TSUE rozstrzygnie czy osoba fizyczna sprzedająca nieruchomość działa jako podatnik VAT
WSA we Wrocławiu zadał pytanie prejudycjalne do TSUE, mające na celu uzyskanie odpowiedzi, czy sprzedaż nieruchomości niewykorzystywanej wcześniej do działalności gospodarczej, w przypadku gdy sprzedający korzysta ze wsparcia profesjonalnego pośrednika, powinna podlegać VAT.
28 grudnia 2023 roku WSA we Wrocławiu wydał postanowienie ws. I SA/Wr 92/23, w którym postanowił zawiesić postępowanie w sprawie dotyczącej podatku od towarów i usług i zadać pytania prejudycjalne do TSUE:
- czy przepisy Dyrektywy VAT1 należy interpretować w ten sposób, że osoba, dokonująca sprzedaży nieruchomości, niesłużącej poprzednio do działalności gospodarczej, zlecając przygotowanie do sprzedaży profesjonalnemu przedsiębiorcy, który następnie, jako pełnomocnik tej osoby, podejmuje szereg zorganizowanych działań w celu podziału i zbycia za wyższą cenę, prowadzi samodzielnie działalność gospodarczą?
- czy przepisy Dyrektywy VAT należy interpretować w ten sposób, że za osobę prowadzącą samodzielnie działalność gospodarczą należy uznać odrębnie każdego ze współdziałających małżonków?
Pytania zmierzają do ustalenia czy osoba fizyczna sprzedająca nieruchomość niesłużącą wcześniej do działalności gospodarczej powinna opodatkować taką sprzedaż podatkiem VAT. Uznanie, że samo zlecenie przygotowania sprzedaży profesjonalnemu podmiotowi przemawia za tym, że sprzedający prowadzi działalność gospodarczą byłoby równoznaczne ze stwierdzeniem, że transakcja sprzedaży jego nieruchomości jest objęta zakresem zastosowania VAT.
W tym kontekście warto przypomnieć wyrok TSUE z dnia 15 września 2011 r.
C-180/10, C-181/10 w połączonych sprawach Słaby i Kuć przeciwko polskim organom podatkowym, w którym TSUE stwierdził, że w sytuacji, gdy osoba fizyczna dokonuje sprzedaży gruntu w ramach zarządu swoim majątkiem prywatnym to nie działa jako podatnik VAT. Natomiast jeżeli osoba ta w celu dokonania wspomnianej sprzedaży podejmuje aktywne działania w zakresie obrotu nieruchomościami, angażując środki podobne do wykorzystywanych przez producentów, handlowców i usługodawców w rozumieniu Dyrektywy VAT, należy uznać ją za podmiot prowadzący 'działalność gospodarczą', a więc za podatnika VAT.
Na kanwie tego stanowiska TSUE, organy podatkowe uznają, że skorzystanie z usług profesjonalnego pośrednika przy sprzedaży nieruchomości powoduje, że sprzedający działa w charakterze podatnika VAT i w efekcie transakcja powinna być opodatkowana VAT2. Sądy zajmują jednak często odmienne stanowisko, twierdząc że taka aktywność mieści się w zakresie zarządzania majątkiem prywatnym i w konsekwencji nie podlega VAT3.
Stąd, odpowiedź TSUE na pytania zadane przez WSA we Wrocławiu będzie mieć istotne znaczenie dla praktyki podatkowej w zakresie obrotu nieruchomościami.
Należy podkreślić, że nieprawidłowe określenie charakteru transakcji sprzedaży nieruchomości może wiązać się dla sprzedającego z dotkliwymi konsekwencjami, tj.:
- koniecznością zapłaty zaległości podatkowych wraz z odsetkami i sankcją VAT;
- potencjalną odpowiedzialnością karnoskarbową.
Warto także zauważyć, że w przedmiotowej sprawie postanowieniem z dnia 29 maja 2023 roku, WSA odmówił wstrzymania zaskarżonej przez podatnika decyzji.
