepowiązane byłyby skłonne do zawarcia transakcji na podobnych warunkach.