OPIS SZKOLENIA
Nadużycia w VAT - na co zwracać uwagę i jak się bronić
PROGRAM
1. Regulacje krajowe i unijne dotyczące nadużyć w VAT
a) Definicja nadużycia w VAT:
o Czym jest nadużycie w VAT w rozumieniu polskiego i unijnego prawa?
o Rozróżnienie między optymalizacją podatkową a nadużyciem.
b) Krajowe regulacje:
o Przepisy ustawy o VAT odnoszące się do nadużyć (np. zasady dotyczące odliczenia VAT, odpowiedzialność solidarna, należyta staranność).
o Klauzula przeciwko unikaniu opodatkowania (GAAR) w kontekście VAT.
o Procedury kontrolne i konsekwencje stwierdzenia nadużycia.
c) Regulacje unijne:
o Dyrektywa VAT (Dyrektywa 2006/112/WE) – przepisy dotyczące unikania i zwalczania oszustw podatkowych.
o Zasada neutralności VAT a nadużycia.
o Współpraca administracyjna w UE w zakresie zwalczania oszustw VAT (np. Eurofisc).
d) Rodzaje nadużyć w VAT:
o Karuzela podatkowa (missing trader fraud).
o Oszustwa związane z eksportem/importem.
o Fakturowanie fikcyjnych transakcji.
o Inne powszechne schematy nadużyć.
2. Orzecznictwo TSUE i polskich sądów administracyjnych
a) Kluczowe orzeczenia Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE):
o Zasada dobrej wiary i należytej staranności (np. wyroki Kittel i Recolta Recycling, Mahagében i Dávid).
o Odpowiedzialność podatnika za transakcje, w których biorą udział oszuści.
o Dowody świadczące o wiedzy lub możliwości wiedzy o oszustwie.
o Skutki stwierdzenia nadużycia dla prawa do odliczenia VAT.
b) Orzecznictwo polskich sądów administracyjnych (NSA, WSA):
o Praktyczne zastosowanie zasady należytej staranności w polskim orzecznictwie.
o Ocena świadomości podatnika o uczestnictwie w łańcuchu oszustw.
o Ciężar dowodu po stronie organów podatkowych.
o Konsekwencje dla podatnika w przypadku stwierdzenia nadużycia (utrata prawa do odliczenia, sankcje).
o Przykłady wyroków, które interpretują polskie przepisy w świetle orzecznictwa TSUE.
3. Case studies: Praktyczne aspekty rozpoznawania i obrony przed nadużyciami w VAT
a) Analiza rzeczywistych przypadków nadużyć VAT:
o Prezentacja kilku wybranych, złożonych przypadków nadużyć z życia wziętych
o Identyfikacja sygnałów ostrzegawczych (red flags) w transakcjach.
o Omówienie zastosowanych schematów oszustw.
b) Jak rozpoznać ryzyko nadużycia?
o Sygnały transakcyjne (nietypowe warunki płatności, nieproporcjonalnie niskie ceny, brak logiki ekonomicznej).
o Sygnały dotyczące kontrahentów (brak historii działalności, nagła zmiana profilu, trudności w weryfikacji).
o Znaczenie weryfikacji kontrahentów (biała lista, VIES, KRS, CEIDG).
c) Strategie obrony dla podatników:
o Należyta staranność w praktyce: Jakie dokumenty gromadzić? Jakie procedury weryfikacyjne wdrożyć?
o Argumentacja prawna w przypadku sporu z organem podatkowym.
o Rola opinii prawnych i ekspertyz.
o Możliwości kwestionowania ustaleń organów podatkowych.
o Znaczenie bieżącego monitorowania zmian w przepisach i orzecznictwie.
