Czy należy wprowadzić w Polsce podatek katastralny?
Podatek katastralny, oparty na wartości rynkowej nieruchomości, od lat budzi kontrowersje w Polsce. W ostatnich miesiącach temat zyskał na znaczeniu, gdyż coraz więcej międzynarodowych instytucji, takich jak OECD i Międzynarodowy Fundusz Walutowy (MFW), rekomenduje Polsce wdrożenie tego systemu opodatkowania. Co więcej, polscy politycy zaczynają wskazywać na konieczność szerokiej dyskusji na temat tej reformy.
Podatek katastralny jest powszechnie stosowany w wielu krajach Unii Europejskiej. Jego stawki wahają się od 0,5% do 3% wartości nieruchomości, a podatek naliczany jest zwykle raz w roku. W większości krajów stosuje się mechanizmy, które łagodzą obciążenia podatkowe dla osób o niższych dochodach, na przykład poprzez ulgi lub płatności w ratach.
OECD oraz MFW wskazują, że polski system opodatkowania nieruchomości jest mało efektywny. W raporcie OECD z 2024 roku podkreślono, że obecny model, oparty na stałych stawkach, nie uwzględnia rzeczywistej wartości nieruchomości, co sprawia, że nie odzwierciedla on w pełni zdolności płatniczej właścicieli. Międzynarodowe organizacje podkreślają potrzebę przejścia na system, w którym wysokość podatku uzależniona byłaby od wartości nieruchomości (na którą wpływa szereg czynników, poza jego powierzchnią), co umożliwiłoby większą progresywność opodatkowania.
Choć w Polsce temat wprowadzenia podatku katastralnego pojawiał się wielokrotnie, obecnie rząd nie podjął żadnych oficjalnych działań w kierunku zmian. Wiceminister finansów Jarosław Neneman zapewnia, że Ministerstwo Finansów nie prowadzi prac nad wprowadzeniem podatku katastralnego. Jednak inne głosy, szczególnie ze strony polityków, sugerują, że dyskusja na ten temat jest nieunikniona. Minister rozwoju, Krzysztof Paszyk, w jednym z wywiadów stwierdził, że podatek katastralny jest tematem „na dłuższą rozmowę”, co wskazuje na otwartość na dalsze rozważania.
W jednym z wywiadów Katarzyna Pełczyńska-Nałęcz, minister funduszy i polityki regionalnej, zasugerowała, że podatek katastralny mógłby obejmować posiadaczy trzech lub więcej mieszkań. Choć nie ma oficjalnych planów na wprowadzenie tego podatku w ramach koalicji rządzącej, minister wyraziła swoje „prywatne” zdanie, wskazując, że taka reforma mogłaby zniechęcać do inwestowania w nieruchomości i skierować środki w kierunku rozwoju gospodarczego, a nie „betonu”. Warto dodać, że podobne pomysły pojawiły się także w środowiskach politycznych Lewicy, która również zadeklarowała gotowość do rozmów w tej sprawie.
Podsumowanie
Choć obecnie temat podatku katastralnego w Polsce jest w fazie dyskusji, rekomendacje międzynarodowych instytucji, takich jak OECD i MFW, sugerują, że pogłębiona analiza tej kwestii jest niezbędna. Mimo że rząd nie prowadzi prac nad wprowadzeniem tego podatku, politycy coraz częściej wskazują na konieczność rozważenia tej opcji.
