Estoński CIT – czy warto?

Termin na złożenie zawiadomienia o wyborze opodatkowania ryczałtem od dochodów spółek (tzw. estońskim CIT) począwszy od początku roku 2022 upłynął 31 stycznia br. Jednak należy pamiętać, że wyboru tej formy opodatkowania można dokonać także w trakcie roku podatkowego – wiązać się to będzie natomiast z obowiązkiem zamknięcia ksiąg rachunkowych na koniec miesiąca poprzedzającego miesiąc, od którego nastąpi opodatkowanie estońskim CIT i sporządzenia sprawozdania finansowego zgodnie z przepisami o rachunkowości. Wówczas zawiadomienie (ZAW-RD) składa się przed upływem przyjętego przez podatnika roku podatkowego. Księgi rachunkowe otwiera się na pierwszy dzień miesiąca opodatkowania ryczałtem. Kto powinien rozważyć skorzystanie z tej formy opodatkowania? W tym zakresie należy przede wszystkim zwrócić uwagę, że wraz z wejściem w życie Polskiego Ładu możliwość opodatkowania estońskim CIT w porównaniu z rokiem 2021 została rozszerzona także na pozostałe spółki podlegające opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób prawnych. A zatem aktualnie z estońskiego CIT mogą skorzystać nie tylko spółki kapitałowe (sp. z o.o., S.A.), ale również spółki komandytowe, komandytowo-akcyjne, a także proste spółki akcyjne. Dodatkowo, od 2022 r. zrezygnowano z wymogu polegającego na ponoszeniu nakładów na cele inwestycyjne. Aktualnie, aby skorzystać z estońskiego CIT, należy spełniać następujące warunki:

• ­  wspólnikami spółki muszą być wyłącznie osoby fizyczne;
• ­  osoby fizyczne będące wspólnikami nie mogą posiadać praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania jako założyciele (fundatorzy) lub beneficjenci fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
• ­  spółka nie może posiadać udziałów / akcji w kapitale innej spółki, ani tytułów uczestnictwa w funduszu inwestycyjnym lub w instytucji wspólnego inwestowania, ogółu praw i obowiązków w spółce niebędącej osobą prawną, a także innych praw majątkowych związanych z prawem do otrzymania świadczenia jako założyciel (fundator) lub beneficjent fundacji, trustu lub innego podmiotu albo stosunku prawnego o charakterze powierniczym;
• ­  mniej niż 50% przychodów spółki powinno pochodzić ze źródeł pasywnych (odsetek i pożytków od wszelkiego rodzaju pożyczek, z części odsetkowej raty leasingowej, z poręczeń i gwarancji, z praw autorskich lub praw własności przemysłowej, w tym z tytułu zbycia tych praw, ze zbycia i realizacji praw z instrumentów finansowych, z transakcji z podmiotami powiązanymi, w przypadku, gdy w związku z tymi transakcjami nie jest wytwarzana wartość dodana pod względem ekonomicznym lub wartość ta jest znikoma);
• ­  spółka powinna zatrudniać na podstawie umowy o pracę co najmniej 3 osoby fizyczne (inne zasady dotyczą małych podatników CIT oraz podatników rozpoczynających działalność gospodarczą) lub ponosić miesięcznie wydatki w kwocie stanowiącej co najmniej trzykrotność przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w sektorze przedsiębiorstw, z tytułu wypłaty wynagrodzeń na rzecz co najmniej 3 osób fizycznych zatrudnionych na podstawie umowy innej niż umowa o pracę (umowy cywilnoprawne, które podlegają opodatkowaniu PIT i oskładkowaniu);
• ­  spółka powinna sporządzać sprawozdania finansowe na podstawie przepisów ustawy o rachunkowości.

Należy jednak pamiętać o wyłączeniach podmiotowych – z estońskiego CIT nie mogą skorzystać przedsiębiorstwa finansowe, instytucje pożyczkowe, podmioty osiągające przychody z SSE lub PSI, podmioty znajdujące w stanie upadłości lub likwidacji, podmioty utworzone w wyniku restrukturyzacji (uwaga – nie dotyczy przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółkę – por. interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 28 października 2021 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.182.2021.2.BS). Wszystkie spółki, które spełniają powyższe warunki oraz nie spełniają przesłanek negatywnych, o których mowa powyżej, a które jednocześnie planują reinwestować zyski, zamiast przeznaczać je na konsumpcję, powinny rozważyć wybór opodatkowania estońskim CIT. Jakie są korzyści opodatkowania estońskiego CIT? Zdecydowanym uproszczeniem na pewno jest możliwość rezygnacji z prowadzenia odrębnych kalkulacji na potrzeby prawa bilansowego i podatkowego. Od momentu opodatkowania estońskim CIT przychody i koszty rozpoznaje się wyłącznie w ujęciu bilansowym. Co do zasady, opodatkowanie estońskim CIT następuje dopiero w momencie podziału zysku (lub wypłaty zaliczek na poczet przyszłej dywidendy). Stawka CIT wynosi:

• ­  10% - dla małych podatników CIT oraz podmiotów rozpoczynających działalność gospodarczą;
• ­  20% - dla pozostałych podatników.

Dodatkowo, podatek od wypłacanych z zysków osiągniętych w okresie opodatkowania ryczałtem, jeżeli pochodzą z podziału zysku z tego okresu, pomniejsza się o kwotę stanowiącą:

• ­  90% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku i należnego ryczałtu od dochodów spółek z zysku podzielonego tej spółki, z którego przychód ten został uzyskany – w przypadku przychodów z podzielonego zysku wypłaconych „małemu podatnikowi” lub podatnikowi rozpoczynającemu prowadzenie działalności, albo
• ­  70% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika w zysku spółki liczonego na dzień nabycia przez niego prawa do wypłaty podzielonego zysku i należnego ryczałtu od dochodów spółek z zysku podzielonego tej spółki, z którego przychód ten został uzyskany – w przypadku przychodów z podzielonego zysku wypłaconych pozostałym podatnikom.

Efektywne obciążenie estońskim CIT (spółka i wspólnik) jest na poziomie:

• ­  20 % - u małego podatnika / podatnika rozpoczynającego działalność;
• ­  25 % - u pozostałych podatników.

W tym zakresie należy jedynie zwrócić uwagę na nieprzychylne podatnikom podejście Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej, zgodnie z którym w przypadku wypłaty przez spółkę zaliczek na poczet przyszłej dywidendy, nie można skorzystać z odliczenia, o którym mowa powyżej (t.j. odpowiednio 90% / 70% kwoty odpowiadającej iloczynowi procentowego udziału wspólnika i należnego ryczałtu od dochodów spółek) – por. interpretacja z dnia 21 stycznia 2022 r., nr 0112-KDIL2-1.4011.981.2021.4.DJ.  Na co zwrócić szczególną uwagę? Wejście w model opodatkowania estońskim CIT wiąże się z obowiązkiem sporządzenia informacji o różnicach w przychodach i kosztach, które wynikają z ich odmiennej klasyfikacji dla celów prawa podatkowego oraz prawa bilansowego, wraz z informacją o podatku należnym (tzw. wstępna korekta przychodów i kosztów uzyskania przychodów). Dodatkowo, należy pamiętać, że przepisy dotyczącego estońskiego CIT przewidują także inne podstawy opodatkowania niż dochód z tytułu podzielonego zysku. Szczególną uwagę należy zwrócić na kategorię dochodów z ukrytych zysków oraz wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą. Przykładowo:

• ­  kwotę pożyczki udzielonej przez spółkę wspólnikowi będzie należało zakwalifikować do dochodu z ukrytych zysków;
• ­  ryzyko powstania ukrytego zysku mogą generować transakcje zawierane z podmiotami powiązanymi o świadczenie usług niematerialnych - zwłaszcza, jeżeli wynagrodzenie za usługi nie zostanie ustalone na poziomie rynkowym;
• ­  wydatkiem niezwiązanym z działalnością gospodarczą mogą okazać się wydatki poniesione na noclegi, wynajem samochodu, bilety lotnicze, gastronomię – jeżeli w prawidłowy sposób nie zostanie udokumentowane, że poniesiono je w związku z celami biznesowymi spółki.

Gdyby mieli Państwo jakiekolwiek wątpliwości, czy spełniają Państwo warunki „wejścia” w estoński CIT lub jeżeli korzystają już Państwo z tej formy opodatkowania, niemniej mierzycie się Państwo z trudnościami w zakresie przygotowania korekty wstępnej lub odpowiedniej kwalifikacji ponoszonych wydatków – zachęcamy do kontaktu.