Zawieszszenie wykonywania działalności gospodarczej

Prawa i obowiązki przedsiębiorcy, który zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej

Zgodnie z art. 21 ust. 1 ustawy z dnia 6 marca 2018 r. – Prawo przedsiębiorców wykonywanie działalności gospodarczej może zawiesić przedsiębiorca niezatrudniający pracowników. Oznacza to, że zanim nastąpi zgłoszenie zawieszenia działalności przedsiębiorca musi rozwiązać wszystkie umowy o pracę. Nie musi, jednak, rozwiązywać umów zlecenia, ani umów o dzieło.

Od zasady niezatrudnienia istnieją wyjątki. Otóż działalność może również zawiesić przedsiębiorca zatrudniający wyłącznie pracowników przebywających na urlopie macierzyńskim, urlopie na warunkach urlopu macierzyńskiego, urlopie wychowawczym lub urlopie rodzicielskim niełączących korzystanie z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu.

W przypadku zakończenia korzystania z urlopów lub złożenia przez pracownika wniosku dotyczącego łączenia korzystania z urlopu rodzicielskiego z wykonywaniem pracy u pracodawcy udzielającego tego urlopu, pracownik ma prawo do wynagrodzenia jak za przestój, określonego przepisami prawa pracy, do zakończenia okresu zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej.

Co do zasady w okresie zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej podatnik nie może wykonywać działalności i osiągać bieżących przychodów.

Nie oznacza to jednak, że w tym okresie przedsiębiorca nie ma żadnych praw i obowiązków. Otóż w myśl ustawowych zapisów przedsiębiorca w okresie zawieszenia działalności:

• ma prawo wykonywać wszelkie czynności niezbędne do zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów – może więc zawierać ugody z kontrahentami, prowadzić sprawy sądowe, rozwiązywać zawarte wcześniej umowy, itp.,
• ma prawo przyjmować należności i jest obowiązany regulować zobowiązania, powstałe przed datą zawieszenia wykonywania działalności gospodarczej – jeżeli umowy zawarte zostały przed zawieszeniem, może przyjmować zapłaty i płacić zobowiązania,
• ma prawo zbywać własne środki trwałe i wyposażenie – z takiego zapisu wynika, że w okresie zawieszenia przedsiębiorca może zawierać umowy sprzedaży środków trwałych i wyposażenia. Prawo zbywania nie dotyczy jednak wartości niematerialnych i prawnych,
• ma prawo ponosić koszty, które mają na celu zachowanie bądź zabezpieczenie źródła przychodów lub wynikają z zobowiązań finansowych – mogą to być, m.in.:
• czynsz za wynajem lokalu,
• opłaty za media (np. telefony, gaz, woda, energia elektryczna),
• podatek od nieruchomości,
• opłaty za wieczyste użytkowanie gruntu,
• opłaty za serwis internetowy,
• opłaty za ochronę obiektów firmowych,
• składki na ubezpieczenie komunikacyjne samochodów firmowych,
• składki na ubezpieczenia majątkowe,
• raty leasingowe za okres zawieszenia działalności,
• opłaty za prowadzenie rachunku bankowego,
• ma prawo albo obowiązek uczestniczyć w postępowaniach sądowych, postępowaniach podatkowych i administracyjnych związanych z działalnością gospodarczą wykonywaną przed zawieszeniem wykonywania działalności gospodarczej – oznacza to, że zawieszenie wykonywania działalności gospodarczej nie wstrzymuje wymienionych postępowań,
• wykonuje wszelkie obowiązki nakazane przepisami prawa – jest to dosyć enigmatyczny zapis, ale wskazujący na to, że zawieszenie nie zwalnia przedsiębiorcy z żadnych obowiązków, chyba że przepisy mówią inaczej,
• ma prawo osiągać przychody finansowe, także z działalności prowadzonej przed zawieszeniem jej wykonywania – ustawodawca zapewne miał na myśli takie przychody, jak: odszkodowania, kary umowne, odsetki bankowe,
• może zostać poddany kontroli na zasadach przewidzianych dla przedsiębiorców wykonujących działalność gospodarczą – jak widać, ustawodawca okazał się bardzo zapobiegliwy,
• ma prawo powołać albo odwołać zarządcę sukcesyjnego, o którym mowa w ustawie z dnia 5 lipca 2018 r. o zarządzie sukcesyjnym przedsiębiorstwem osoby fizycznej i innych ułatwieniach związanych z sukcesją przedsiębiorstw.

Przykład:

Podatnik prowadzi jednoosobową działalność gospodarczą opodatkowaną według zasad ogólnych. W okresie od 1 czerwca do 30 listopada zawiesił wykonywanie działalności gospodarczej.

W okresie zawieszenia musi prowadzić podatkową księgę przychodów i rozchodów, w której powinien ewidencjonować wiele zdarzeń gospodarczych. Należą do nich, m.in.,:

• opłata wynikająca z faktury za telefon firmowy – podatnik ma prawo zaliczyć do kosztów abonament wynikający z tej faktury,
• opłata za prowadzenie firmowego rachunku bankowego – opłata ta wynika z umowy z bankiem, zawartej przed zawieszeniem działalności,
• odsetki od środków na firmowym rachunku bankowym – wynikają one z realizacji przez bank umowy z podatnikiem, zawartej przed okresem zawieszenia działalności,
• opłata miesięcznej raty udokumentowanej fakturą wynikającą z realizacji trzyletniej umowy leasingu operacyjnego samochodu ciężarowego.