Podatek cukrowy – czy dotyczy gastronomii?

Wydaje się, że w ostatnim czasie urzędy skarbowe masowo ruszyły w poszukiwaniu (w ramach czynności sprawdzających) potencjalnych podatników opłaty od środków spożywczych (tzw. podatku cukrowego). Restauracje i kawiarnie otrzymują od organów podatkowych zapytania, czy dokonują sprzedaży napojów objętych podatkiem cukrowym.

Czy podatek cukrowy faktycznie dotyczy placówek prowadzących działalność gastronomiczną?

Przypomnijmy przepisy ustawy z dnia 11 września 2015 r. o zdrowiu publicznym (t.j. Dz.U. z 2021 r., poz. 183 ze zm.).

Zgodnie z art. 12a ust. 1 tej ustawy podatkowi cukrowemu podlega wprowadzanie na rynek krajowy napojów z dodatkiem:

• cukrów (będących monosacharydami lub disacharydami) oraz środków spożywczych zawierających te substancje oraz substancji słodzących, o których mowa w rozporządzeniu Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 1333/2008 z dnia 16 grudnia 2008 r. w sprawie dodatków do żywności;
• kofeiny lub tauryny.

W myśl art. 12a ust. 2 ww. ustawy przez wprowadzenie na rynek krajowy napojów, rozumie się:

• sprzedaż napojów przez podmioty obowiązane do zapłaty opłaty, o których mowa w art. 12d ust. 1, do pierwszego punktu, w którym jest prowadzona sprzedaż detaliczna oraz
• sprzedaż detaliczną napojów przez: producenta, podmiot, o którym mowa w art. 12d ust. 1 pkt 2, podmiot nabywający napoje w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importera napoju, albo sprzedaż w przypadku, o którym mowa w art. 12e ust. 3.

Przez sprzedaż detaliczną, zgodnie z przepisem art. 12a ust. 3 ustawy o zdrowiu publicznym, rozumie się dokonywanie na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, w ramach działalności gospodarczej zbywcy, odpłatnego zbywania towarów konsumentom na podstawie umowy zawartej:

• w lokalu przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 3 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta (Dz. U. z 2020 r. poz. 287),
• poza lokalem przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 2 pkt 2 ustawy z dnia 30 maja 2014 r. o prawach konsumenta

– także w przypadku, gdy zbywaniu towaru towarzyszy świadczenie usługi odrębnie niezaewidencjonowanej.

Podmiotami obowiązanymi do zapłaty podatku cukrowego, w myśl art. 12d ust. 1 ustawy o zdrowiu publicznym są:

• podmioty sprzedające napoje do punktów sprzedaży detalicznej albo prowadzące sprzedaż detaliczną napojów w przypadku: producenta, podmiotu nabywającego napoje w ramach wewnątrzwspólnotowego nabycia towarów lub importera napoju;
• zamawiający, w przypadku gdy skład napoju objętego opłatą stanowi element umowy zawartej przez producenta a dotyczącej produkcji tego napoju dla zamawiającego.

Biorąc pod uwagę powyższy przepis, który wskazuje, że podmiotem zobowiązanym do zapłaty podatku cukrowego jest m.in. producent, który prowadzi sprzedaż detaliczną napojów, może się wydawać, że  podatek cukrowy dotyczy także restauracji i kawiarni, które wytwarzają / przygotowują napoje zawierające cukier, czy kofeinę w swoich lokalach, a następnie dokonują ich sprzedaży klientom.

W tym zakresie należy natomiast zwrócić uwagę na przepis art. 12b ustawy o zdrowiu publicznym, w myśl którego podatkowi cukrowemu podlega napój oraz syrop będący środkiem spożywczym, ujęty w Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (dalej: „PKWiU”) w klasach 10.32 i 10.89 oraz w dziale 11, w którego składzie znajduje się co najmniej jedna z substancji, o których mowa w art. 12a ust. 1, z wyłączeniem substancji występujących w nich naturalnie.

Lokale gastronomiczne, których przeważającym przedmiotem działalności jest jedna z grup działu 56 Polskiej Klasyfikacji Działalności, co do zasady nie prowadzi sprzedaży detalicznej wyprodukowanych napojów, lecz dokonuje ich sprzedaży wyłącznie w ramach świadczonych przez siebie usług gastronomicznych.

Wprawdzie w sieci można spotkać się ze stanowiskiem wskazującym na to, że jeśli w punkcie gastronomicznym można zakupić lemoniadę w butelce wytworzonym przez ten lokal (w inny sposób niż poprzez rozcieńczenie syropu), która czeka na klienta w lodówce, mamy do czynienia ze sprzedażą detaliczną napoju dokonywaną przez producenta.

Jednakże, w naszej ocenie, jeżeli przygotowywanie i wydawanie napojów zawierających „niezdrowe” substancje każdorazowo odbywa się w ramach świadczonej usługi gastronomicznej (ujętej w dziale 56 PKWiU), nie ma możliwości, aby jednocześnie zaklasyfikować wytwarzane napoje jako towary ujęte w klasie 10.32 i 10.89 oraz w dziale 11 PKWiU.

W tym zakresie warto również zwrócić uwagę na „Raport z konsultacji publicznych i opiniowania projektu ustawy o zmianie niektórych ustaw w związku z promocją prozdrowotnych wyborów konsumentów”, w którym wprost wskazano, że: „Niektóre z uwag dotyczyły także funkcjonowania branży gastronomicznej. Doprecyzowanie projektowanych przepisów, w tym odwołanie do Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) w definicji napoju podlegającego opłacie usunęło wątpliwości interpretacyjne. Usługi gastronomiczne zostały ujęte w innej pozycji z PKWiU” (druk sejmowy 210, str. 73).

Nasze stanowisko potwierdza także interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 21 czerwca 2021 r., nr 0111-KDSB1-1.4019.40.2021.2.MF, w której organ za prawidłowe uznał stanowisko podatnika wskazującego, że podatkiem cukrowym „nie będą objęte Napoje wytwarzane, przygotowywane w ramach usług gastronomicznych klasyfikowanych do działu 56 PKWiU, gdyż nie spełniają definicji napojów podlegających opłacie zawartej w art. 12b ust. 2 ustawy o zdrowiu publicznym w brzmieniu obowiązującym od 1 stycznia 2021 r.”

Mimo wszystko niewykluczone jest, że to dopiero początek sporów z organami podatkowymi w tym zakresie. Gdyby potrzebowali Państwo wsparcia w kontaktach z organami i przygotowaniu odpowiedniego uzasadnienia w odpowiedzi na wezwanie – zachęcamy do kontaktu.