O podatku piwnym słów kilka
Wywodzący się od nazwy złocistego trunku podatek stanowi nic innego jak opłatę za reklamę alkoholu, niestety niewiele osób zdaje sobie sprawę z jego istnienia, a dotyczy to szczególnie przedsiębiorców działających w branżach gastronomicznych oraz reklamowych. Nie ma co się temu dziwić, bowiem został on uregulowany w ustawie z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi, a dokładniej w art. 132 ust. 1 i 2 tejże ustawy.
W myśl tych przepisów: „Podmioty świadczące usługę będącą reklamą napojów alkoholowych wnoszą opłatę w wysokości 10% podstawy opodatkowania podatkiem od towarów i usług wynikającej z tej usługi”.
Na gruncie tak przedstawionej definicji, rodzi się zatem pytanie, czym jest reklama w rozumieniu tego przepisu. Wyjaśnienia nie trzeba szukać daleko, bowiem zgodnie z ustawową definicją zamieszczoną w słowniczku pojęć omawianej ustawy, reklamą jest każda rozpowszechniana publicznie informacja, za wyjątkiem informacji używanych do celów handlowych pomiędzy przedsiębiorcami zajmującymi się produkcją, obrotem hurtowym i handlem napojami alkoholowymi.
Z tak sformułowanej definicji można wywnioskować, że każde działanie zmierzające do publicznego rozpowszechnienia znaków towarowych napojów alkoholowych uznaje się za reklamę napojów alkoholowych – potwierdzają to również sądy (NSA w wyroku z 11 stycznia 2013 r. sygn. akt II FSK 988/11 oraz NSA w wyroku z 31 marca 2015 r. sygn. akt II FSK 707/13).
Co to oznacza w praktyce?
Obowiązek wnoszenia opłaty za świadczenie usług będących reklamą alkoholu zasadniczo dotyczy każdego, kto w sposób bezpośredni przyczynia się do rozpowszechnia znaków towarowych napojów alkoholowych. W konsekwencji należy stwierdzić, że daniny nie unikną nawet podmioty, które taką reklamę rozpowszechniają na zlecenie innego podmiotu. Wskazuje na to chociażby Interpretacja Izby Skarbowej w Katowicach z dnia 29 lipca 2015 r. nr: IBPP3/4512-414/15/AZ: „(…) Z literalnej wykładni art. 132 ust. 1 cyt. ustawy wynika, że obowiązek uiszczania opłat dotyczy tylko tych podmiotów, które (zgodnie z definicją reklamy napojów alkoholowych) reklamę rozpowszechniają (rozmieszczają na bilbordach, na łamach gazet, nadają przez radio i TV, itd.), nie zaś wykonują same prace pomocnicze towarzyszące procesowi reklamy. Zazwyczaj reklama ma na celu skłonienie do nabycia lub korzystania z określonych towarów czy usług, popierania określonych spraw lub idei.”
Dosyć kontrowersyjny, jednak cały czas aktualny wydaje się pogląd w świetle którego, obowiązek wnoszenia opłaty za świadczenie usług będących reklamą alkoholu, ciąży na właścicielach lokali gastronomicznych czy pubów, którzy zdecydują się na przedstawianie nazw sprzedawanego alkoholu (najczęściej piwa) na parasolach, plakatach, chłodziarkach, ogrodzeniach, kuflach, czy nawet… podkładkach pod szklanki. "Bez wątpienia umieszczenie przez skarżącego w ramach wykonania zobowiązania wynikającego z umowy o współpracy logo sprzedawanego piwa na dystrybutorze, szklankach i podkładkach do tych szklanek stanowi o świadczeniu przez skarżącego usługi reklamowej, a więc informacji połączonej z komunikatem perswazyjnym.” – Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z dnia 31 marca 2015 r. sygn. akt II FSK 707/13.
Ile wynosi podatek i jak go zapłacić?
Tak jak już wcześniej wspominałem, wysokość podatku wynosi 10% od wartości (netto) świadczonych usług reklamowych. Co ciekawe, w literaturze przedmiotu można spotkać pogląd w świetle którego, nawet nieodpłatne świadczenie usług reklamy nie zwalania z tego obowiązku – wówczas podstawę opodatkowania należy oszacować.
Podmiot zobowiązany do wniesienia opłaty ma obowiązek złożenia deklaracji na formularzu DRA-2 do 20. dnia miesiąca następującego bezpośrednio po miesiącu, w którym zaistniał obowiązek wystawienia faktury za usługi zareklamowania napojów alkoholowych. Na formularzu należy wyszczególnić wszystkie wystawione w danym miesiącu faktury dotyczące takiej reklamy, a wypełnioną deklarację należy złożyć w urzędzie skarbowym właściwym dla rozliczenia VAT.
Jest jeden pozytywny aspekt
Zgodnie z art. 132 ust. 6: „Opłata, o której mowa w ust. 1, stanowi dla podmiotu zobowiązanego do jej wniesienia koszt uzyskania przychodów w rozumieniu art. 15 ust. 1 ustawy z dnia 15 lutego 1992 r. o podatku dochodowym od osób prawnych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1800, z późn. zm.) lub art. 22 ust. 1 ustawy z dnia 26 lipca 1991 r. o podatku dochodowym od osób fizycznych (Dz. U. z 2021 r. poz. 1128, z późn. zm.).”. W konsekwencji ustawodawca w sposób bezpośredni pozwala kwalifikować takie wydatki do kosztów podatkowych prowadzonej działalności gospodarczej, takie działanie niewątpliwie eliminuje potencjalne wątpliwości jakie mogłyby się zrodzić na tym polu – niestety to jedyny pozytywny aspekt wynikający z przepisów o podatku piwnym.
Podsumowanie
Niewątpliwie podatek piwny stanowi jeden z najbardziej tajemniczych i jednocześnie najmniej znanych podatków w Polsce, świadczy o tym chociażby fakt, że został dosyć skrzętnie ukryty w niepozornej ustawie o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi. Dodatkowo, analiza na pozór prostych przepisów niejednokrotnie pozwala zaskoczyć, chociażby w kontekście obowiązków ciążących na właścicielach pubów, którzy zdecydują się na „reklamę” piwa, czasami nie zdając sobie sprawy z tego, jakie niesie to za sobą konsekwencję podatkowe. Niemiłe zaskoczenie mogą przeżyć również właściciele różnego rodzaju powierzchni reklamowych, którzy zgodzą się na prezentowanie złocistego trunku, czy też mocniejszych alkoholi na swoich bilbordach oraz ekranach LED, bowiem należy zaznaczyć, że ustawa nie wyklucza innych alkoholi, a sama nazwa „podatku piwnego”, może być niekiedy myląca.
Końcowo należy wskazać, że wszyscy których podatek ten może dotyczyć, powinni zweryfikować swoje działania, bo być może w sposób dotychczas nieświadomy nie uiszczali takiego podatku, a może to mieć swoje negatywne konsekwencje, gdyż brak zapłaty podatku piwnego może stanowić przestępstwo karno-skarbowe, o którym mowa w art. 54 § 1 k.k.s.
