Ceny transferowe bez ryzyka: jednostronne APA krok po kroku

APA (Advance Pricing Agreement), czyli uprzednie porozumienie cenowe, to instrument dający podatnikom bezpieczeństwo w zakresie stosowania cen transferowych. W polskim systemie prawnym APA przyjmuje formę decyzji administracyjnej wydawanej przez Szefa Krajowej Administracji Skarbowej (KAS). Porozumienie zatwierdza metodę kalkulacji cen stosowaną w transakcjach pomiędzy podmiotami powiązanymi i stanowi swego rodzaju „gwarancję podatkową” – dopóki podatnik przestrzega ustaleń z APA, organy podatkowe nie kwestionują przyjętej metody. 

Porozumienie zawierane jest zawsze na przyszłość i obowiązuje maksymalnie pięć lat podatkowych, z możliwością jego odnowienia w uproszczonej procedurze. Dzięki temu przedsiębiorca zyskuje stabilność rozliczeń i zmniejsza ryzyko sporów z fiskusem. 

Kiedy możliwe jest zawarcie APA jednostronnego? 

Szef KAS wydaje jednostronne APA w sytuacji, gdy transakcja kontrolowana dotyczy wyłącznie krajowych podmiotów powiązanych albo krajowego podmiotu powiązanego i jego zagranicznego kontrahenta powiązanego. To odróżnia je od porozumień dwustronnych i wielostronnych, które wymagają współpracy z organami podatkowymi innych państw. 

W praktyce oznacza to, że APA jednostronne znajduje zastosowanie przede wszystkim w transakcjach finansowych, usługowych, handlowych czy licencyjnych, w których strona polska chce mieć pewność, że stosowana metoda weryfikacji ceny nie zostanie zakwestionowana przez krajowe organy. Jest to szczególnie istotne w przypadku dużych grup kapitałowych, które dokonują powtarzalnych transakcji o istotnej wartości. 

Procedura zawarcia porozumienia 

Pierwszym krokiem jest spotkanie wstępne z przedstawicielami KAS. Wnioskodawca kontaktuje się z Departamentem Kluczowych Podmiotów i przedstawia podstawowe informacje o sobie, grupie kapitałowej oraz rodzaju transakcji. Spotkanie pozwala ustalić oczekiwania stron i zakres niezbędnych materiałów. 

Przed samym spotkaniem konieczne jest przekazanie prezentacji opisującej charakter transakcji i działalności wnioskodawcy, a także listy uczestników. Podczas rozmowy należy okazać pełnomocnictwa, dowód opłaty skarbowej oraz dokumenty tożsamości. 

Kolejnym etapem jest złożenie wniosku o APA. Dokument ten jest bardzo szczegółowy i obejmuje m.in. opis działalności gospodarczej, analizę funkcjonalną stron transakcji (funkcje, ryzyka, aktywa), wybór i uzasadnienie metody weryfikacji cen transferowych, analizę porównawczą lub analizę zgodności oraz opis sposobu kalkulacji cen. Wniosek powinien także zawierać propozycję okresu obowiązywania porozumienia i wskazanie rodzaju APA. W przypadku jednostronnego – nie jest wymagana współpraca organów zagranicznych. 

Opłaty i czas trwania postępowania 

Opłata za złożenie wniosku o APA jednostronne wynosi 1% wartości transakcji, przy czym w przypadku transakcji krajowych nie może być niższa niż 5 000 zł ani wyższa niż 50 000 zł. Wartość transakcji kontrolowanej określa się dla okresu objętego wnioskiem o wydanie uprzedniego porozumienia cenowego (APA). 

Zgodnie z przepisami postępowanie powinno zakończyć się w ciągu 6 miesięcy od dnia wszczęcia. W praktyce czas ten może się wydłużyć, zwłaszcza jeśli transakcja ma skomplikowany charakter, wymaga dodatkowych analiz albo organ poprosi o uzupełnienie dokumentacji. 

Okres obowiązywania i skutki APA 

APA jednostronne może obowiązywać maksymalnie pięć lat podatkowych i zawsze kończy się wraz z końcem roku podatkowego podatnika. Co ważne, podatnik ma obowiązek stosować metodę zaakceptowaną w porozumieniu i dokumentować jej wdrożenie w sprawozdaniach składanych do KAS. 

Zawarcie APA nie tylko chroni przed zakwestionowaniem cen transferowych, ale także może pozytywnie wpływać na relacje z partnerami biznesowymi i inwestorami, dla których stabilność podatkowa jest istotnym czynnikiem oceny ryzyka. Dodatkowo, w przypadku grup międzynarodowych, jednostronne APA często stanowi punkt wyjścia do negocjacji porozumień dwustronnych lub wielostronnych.