Kary umowne w estońskim CIT
W kwestii opodatkowania kary umownej od około półtora roku obserwujemy zmianę linii interpretacyjnej na korzyść podatników.
Początkowo Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wydawał niekorzystne interpretacje indywidualne, uznając, że zapłata przez spółkę kar umownych podlega opodatkowaniu jako wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą.
Wykładnię Fiskusa skorygowały wojewódzkie sądy administracyjne, dopatrując się związku z działalnością gospodarczą wydatków z tytułu kar umownych, szczególnie, jeśli wynikają one z okoliczności niezawinionych przez spółkę.
Obecnie, wydawane interpretacje indywidualne są dominująco korzystne, czego dowodzi omówiona niżej interpretacja podatkowa.
Spis treści:
1. Wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą – przedmiot opodatkowania estoński CIT.
2. Ewolucja linii interpretacyjnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej.
3. Omówienie najnowszych interpretacji indywidualnych.
4. Podsumowanie
Jednym z przedmiotów opodatkowania estońskim CIT są wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą (art. 28m ust. 1 pkt 3 ustawy o CIT).
To jedno z tych zdarzeń, która podlega opodatkowaniu estońskim CIT.
Ustawa o podatku CIT nie definiuje pojęcia „dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą”.
By wystąpił dochód z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą nie jest konieczne istnienie powiązań między spółką dokonującą wydatków, a podmiotem na rzecz, którego dokonywane jest świadczenie.
Możliwe są sytuacje, w których wystąpią podobieństwa między dochodem z tytułu ukrytych zysków, a dochodem z tytułu niezwiązanych z działalnością gospodarczą. O prawidłowej kwalifikacji podatkowej zdarzenia decyduje cel poniesienia wydatków lub realizacji świadczenia, to czy były one realizowane na rzecz podmiotu powiązanego ze spółką.
W zakresie wyjaśnienia pojęcia „dochodu z tytułu wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą” pomocne są wyjaśnienia zawarte w Objaśnieniach podatkowych do estońskiego CIT.
Minister Finansów w Objaśnieniach podatkowych wskazuje, że w ocenie wydatków kwalifikujących się do tego rodzaju dochodów można się posiłkować kwalifikacją wydatków do kosztów niestanowiących kosztów uzyskania przychodów, na podstawie art. 15 ust. 1 ustawy o CIT, wynikającą z praktyki podmiotu jak również bogatego orzecznictwa sądowo-administracyjnego.
Jeszcze w styczniu 2023 r., Dyrektor KIS uznawał, że wydatki spółek z tytułu kar umownych podlegają opodatkowaniu jako wydatki niezwiązane z działalnością gospodarczą spółki, nawet jeśli konieczność ich zapłaty wynikła z okoliczności niezawinionych ze spółki (np. interpretacja indywidualna z dnia 17 stycznia 2023 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.771.2022.2.PC).
W maju 2023 r. WSA w Łodzi wydał pierwszy korzystny wyrok, mówiący, że jeśli konieczność zapłaty kar umownych wynika z działalności gospodarczej spółki i jest wynikiem zawinienia spółki, to ich zapłata nie podlega opodatkowaniu jako wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą (wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Łodzi z 10 maja 2023 r, sygn. akt I SA/Łd 252/23). Wyrok ten, uchylił wskazaną wyżej interpretację indywidualną.
Już latem 2023 r., Dyrektor KKIS zaczął wydawać korzystne interpretacje indywidualne, wskazując, że jeśli kary umowne wynikają z uzasadnionych ekonomicznie i racjonalnych gospodarczo działań, to mają one związek z działalnością gospodarczą (interpretacja indywidualna z dnia 26 lipca 2023 r., nr 0111-KDIB1-2.4010.257.2023.1.END).
Rok 2024 i początek roku 2025 r. obfitował w korzystne rozstrzygnięcia.
W 2024 r. sądy administracyjne konsekwentnie dopatrywały się związku z działalnością gospodarczą wydatków ponoszonych z tytułu kar umownych, tak np. orzekł WSA w Poznaniu w wyroku z dnia 25 stycznia 2024 r., sygn. akt I SA/Po 632/23.
Także wydawane interpretacje indywidualne były korzystne dla spółek. Dowodzi tego interpretacja indywidualna z dnia 8 sierpnia 2024 r., nr 0111-KDIB1-1.4010.246.2024.1.KM, w której potwierdzono, że wydatki w postaci kar umownych wynikających z niezależnych od spółki opóźnień w realizacji zamówień wykazują związek z prowadzoną przez spółkę działalnością gospodarczą. Podobne, korzystne wnioski znajdziemy w interpretacji indywidualnej z dnia 4 kwietnia 2024 r., nr 0111-KDIB1-3.4010.19.2024.1.JG.
Powyższą korzystną praktykę podtrzymuje najnowsza interpretacja indywidualna z dnia 31.12.2024 r., nr 0111-KDIB2-1.4010.627.2024.1.ED. Tu Dyrektor KIS potwierdził, że zapłata kar umownych, które nie stanowiły publicznoprawnych wydatków o charakterze sankcyjnym, które wyniknęły ze stosunków cywilnoprawnych łączących Spółkę z kontrahentami i były efektem zawartej umowy w zakresie realizacji umowy, nie stanowi wydatków niezwiązanych z działalnością gospodarczą spółki.
Bezpiecznie można przyjąć, że jeśli zapłata kary umownej wynika z okoliczności niezawinionych przez spółkę i konieczność jej poniesienia ma ścisły związek z prowadzoną działalnością gospodarczą (specyfiką danej branży), to nie podlega ona opodatkowaniu jako wydatek niezwiązany z działalnością gospodarczą.
