Estoński CIT – przełomowy wyrok Naczelnego Sądu Administracyjnego.

W ramach estońskiego CIT wprowadzono specjalną kategorię podatników – podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności.

Spółki określane jako podatnicy rozpoczynający działalność to takie spółki, które w pierwszym roku podatkowym swojego istnienia wybierają estoński CIT.

Takie spółki korzystają z następujących preferencji:

- prawo do korzystania z preferencyjnych warunków zatrudnienia (art. 28j ust. 2 pkt 2 uCIT),

- warunek przychodów pasywnych spełniony w pierwszym roku opodatkowania estońskim CIT bez względu na to co działo się przed przekształceniem (art. 28j ust. 2 pkt 1 uCIT),

- niższa, 10% stawka estońskiego CIT w pierwszym roku opodatkowania estońskim CIT bez względu na wartość przychodów przed przekształceniem (art. 28o ust. 1 pkt 1 uCIT).

O ile w przypadku spółek powstałych całkowicie „od zera” wykładnia tych przepisów nie budziła wątpliwości, o tyle problem był w przypadku spółek, które powstały z przekształcenia, np. jednoosobowej działalności gospodarczej, spółki cywilnej lub spółki jawnej.

Tu od blisko dwóch lat Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej i wojewódzkie sądy administracyjne twierdziły, że spółka powstała z przekształcenia nie jest podatnikiem rozpoczynającym prowadzenie działalności (tak np. wyrok WSA w Poznaniu z dnia 26 października 2023 r., sygn. I SA/Po 469/23).

Latem 2024 r. WSA we Wrocławiu wydał wyrok odmienny- mówiący, że spółka powstała z przekształcenia jest podatnikiem rozpoczynającym prowadzenie działalności, gdyż przepisy odnoszą się właśnie do podmiotów, które po raz pierwszy rozpoczynają działalność opodatkowaną podatkiem CIT (wyrok z dnia 4 lipca 2024 r., sygn. I SA/Wr 105/24).

Wnioski płynące z wyroku WSA we Wrocławiu podtrzymał Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 11 marca 2025 r. w sprawie o sygn.  II FSK 1412/24.

To orzeczenie to przejaw racjonalnego rozumienia przepisów przez NSA i nadzieja dla spółek opodatkowanych estońskim CIT.