Jak ustalić transakcję kontrolowaną oraz jak określić jej wartość

Po zidentyfikowaniu przez podmiot powiązań oraz podmiotów powiązanych kapitałowo bądź osobowo kolejnym krokiem jest ocena czy zawierane transakcje są transakcjami kontrolowanymi oraz jak prawidłowo określić wartość tych transakcji. Wiąże się to z określeniem jakie obowiązki w zakresie cen transferowych podmiot zobligowany jest wypełnić.

Zgodnie z art. 11a ust. 1 pkt 6 ustawy o CIT transakcja kontrolowana - oznacza identyfikowane na podstawie rzeczywistych zachowań stron działania o charakterze gospodarczym, w tym przypisywanie dochodów do zagranicznego zakładu, których warunki zostały ustalone lub narzucone w wyniku powiązań.

Obowiązek sporządzenia dokumentacji cen transferowych dla podmiotów powiązanych obowiązuje po przekroczeniu progów dokumentacyjnych, których wartość zależy od rodzaju transakcji:

• 10 000 000 zł – w przypadku transakcji towarowej,
• 10 000 000 zł – w przypadku transakcji finansowej,
• 2 000 000 zł – w przypadku transakcji usługowej,
• 2 000 000 zł – w przypadku innych transakcji niż powyższe.

Progi dokumentacyjne są ustalane odrębnie dla:

1)           każdej transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym niezależnie od przyporządkowania transakcji kontrolowanej do transakcji towarowych, finansowych, usługowych albo innych transakcji;

2)           strony kosztowej i przychodowej.

Wartość transakcji kontrolowanej o charakterze jednorodnym jest ustalana bez względu na liczbę dokumentów księgowych, dokonanych lub otrzymanych płatności oraz podmiotów powiązanych, z którymi zawierana jest transakcja kontrolowana. Natomiast przy ocenie tej uwzględnia się:

• jednolitość transakcji kontrolowanej w ujęciu ekonomicznym oraz
• kryteria porównywalności oraz
• metody weryfikacji cen transferowych oraz
• inne istotne okoliczności transakcji kontrolowanej.

Dla prawidłowego ustalenia czy transakcja kontrolowana przekracza progi dokumentacyjne ważne jest oby prawidłowo określić wartość transakcji, która ustalana jest w zależności od rodzaju transakcji. I tak w przypadku, gdy przedmiotem transakcji kontrolowanej jest:

• pożyczka, kredyt lub depozyt – wartość kapitału,

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji z dnia 11 lipca 2022 r. o sygn. 0111-KDIB1-1.4010.19.2022.1.JD, której przedmiotem wniosku była problematyka określenia wartości transakcji finansowej dla umowy pożyczki wskazał, iż "Przez pojęcie "wartości kapitału" o jakim mowa w art. 11I ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT, należy rozumieć najwyższą kwotę kapitału udostępnionego w danym okresie raportowym, wynikającą z umowy lub innych dokumentów".

• emisja obligacji – wartość nominalna,
• poręczenie lub gwarancja – suma gwarancyjna,

Wartość transakcji w przypadku gwarancji lub poręczeń odpowiada sumie gwarancyjnej (art. 11l ust. 1 pkt 3 Ustawy), jednocześnie wartość Transakcji kontrolowanej w przypadku transakcji finansowych określa się na podstawie umów lub innych dokumentów (art. 11l ust. 2 Ustawy). Zgodnie z TPR Informacja o cenach transferowych– pytania i odpowiedzi, wydanie trzecie, październik 2022, MF (pytanie 103), jako wartość transakcji należy wskazać faktyczną wysokość sumy gwarancyjnej obowiązującej w danym roku podatkowym, za który sporządzana jest informacja, według stanu na ostatni dzień okresu, za jaki składana jest informacja TPR.

• przypisanie dochodu (straty) do zakładu zagranicznego – wartość przypisanych przychodów lub kosztów,
• umowa spółki – łączna wartość wkładów wniesionych do spółki niemającej osobowości prawnej,
• pozostałe transakcje – wartość właściwa dla danej transakcji kontrolowanej.

Przykładowo transakcje zarządzania płynnością (cash pooling) w zakresie funkcjonalnym są podobne do transakcji udzielenia/pozyskania pożyczki lub kredytu. Dla umów zarządzania płynnością należy przyjąć analogiczną jak dla pożyczki zasadę ustalenia wartości Transakcji kontrolowanej, tj. w oparciu o wartość kapitału, przy czym z uwagi na charakter transakcji zarządzania płynności (cash pooling) dla ustalenia wartości należy przyjąć średni dzienny poziom rzeczywistego zobowiązania lub należności z tytułu finansowania. Na taki sposób określania wartości transakcji wskazuje TPR Informacja o cenach transferowych– pytania i odpowiedzi, wydanie trzecie, październik 2022, MF (pytanie 108).

W myśl art. 11I ust. 2 ustawy o CIT, wartość transakcji kontrolowanej, określa się na podstawie:

1) otrzymanych lub wystawionych faktur dotyczących danego roku podatkowego albo

2) umów lub innych dokumentów - w przypadku, gdy faktura nie została wystawiona lub w przypadku transakcji finansowych, albo

3) otrzymanych lub przekazanych płatności - w przypadku, gdy nie jest możliwe określenie tej wartości na podstawie pkt 1 i 2.

Wartość transakcji kontrolowanej, pomniejsza się o podatek od towarów i usług, z wyjątkiem podatku od towarów i usług, który zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług nie stanowi podatku naliczonego, oraz naliczonego podatku od towarów i usług, w tej części, w której zgodnie z przepisami o podatku od towarów i usług podatnikowi nie przysługuje obniżenie kwoty lub zwrot różnicy podatku od towarów i usług.

Określając wartość transakcji kontrolowanych o charakterze jednorodnym, nie uwzględnia się wartości transakcji kontrolowanych, które nie są objęte obowiązkiem dokumentacyjnym, o których mowa w art. 11n. Co oznacza, że przy określaniu progów dokumentacyjnych transakcje korzystające z tego zwolnienia nie są brane do określenia wartości danej transakcji kontrolowanej. Potwierdza to interpretacja Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 6 października 2023 r., sygn. 0111-KDIB2-1.4010.305.2023.2.AR.

W przypadku gdy przekroczone zostaną progi dokumentacyjne, wykazanie zachowania rynkowości transakcji musi wynikać z przygotowanej dokumentacji cen transferowych oraz sporządzonych analiz cen transferowych.

Reasumując wartość transakcji kontrolowanej określa się w zależności od rodzaju przeprowadzonej transakcji uznanej za jednorodną, oddzielnie dla strony kosztowej i przychodowej, w wysokości netto wynikającej z dokumentów. Dodatkowo przy ustaleniu jej wysokości nie uwzględnia się transakcji, które korzystają ze zwolnienia na podstawie art. 11n ustawy o CIT.

Prawidłowe zdefiniowanie transakcji kontrolowanej oraz jej wartości jest kluczowe dla prawidłowego określenia obowiązku w zakresie cen transferowych oraz prawidłowego złożenia informacji TPR, która stanowi źródło danych analitycznych o podatniku i warunkach zawieranych transakcji.

Końcowo należy pamiętać, że obowiązek w zakresie cen transferowych obowiązuje również podmioty, które zawierają transakcje z podmiotami niepowiązanymi z tzw. rajów podatkowych.

#TP #cenytransferowe #transkacjakontrolowana #wartośćtranskacjijednorodnej