Nieodpłatne poręczenia pomiędzy podmiotami powiązanymi
Podmioty należące do grup kapitałowych korzystają z poręczeń wewnątrzgrupowych. Poręczenia te mogą być zawierana za wynagrodzeniem lub nieodpłatnie. Jeżeli podmiot otrzymujący poręczenie nie jest zobowiązany do zapłaty wynagrodzenia lub też nie jest ono kompensowane innymi wzajemnymi świadczeniami, to poręczenie będzie stanowić nieodpłatne świadczenie.
Brak odpłatności (wynagrodzenia) za poręczenie generuje obowiązek rozpoznania przychodu z nieodpłatnych świadczeń, o którym mowa w art. 12 ust. 1 pkt 2 CIT jednak nie zawsze.
Przedmiotem interpretacji DKIS z dnia 20.02.2024 r. (nr 0111-KDIB2-1.4010.603.2023.1.AS) jest nieodpłatne poręczenie udzielone pomiędzy podmiotami powiązanymi, zawierane na określony czas a suma gwarancyjna w nich określona uzależniona jest od wymogów Wierzyciela (np. banków, kontrahentów spółki), sytuacji finansowej podmiotów powiązanych.
Spółki w Grupie dokonują pomiędzy sobą wzajemnych poręczeń zgodnie z wymogami Wierzyciela. Zdaniem wnioskodawcy, poręczenia te mają charakter wzajemny i ekwiwalenty - ekwiwalentem poręczającego jest wówczas uzyskanie poręczenia od pozostałych podmiotów powiązanych.
Z opisu stanu faktycznego wynika, iż każdorazowo, poręczenia udzielane przez podmioty powiązane, mają charakter wsparcia grupowego. Wsparcie to wynika z faktu, iż dany podmiot należy do grupy finansowej, która wspiera go w prowadzonej działalności. Podmiot powiązany może nie odnieść bezpośredniej korzyści ekonomicznej (w postaci określonego kwotowo wynagrodzenia/prowizji) związanej z udzieleniem wsparcia, ale korzyść ta ma charakter pośredni - niewymierzalny i niewyceniany. W negocjacjach z Wierzycielami sama przynależność do grupy kapitałowej może mieć wpływ na oferowane podmiotom powiązanym warunki.
DKIS stanowisko wnioskodawcy uznał za nieprawidłowe i wskazał, że o świadczeniu wzajemnym możemy mówić wówczas, gdy podmiot uzyskujący świadczenie wykonuje analogiczne świadczenie na rzecz podmiotu, od którego to świadczenie uzyskuje.
Ustawa o CIT nie przewiduje szczególnych przepisów dla świadczeń, w tym poręczeń spłaty zobowiązań, dokonywanych przez spółki w ramach grupy kapitałowej. Oznacza to, że jeżeli poręczenia przez spółki z grupy kapitałowej są dokonywane nieodpłatnie, to powinny rodzić przychód z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Jeśli są dokonywane odpłatnie, powinny skutkować ujęciem ich w rozliczeniu podatkowym, poprzez odpowiednie wykazywanie przychodów (z tytułu udzielenia poręczenia) i kosztów (z tytułu nabycia poręczenia).
Świadczenia (poręczenia wzajemne i ekwiwalentne) nie powinny rodzić skutków w postaci przychodu z tytułu nieodpłatnych świadczeń. Ale należy podkreślić, że wartość tych świadczeń powinna wynikać z dokumentów zobowiązaniowych i skutkować wykazaniem w tej samej wysokości przychodów i kosztów z tytułu poręczenia przez obie strony umowy. W przypadku umowy wzajemnej wartość świadczeń powinna podlegać wykazaniu w rozliczeniu podatkowym, tak jak w przypadku każdej innej umowy.
Wartość udzielonych poręczeń powinna odpowiadać cenom rynkowym stosowanym przy świadczeniu usług lub udostępnianiu rzeczy lub praw tego samego rodzaju i gatunku, z uwzględnieniem czasu i miejsca udostępnienia. Każde poręczenie ma bowiem konkretną wartość rynkową, gdyż w typowych stosunkach gospodarczych jest ono dokonywane za wynagrodzeniem. Skoro więc od udzielenia poręczenia uwarunkowane jest przyznanie kredytu podmiotowi, za którego się poręcza, przyjęcie przez poręczyciela wspomnianego ryzyka ma pewną wartość, czyli cenę, którą uzyskujący poręczenie w normalnych warunkach rynkowych musiałby poręczycielowi zapłacić (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z 10 maja 2016 r. sygn. akt I SA/Kr 316/16).
Aby mówić o braku powstania nieodpłatnego świadczenia, musi ono być uzyskane od konkretnego podmiotu, w zamian za udzielone poręczenie dla tego właśnie podmiotu w tym samym okresie. Jednocześnie winno być ono ekwiwalentne (pomiędzy dwoma konkretnymi podmiotami udzielającymi sobie wzajemnych poręczeń).
Wzajemnie udzielane poręczenia najczęściej stosowane są przy zawieraniu umów cash-poolingu. Jeżeli każdy z uczestników systemu cash-poolingu udzieli poręczenia pozostałym uczestnikom, a uczestnicy, zamiast wynagrodzenia, otrzymają takie samo poręczenie od każdego z uczestników, to świadczenia mogą mieć charakter ekwiwalentny. Warunki poręczeń należy każdorazowo przeanalizować z perspektywy ich ekwiwalentności i ocenić, czy stanowią świadczenie wzajemne o tej samej wartości. Jeśli świadczenia mają charakter wzajemny oraz ekwiwalenty, to nie będą skutkować powstaniem przychodu z tytułu nieodpłatnych bądź częściowo odpłatnych świadczeń. Takie stanowisko zostało zaprezentowane w interpretacji indywidualnej z dnia 20 października 2022 r. (sygn. 0111-KDIB1-1.4010.545.2022.4.BS).
Brak wynagrodzenia za udzielone poręczenia nie powinien wykluczać obowiązku analizy tych transakcji z perspektywy cen transferowych. Nawet jeśli transakcja nie przekroczy progu dokumentacyjnego to rynkowy charakter poręczeń realizowanych pomiędzy podmiotami powiązanymi może być kwestionowany przez organy podatkowe.
W przypadku poręczenia lub gwarancji wartość transakcji kontrolowanej określa się według sumy gwarancyjnej.
Z treścią całej interpretacji można zapoznać się pod linkiem https://eureka.mf.gov.pl/informacje/podglad/578807
#TP #ceny transferowe #poręczenia #gwarancje
