Deregulacja podatkowa trwa: zmiany w opodatkowaniu spadków i rent
Rada Ministrów przyjęła projekt ustawy o zmianie ustawy o podatku od spadków i darowizn, przedłożony przez Ministra Finansów.
Chodzi o zmianę zasad rozliczania podatku w przypadku świadczeń powtarzających się, takich jak renty. Dzięki przyjętym rozwiązaniom, nie trzeba będzie co miesiąc składać zeznania podatkowego w tej sprawie. Choć zmiany upraszczają system, warto mieć na uwadze, że powrót do wcześniejszych zasad może w pewnych przypadkach prowadzić do opodatkowania świadczeń, których podatnik finalnie nie otrzyma – co uchwała NSA próbowała wyeliminować.
Nowe przepisy przewidują ponadto ułatwienia przy dokonywaniu obrotu majątkiem, który pochodzi m.in. ze spadku.
Jak informuje ministerstwo: „Przyjęte przepisy są m.in. reakcją rządu na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z 31 marca 2025 roku, która znacząco skomplikowała postępowanie podatkowe i zwiększyła obowiązki podatników i urzędów.
Zasady obowiązujące do 31 marca 2025 roku pozwalały na jednorazowe rozliczenie podatku w przypadku świadczeń powtarzających się, takich jak renty. W takim przypadku suma świadczeń stanowiła podstawę opodatkowania. NSA uznał jednak, że rentę należy opodatkować każdorazowo, po wykonaniu pojedynczego świadczenia. W efekcie, powstała konieczność składania wielu zeznań podatkowych przez podatników oraz wielokrotnego rozpoczynania postępowań przez urzędy skarbowe”.
Warto przypomnieć jednak, że uchwała NSA z 31 marca 2025 r., choć według Ministerstwa Finansów zwiększyła obowiązki podatników, w praktyce porządkowała negatywną linię interpretacyjną obowiązującą przed jej wydaniem. Uchwała ograniczała ustalanie przez organy podatnikom często bardzo wysokich zobowiązań podatkowych. Organy podatkowe, przed jej ogłoszeniem, uznawały bowiem, że na wysokość podatku nie mają wpływu takie okoliczności, jak zawarcie aneksu zmieniającego wysokość renty czy nawet jej niewypłacanie. W rezultacie osoba uprawniona do renty musiała zapłacić wysoki podatek mimo nieotrzymywania świadczenia lub otrzymywania go w znacznie niższej wysokości niż wynikająca z kalkulacji.
Projekt przywraca zasady rozliczania podatku w przypadku świadczeń powtarzających się, takich jak renty:
- Jednorazowe rozliczenie podatku – w przypadku gdy znana jest łączna wartość świadczenia.
- Wartość z 10 lat – dla świadczeń bezterminowych podstawą opodatkowania będzie 10-letnia wartość świadczenia.
- Uprawdopodobniona wartość – gdy kwoty nie jest znana, ale można ją oszacować, to za zgodą podatnika – urząd przyjmie jej uprawdopodobnioną wartość.
- Rozliczenie każdego świadczenia – jedynie w sytuacjach, gdy wartości świadczenia nie można ustalić ani oszacować.
Kolejna zmiana dotyczy formalności związanej z obrotem majątkiem, który został nabyty w wyniku spadku lub w inny nieodpłatny sposób. Po zmianie, nie trzeba już będzie przedkładać notariuszowi zaświadczenia naczelnika urzędu skarbowego, o zapłacie podatku lub o zwolnieniu z niego, przy dokonywaniu obrotu takim majątkiem, na podstawie aktu notarialnego.
Nowe przepisy mają wejść w życie po 14 dniach od ogłoszenia w Dzienniku Ustaw.
