Wykreślenie z rejestru VAT za brak kontaktu z urzędem – niezgodne z prawem UE?

3 kwietnia obfituje w ciekawe newsy z Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej. A to wyrok w sprawie C-213/24, a więc – wspólność majątkowa małżeńska jako podatnik VAT, a to opinia Rzecznika Generalnego w sprawie C-726/23 – czyli opodatkowanie VAT korekty cen transferowych, czy wreszcie opinia Rzecznika Generalnego w sprawie C_232/24 – opodatkowanie VAT faktoringu.

Z polskiej perspektywy, równie ciekawy jest również wyrok w sprawie C-164/24 „Cityland” EOOD. Kanwą sporu była niezbyt pozytywna historia rumuńskiej spółki, u której lokalne władze podatkowe zidentyfikowały powtarzające się nieprawidłowości w VAT. Zgodne z rumuńskimi przepisami, w przypadku stwierdzenia „systematycznego” niewykonywania swoich obowiązków wynikających z ustawy, władze podatkowe uprawnione są do wyrejestrowania podatnika z rejestru podatników VAT.

W wyniku przeprowadzonej kontroli stwierdzono, że spółka Cityland posiadała zadłużenie z tytułu VAT:

• Za wrzesień 2013 – 4.144,59 BGN (lewów bułgarskich);
• Za maj 2107 – 0,46 BGN;
• Za marzec 2018 – 364,50 BGN;
• Za kwiecień 2018 – 49,66 BGN;
• Za czerwiec 2018 – 27.506,73 BGN.

Dla uzmysłowienia istotności problemu – 1 lewa to 2,16 złotego.

W związku z powyższym, rumuński sąd krajowy postanowił upewnić się, czy możliwość wykreślenia z rejestru VAT w przypadku „systematycznego” niewykonywania obowiązków jest zgodna z prawem unijnym.

 Trybunał, w wyroku z 3 kwietnia br., C – 164/24 uznał, że „Artykuł 213 ust. 1 akapit pierwszy i art. 273 dyrektywy Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej, zmienionej dyrektywą Rady (UE) 2017/2455 z dnia 5 grudnia 2017 r., a także zasady pewności prawa i proporcjonalności

należy interpretować w ten sposób, że:

stoją one na przeszkodzie przepisom krajowym, które – zgodnie z ich wykładnią dokonaną przez organy podatkowe i sądy krajowe – przewidują możliwość wykreślenia przez właściwy organ podatkowy z rejestru podatku od wartości dodanej (VAT) podatnika z tego względu, że uchybił on obowiązkom z tytułu VAT, bez zbadania charakteru popełnionych naruszeń i zachowania danego podatnika”.

Warto więc rzucić okiem do polskiej ustawy o VAT. Zgodnie z art. 96 ust. 9, naczelnik wykreśla z urzędu podatnika, bez konieczności zawiadomienia go o tym, w wówczas gdy np.: (i) pomimo podjętych udokumentowanych prób nie ma możliwości skontaktowania się z podatnikiem lub jego pełnomocnikiem, (ii) dane podane w zgłoszeniu okażą się niezgodne z prawdą, (iii) podatnik lub pełnomocnik nie stawia się na wezwania organów podatkowych.

Moim zdaniem, skoro więc Trybunał uznał, że wykreślenie z rejestru VAT z uwagi na zaległości rzędu kilkudziesięciu tysięcy złotych to rozwiązanie nieproporcjonalne, to tym bardziej, wykreślenie z uwagi na niestawienie się na wezwania urzędu uznane powinno być za niezgodne z prawem UE.

Co teraz zrobi Minister Finansów z tymi tysiącami podatników wykreślonych z rejestru VAT?