Wyłączenie dokumentacji cen transferowych w przypadku spółki komunalnej

W dniu 10 grudnia 2024 roku Wojewódzki Sąd Administracyjny we Wrocławiu wydał wyrok
(I SA/Wr 659/24) w zakresie uchylenia interpretacji indywidualnej dotyczącej obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych przez spółkę komunalną.

Stan faktyczny: Spółka, będąca w 100% własnością gminy, świadczy usługi publiczne, głównie
w zakresie transportu miejskiego. W związku z transakcjami przeprowadzanymi z gminą, spółka zwróciła się do organu podatkowego z pytaniem, czy musi sporządzić specjalną dokumentację dotyczącą cen tych transakcji.

Spółka uważa, że jako spółka komunalna realizująca zadania publiczne i będąca w całości zależna od gminy, powinna być zwolniona z tego obowiązku. Swoje stanowisko opiera na przepisach prawa podatkowego, które przewidują możliwość zwolnienia dla podmiotów powiązanych wyłącznie
z jednostkami samorządu terytorialnego.

Spółka podnosi argument, że jako spółka komunalna, której działalność jest ściśle związana z realizacją zadań publicznych gminy, spełnia warunki przewidziane w przepisach, które umożliwiają zwolnienie
z obowiązku sporządzania dokumentacji.

Wnioski i stanowisko DKIS: Organ podatkowy stoi na stanowisku, że spółka komunalna nie może skorzystać ze zwolnienia z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych.

Zgodnie z interpretacją organu, przepisy podatkowe przewidują zwolnienie z obowiązku dokumentowania cen transferowych jedynie w przypadku, gdy jedynym powodem, dla którego podmioty są uznawane za powiązane, jest posiadanie udziałów przez Skarb Państwa lub jednostkę samorządu terytorialnego. Innymi słowy, zwolnienie dotyczy sytuacji, gdy wszystkie powiązania między podmiotami wynikają wyłącznie z relacji z organami publicznymi.

W przypadku analizowanej spółki komunalnej, oprócz oczywistego powiązania kapitałowego z gminą (jako jedynym udziałowcem), występują również powiązania osobowe. Obecność przedstawiciela gminy w radzie nadzorczej spółki stanowi dodatkowe ogniwo łączące te podmioty.

Organ podatkowy podkreśla, że przepisy przewidują zwolnienie tylko wtedy, gdy powiązania wynikają wyłącznie z relacji z jednostką samorządu terytorialnego. Wobec istnienia dodatkowych powiązań osobowych w analizowanym przypadku, organ doszedł do wniosku, że spółka nie spełnia warunków zwolnienia.

W konsekwencji, organ podatkowy stoi na stanowisku, że spółka komunalna jest zobowiązana do sporządzenia dokumentacji cen transferowych, mimo że jest w pełni zależna od gminy.

Stanowisko WSA: Sąd poddał krytycznej ocenie stanowisko organu podatkowego dotyczące obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych przez spółkę komunalną.

Organ podatkowy interpretował przepisy w sposób restrykcyjny, uznając, że zwolnienie z obowiązku dokumentacji przysługuje tylko w przypadku całkowitego braku powiązań osobowych między spółką
a gminą. Sąd nie podzielił tej wąskiej interpretacji.

Sąd zwrócił uwagę na kilka istotnych kwestii:

• Cel przepisów o cenach transferowych: Celem tych przepisów jest zapobieganie optymalizacji podatkowej. W przypadku spółek komunalnych, których działalność ma charakter publiczny, ryzyko takiej optymalizacji jest znacznie mniejsze.
• Wykładnia językowa przepisu: Sąd podkreślił, że przepis nie precyzuje dokładnie, jakie rodzaje powiązań są brane pod uwagę. Taka nieprecyzyjność języka ustawy pozwala na szerszą interpretację, obejmującą zarówno powiązania kapitałowe, jak i osobowe, o ile wynikają one wyłącznie z relacji z jednostką samorządu terytorialnego.
• Powiązania osobowe jako konsekwencja powiązań kapitałowych: Sąd uznał, że powiązania osobowe w przypadku spółek komunalnych są często bezpośrednią konsekwencją powiązań kapitałowych i służą wzmocnieniu nadzoru właścicielskiego. Nie można więc traktować ich jako odrębnych powiązań, które wykluczają możliwość skorzystania ze zwolnienia.
• Praktyka gospodarcza: Sąd zwrócił uwagę, że delegowanie przedstawicieli organów założycielskich do rad nadzorczych spółek zależnych jest praktyką powszechną, zarówno
  w sektorze publicznym, jak i prywatnym.

Sąd doszedł do wniosku, że stanowisko organu podatkowego jest zbyt restrykcyjne. Zbyt wąska interpretacja przepisu mogłaby doprowadzić do sytuacji, w której przepis o zwolnieniu nie znalazłby praktycznego zastosowania.

Sąd podkreślił, że w przypadku spółek komunalnych, których jedynym udziałowcem jest gmina,
a powiązania osobowe wynikają bezpośrednio z tej relacji, należy przyjąć, że spełnione są warunki do skorzystania ze zwolnienia z obowiązku sporządzania dokumentacji cen transferowych.

Źródło: https://sip.lex.pl/#/jurisprudence/523909942/1/i-sa-wr-659-24-wylaczenie-dokumentacji-cen-transferowych-w-przypadku-spolki-komunalnej wyrok...?keyword=ceny%20transferowe%20&cm=SREST