🫴 Kiedy darowizna dla osoby najbliższej nie jest obciążona podatkiem?

👇 Dora (twój osobisty asystent podatkowy) wyjaśnia: 

📄 Podstawa prawna 

Podatek od spadków i darowizn obciąża nabycie własności rzeczy lub praw majątkowych tytułem darowizny. Obowiązek podatkowy ciąży na obdarowanym, a moment powstania obowiązku zależy od formy darowizny. Ustawa przewiduje jednak zwolnienie z podatku dla osób najbliższych wymienionych w art. 4a: małżonek, zstępni, wstępni, pasierb, rodzeństwo, ojczym, macocha.  

❗ Informacje ogólne 

Zwolnienie z opodatkowania darowizny przekazanej na rzecz najbliższego członka rodziny zastosowane może być po warunkiem: 

• zgłoszenia nabycia darowizny właściwemu naczelnikowi urzędu skarbowego terminie sześciu miesięcy na odpowiednim formularzu (SD-Z2), oraz  

• udokumentowania przekazania darowizny (w sytuacji, gdy przedmiotem darowizny są środki pieniężne przekraczające kwoty wolne – 36 120 zł dla I grupy podatkowej, 27 090 zł dla II grupy oraz 5 733 zł dla III grupy). 

💻 Interpretacja przepisów ogólnych oraz wyszukanych interpretacji lub wyroków. 

W opisanym przez Wnioskodawcę stanie przyszłym, matka Wnioskodawcy planuje przekazać mu w darowiźnie pieniądze w kwocie 4 000 000 zł. Czynność ta zostanie dokonana poprzez przekazanie powyższej kwoty z rachunku bankowego matki na rachunek bankowy Wnioskodawcy oraz zostanie zgłoszona do właściwego urzędu skarbowego w ciągu 6 miesięcy na formularzu SD-Z2. W interpretacji indywidulanej z dnia 18 kwietnia 2025 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.32.2025.1.KK, Organ podatkowy stwierdził, że przekazana darowizna pieniężna będzie w całości podlegała zwolnieniu z opodatkowania podatkiem od spadków i darowizn. Nie ma przy tym znaczenia rozbicie darowizny na kilka przelewów dokonanych w jednym roku. Fakt ten pociąga za sobą jedynie obowiązek złożenia osobnego druku SD-Z2 dla każdej z otrzymanych darowizn.   

Z kolei w interpretacji indywidualnej z dnia 9 kwietnia 2025 r., nr 0111-KDIB2-3.4015.54.2025.1.BZ, Dyrektor KIS rozpatrywał sytuację, w której babcia przekazuje darowizny na rzecz wnucząt, z których finansowana jest ich edukacja w prywatnych placówkach. Z uwagi na to, że wnuki są małoletnie, babcia przekazuje pieniądze na rachunek bankowy ich opiekuna prawnego – ich matki. Organ podatkowy potwierdził, że pomimo, iż darowizna nie zostaje przekazana bezpośrednio na rachunek wnucząt (ponieważ są one małoletnie i nie posiadają rachunku bankowego) to nie stanowi to przeszkody do zastosowania zwolnienia z podatku od spadków i darowizn. Tym nie mniej, ważnym jest, aby przy złożeniu darowizny do urzędu skarbowego wskazać na druku SD-Z2 wnuczęta jako osoby obdarowane. Co prawda sam formularz składany jest przez matkę dzieci jako przedstawiciela ustawowego, a pieniądze trafiają na jej rachunek bankowy, jednak to nie ona realnie otrzymuje przysposobienie z tytułu przekazywanej darowizny.  

To, że dla skorzystania z omawianej preferencji istotnym jest kto faktycznie otrzymuje pieniądze z tytułu darowizny, a nie na czyje konto trafią środki, potwierdzone zostało również w wyroku Naczelnego Sadu Administracyjnego z dnia 9 kwietnia 2025 r., sygn. III FSK 977/23. W orzeczeniu sąd wskazał, że choć matka, która przekazała córce darowiznę na zakup mieszkania wraz z garażem, dokonała przelewu nie na rachunek córki, lecz bezpośrednio do sprzedawcy nieruchomości, to pieniądze te mogą być zwolnione z podatku od spadków i darowizn. Celem przepisów nie jest bowiem wymuszenie przepływu środków przez konto obdarowanego, ale zapewnienie transparentności pochodzenia pieniędzy. Skoro więc środki zostały przekazane do sprzedawcy w związku z umową darowizny i w interesie obdarowanego to nie ma przeszkód do skorzystania z rozpatrywanego zwolnienia.   

📝 Podsumowanie 

Kluczowym dla możliwości skorzystania ze zwolnienia z opodatkowania darowizny przekazanej na rzecz najbliższego członka rodziny jest dokonanie zgłoszenia jej do właściwego US oraz odpowiednie udokumentowanie. Natomiast czynniki takie jak: 

• przekazanie darowizny w kilku częściach na przestrzeni roku, 

• przekazanie darowizny na konto opiekuna prawnego małoletniego dziecka,  

• przekazanie darowizny w interesie obdarowanego, ale na rachunek bankowy innej osoby, 

nie stanowią czynników automatycznie wyłączających prawo do omawianej preferencji.    

*Informacje przekazywane przez Doradzai.com nie są usługami doradztwa podatkowego i nie stanowią wiążącej wykładni przepisów podatkowych