CIT Estoński - Skutki zapłaty roszczeń wynikających z realizacji postanowień ugody
Wydatki poniesione na rzecz Dystrybutora energii z tytułu zapłaty roszczeń wynikających z realizacji postanowień ugody nie stanowią wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą i w konsekwencji nie podlegają opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, w myśl art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., o podatku dochodowym od osób prawnych
Tak wynika z interpretacji z 16/06/2025 r., znak sprawy: 0111-KDIB1-3.4010.282.2024.8.PC
Stan faktyczny:
Sprawa dotyczyła podatnika, który wybrał opodatkowanie tzw. CIT Estoński.
Wnioskodawca w celu rozszerzenia swojej działalności gospodarczej wybudował farmę wiatrową (dalej: "Farma wiatrowa"), w ramach której zajmuje się sprzedażą energii elektrycznej.
W tym zakresie Wnioskodawca otrzymał od podmiotu zajmującego się dystrybucją energii elektrycznej (dalej: "Dystrybutor energii") ofertę sprzedaży energii elektrycznej (dalej: "Oferta").
Wnioskodawca wypełnił i podpisał formularz akceptacji Oferty, co było równoznaczne z zawarciem Umowy.
W treści Oferty zastrzeżono, że w przypadku odstąpienia przez adresata Oferty (Wnioskodawcę) od pisemnego podpisania formularza Umowy, bądź realizowania przez niego zobowiązań wynikających z Oferty lub formularza Umowy, adresat Oferty (Wnioskodawca) zobowiązany będzie do zapłaty Dystrybutorowi energii kary umownej równej iloczynowi planowanego wolumenu rocznego energii elektrycznej wskazanego w akceptacji Oferty oraz stawki 30 zł/MWh.
Po ponownej analizie warunków Umowy, uwzględniając aktualne realia gospodarcze Wnioskodawca uznał, że realizacja Umowy nie będzie dla niego korzystna ekonomicznie, dlatego odstąpił od pisemnego podpisania formularza Umowy, co spowodowało rozwiązanie Umowy zawartej w wyniku przyjęcia Oferty.
Wnioskodawca powziął wątpliwość czy wydatki poniesione na rzecz Dystrybutora energii z tytułu zapłaty roszczeń wynikających z realizacji postanowień ugody stanowią wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą i podlegają opodatkowaniu Ryczałtem, w myśl art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT?
Przypomnijmy, że zgodnie z art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT, opodatkowaniu ryczałtem podlega dochód odpowiadający wysokości wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą (dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą).
W treści ustawy nie zdefiniowano jednoznacznie tego, co należy rozumieć pod pojęciem "wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą". W celu określenia co ustawodawca rozumie pod tym pojęciem Wnioskodawca wskazuje na "Przewodnik do Ryczałtu od dochodów spółek" (dalej: "Przewodnik") z dnia 23 grudnia 2021 r. przygotowany przez Ministerstwo Finansów, który wyznacza prawidłowe podejście interpretacyjne do przepisów o Ryczałcie.
Warto nadmienić, że wnioskująca Spółka wskazała, że Decyzja w wyniku, której doszło do powstania roszczeń została podjęta przez Wnioskodawcę w celu zabezpieczenia prowadzonej działalności i zmniejszenia ryzyka ekonomicznego oraz potencjalnej straty, która zaistniałaby w momencie wypełnienia obowiązków wynikających z Umowy.
Co za tym idzie, również charakter ekonomiczny podjętej decyzji był w przypadku Wnioskodawcy nierozerwalnie związany z prowadzoną przez niego działalnością gospodarczą z uwagi na wpływ jaki finalnie wywarła ona na jej funkcjonowanie.
Co uznał organ?
Dyrektor KIS rozpatrzył wniosek i wydał interpretację indywidualną Znak: 0111-KDIB1-3.4010.282.2024.1.PC, w której uznawał, że opisane we wniosku wydatki poniesione na rzecz Dystrybutora energii z tytułu zapłaty roszczeń wynikających z realizacji postanowień ugody nie będą stanowić wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą i w konsekwencji nie będą podlegać opodatkowaniu ryczałtem od dochodów spółek, w myśl art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r., o podatku dochodowym od osób prawnych (tekst jedn.: Dz. U. z 2023 r. poz. 2805 z późn. zm., dalej: "ustawa o CIT").
Należy jednak podkreślić, że ta – pozytywna – interpretacja jest pokłosiem uprzedniego wyroku WSA w Poznaniu - Wojewódzki Sąd Administracyjny w Poznaniu uchylił bowiem pierwszą (negatywną) i zaskarżoną przez Spółkę interpretację indywidualną - wyrokiem z 30 stycznia 2025 r., sygn. akt I SA/Po 559/24.
W ww. wyroku Sąd wskazał bowiem, że pokreślić należy, że strona konsekwentnie twierdzi, że powstałe roszczenia pieniężne są wynikiem bezpośredniego dążenia do zabezpieczenia przychodów, co wpisuje się w definicję kosztów uzyskania przychodów z art. 15 ust. 1 u.p.d.o.p., a nie podlega wyłączeniu na mocy art. 16 ust. 1 pkt 22 u.p.d.o.p. Wbrew stanowisku organu interpretacyjnego nie sposób przypisać spółce negatywnych działań, wskazując na sankcyjny charakter spornych roszczeń. Zdaniem Sądu brak jest podstaw do przyjęcia, aby opisane przez skarżącą we wniosku wydatki były wynikiem jej zaniedbań, bądź naruszeń obowiązujących przepisów prawa lub zawartych umów, a przez to nie można skutecznie zakwestionować, aby wydatki te nie były ukierunkowane na osiągnięcie przychodu. Jak wskazała spółka, decyzja, w wyniku której doszło do powstania roszczeń została podjęta w celu zabezpieczenia prowadzonej działalności i zmniejszenia ryzyka ekonomicznego oraz potencjalnej straty, która zaistniałaby w momencie wypełnienia obowiązków wynikających z umowy. Organ interpretacyjny całkowicie jednak pominął konieczność ponoszenia ryzyka biznesowego, występującego w każdej działalności, którego nie sposób całkowicie uniknąć, a którego konsekwencją mogą być dodatkowe roszczenia. Prowadzenie przedsiębiorstwa nie jest natomiast możliwe przez całościowe zaplanowanie z góry wszystkich działań, w szczególności na rynku nieprzewidywalnych cen energii elektrycznej i rozwijających się OZE.
