VAT: Implementacja Strategii Wdrożenia Pakietu ViDA – Co powinieneś wiedzieć?

Czym Jest Pakiet ViDA i Dlaczego Wpłynie na Twoją Firmę? 

24 września br. Komisja Europejska opublikowała strategię wdrażania pakietu ViDA (VAT in the Digital Age), mającą na celu wspieranie przedsiębiorstw i Państw Członkowskich. Poniżej prezentujemy kluczowe podsumowanie tych zmian, które fundamentalnie przekształcą zasady rozliczania podatku VAT w UE. 

Pakiet ViDA to zbiór trzech aktów prawnych (zmiany w Dyrektywie VAT, Rozporządzeniu w sprawie współpracy administracyjnej oraz Rozporządzeniu wykonawczym Rady). Ma on na celu modernizację systemu VAT UE, uczynienie go bardziej skutecznym dla przedsiębiorstw i bardziej odpornym na oszustwa, a także rozwiązanie problemów podatkowych wynikających z rozwoju gospodarki platformowej. 

Oczekiwane korzyści są znaczące: szacuje się, że ViDA przyniesie od 172 mld EUR do 214 mld EUR korzyści netto w ciągu 10 lat, w tym 51 mld EUR oszczędności dla firm. Oszustwa VAT mają zostać zredukowane nawet o 11 mld EUR rocznie. 

Trzy Filary Rewolucji VAT – Kluczowe Zmiany ViDA 

Pakiet ViDA składa się z trzech głównych, powiązanych ze sobą części, które wymuszają przygotowanie systemów IT i procesów księgowych: 

1. Wymogi Sprawozdawczości Cyfrowej (Digital Reporting Requirements, DRR)

• Wprowadzenie sprawozdawczości cyfrowej w czasie zbliżonym do rzeczywistego dla handlu transgranicznego B2B. 

• Zmiany te bazują na e-fakturowaniu, które stanie się domyślną i obligatoryjną metodą fakturowania w transakcjach transgranicznych B2B. 

• Docelowo ma to zastąpić obecny system informacji podsumowujących (VAT-UE) i doprowadzić do ujednolicenia (konwergencji) istniejących krajowych systemów e-sprawozdawczości (jak np. polski KSeF) w UE. 

2. Gospodarka Platformowa (Platform Economy)

• Platformy ułatwiające dostawy w sektorach przewozu osób i krótkoterminowego wynajmu zakwaterowania staną się tzw. uznanymi dostawcami (deemed supplier). 

• Oznacza to, że będą odpowiedzialne za pobór i odprowadzanie VAT do organów podatkowych, jeśli ich użytkownicy (np. małe firmy lub osoby fizyczne) tego nie robią. Ma to na celu ujednolicenie podejścia i uproszczenie życia MŚP. 

3. Jednolita Rejestracja VAT (Single VAT Registration, SVR)

• Głównym celem jest zmniejszenie liczby sytuacji wymagających wielokrotnych rejestracji VAT w różnych państwach członkowskich, co jest szczególnie istotne dla firm prowadzących szeroką działalność transgraniczną. 

• Osiąga się to poprzez rozszerzenie istniejącego modelu One Stop Shop (OSS) na dodatkowe dostawy B2C (np. w sektorze ładowania e-pojazdów), wprowadzenie schematu „przesunięcia własnych towarów” (TOOG) oraz obowiązkowe zastosowanie mechanizmu odwrotnego obciążenia w określonych transakcjach B2B. 

Strategia Implementacji ViDA – Kluczowe Punkty Działania dla CFO 

Strategia implementacji ViDA obejmuje szereg działań podejmowanych przez Komisję w celu wsparcia przedsiębiorstw i państw członkowskich. Poniżej przedstawiamy, co te plany oznaczają dla terminowego przygotowania Państwa organizacji. 

Harmonogram i Fazy Wdrażania (Timing) 

Wdrażanie jest rozłożone na etapy, co wymaga strategicznego planowania inwestycji w IT i zasoby ludzkie: 

Dalsze Środki Łagodzące i Wsparcie (Mitigation Measures and Support) 

Komisja zidentyfikowała potencjalne ryzyka (np. opóźnienia IT, narzucanie dodatkowych wymogów krajowych) i opracowała środki łagodzące. Kluczowe punkty wsparcia to: 

• Akty Wykonawcze i Wdrożenie Prawne: Przyjęcie co najmniej sześciu aktów wykonawczych, w tym dotyczących centralnego VIES, bezpiecznego IOSS oraz DRR (wspólny komunikat elektroniczny). 

• Budowanie Zdolności IT: Planowanie sfinalizowania architektury centralnego VIES oraz rozpoczęcie rozwoju systemów SVR i DRR z testami z państwami członkowskimi planowanymi na 2029 rok. W kontekście Bezpiecznego IOSS wybrano model „Tokenu dla pojedynczej transakcji” (Per-transaction Token Model) jako opcję pilotażową. 

• Noty Wyjaśniające (Explanatory Notes): Opracowanie szczegółowych not wyjaśniających dla każdej z trzech części ViDA (DRR, SVR, Platformy) w celu zapewnienia wspólnego rozumienia i harmonizacji przepisów w całej UE. 

Działania Egzekucyjne (Enforcement Actions) 

Komisja jasno komunikuje, że: 

• Będą automatycznie wszczynane procedury naruszeniowe przeciwko państwom członkowskim, które nie dokonają transpozycji dyrektywy w ustalonym terminie. 

• Procedury naruszeniowe będą wykorzystywane również w przypadku nieuzasadnionych opóźnień we wdrażaniu systemów IT, ponieważ komponent informatyczny jest kluczowym elementem pakietu ViDA. 

Podsumowanie i Wezwanie do Działania 

Pakiet ViDA to największa zmiana w europejskim VAT od dziesięcioleci. Patrząc na opublikowaną strategię implementacji, CFO i Główni Księgowi w dużych i średnich przedsiębiorstwach w Polsce muszą jak najszybciej podjąć działania: 

1. Analiza Zgodności: Ocena, w jakim stopniu obecne systemy finansowo-księgowe i procesy transgraniczne są przygotowane na obowiązkowe e-fakturowanie i nowe zasady SVR (OSS/TOOG). 

1. Planowanie IT: Wprowadzenie pakietu jest silnie skorelowane z rozwojem systemów IT na poziomie UE (VIES, IOSS). Konieczne jest strategiczne planowanie budżetu i zasobów IT pod kątem harmonogramu ViDA, zwłaszcza mając na uwadze kamienie milowe w 2028 i 2030 roku. 

1. Współpraca: Monitorowanie publikacji Not Wyjaśniających Komisji oraz aktywne uczestnictwo w dyskusjach branżowych w celu zapewnienia spójnej i terminowej implementacji. 

Jak Państwa organizacja podchodzi do planowania budżetu na wdrożenie obowiązkowego e-fakturowania transgranicznego (DRR) w świetle terminu 1 lipca 2030 roku?