Estoński CIT – kary umowne w branży budowlanej bez podatku
Jednym ze zdarzeń, które podlegają opodatkowaniu są wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą (art.28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT).
Ustawodawca nie definiuje czym według niego są wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą, ale w celu dokonania prawidłowej kwalifikacji podatkowej sugeruje odnieść się do katalogu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą.
Nie wszystko co stanowi wydatek wyłączony z kosztów podatkowych (NKUP) jest wydatkiem niezwiązanym z działalnością gospodarczą.
Tak jest z karami umownymi, do których Fiskus podchodzi bardzo niechętnie w tzw. klasycznym CIT.
W modelu estońskim również organy podatkowe początkowo zrównywały kary umowne z sankcjami i grzywnami, czy odsetkami podatkowymi, nakazując je opodatkować – tak wynikało jeszcze z interpretacji indywidualnych wydawanych na przełomie 2022 – 2023 r.
Od czasu wydania korzystnych orzeczeń przez sądy administracyjne w 2023 r. (np. wyrok WSA w Łodzi sygn. I SA/Łd 252/23) wiele się zmieniło – organy podatkowe zaczęły oceniać okoliczności takie jak realia danej branży, stopień zawinienia spółki i to co było lepsze z długofalowej perspektywy biznesowej – także np. w kwestii wizerunku podmiotu.
Obecnie stanowiska fiskusa są korzystne. Dowodzi tego najnowsza interpretacja indywidualna Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej. Poniżej kilka słów o interpretacji indywidulnej z dnia 27 lutego 2025 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.690.2024.1.AG.
Z wnioskiem wystąpiła spółka realizująca kontrakty budowlane, która realizując zamówienia publiczne sporadycznie musi płacić kary umowne, np. w sytuacji opóźnienia w realizacji danego etapu budowy, czy naruszenie zasad BHP na placu budowy. Nie wszystkie z tych okoliczności są zawinione przez spółkę.
Z uwagi na specyfikę branży budowlanej, nie jest możliwe wyeliminowanie kar umownych i możliwa ich wysokość jest nierzadko wkalkulowana przez spółkę w ramach wyliczenia opłacalności inwestycji.
Spółka wskazała, że gdyby nie jest możliwe zawarcie umowy o roboty budowlane bez godzenia się na postanowienia dotyczące kar umownych.
Powyższe okoliczności w pełni przekonały Dyrektora KIS, który zgodził się ze spółką, że w takim przypadku, zapłata kar umownych nie podlega opodatkowaniu jako wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą.
