Prawo wyłączne do znaków akcyzy - co przewiduje projekt zmian w ustawie o podatku akcyzowym

4 grudnia 2025 roku Sejm uchwalił Rządowy projekt o zmianie ustawy o dokumentach publicznych oraz ustawy o podatku akcyzowym. W projekcie nowelizacji ustawodawca wprowadza istotne zmiany dotyczące organizacji wytwarzania znaków akcyzy. Propozycja nie modyfikuje stawek podatkowych; jej przedmiotem jest skonsolidowanie procesu produkcji i zabezpieczenia znaków akcyzy poprzez przyznanie prawa wyłącznego do ich wytwarzania jednemu państwowemu podmiotowi.  

Główna merytoryczna zmiana wprowadzona do ustawy o podatku akcyzowym polega na sformułowaniu w art. 115 nowych regulacji dotyczących prawa wyłącznego do wytwarzania znaków akcyzy. Zgodnie z proponowanym brzmieniem:  

• minister właściwy do spraw finansów publicznych powierza Polskiej Wytwórni Papierów Wartościowych S.A. (PWPW) prawo wyłączne do wytwarzania znaków akcyzy;  

• dodany zostaje przepis (ust. 1a), zgodnie z którym wytwórca zapewnia bezpieczeństwo wytwarzania i przechowywania znaków akcyzy, co formalizuje obowiązek stosowania adekwatnych zabezpieczeń w procesie produkcji i magazynowania.   

Dodatkowo w projekcie dokonano zmian redakcyjnych w innych przepisach ustawy, m.in. w miejscach, gdzie dotychczas funkcjonowały określenia typu „wytwórca znaków akcyzy”, ujednolicono terminologię na „wytwórca”. Zmiany te mają charakter porządkowy i służą konsekwentnemu użyciu jednolitego pojęcia prawnego w całym akcie.   

  
Autorzy projektu wskazują, że celem regulacji jest zapewnienie bezpieczeństwa i szczelności systemu obrotu towarami objętymi akcyzą oraz ochrona wpływów podatkowych. W uzasadnieniu podkreślono, że znaki akcyzy pełnią rolę zabezpieczającą obrót towarowy o istotnym znaczeniu dla dochodów państwa. Według danych zawartych w uzasadnieniu wpływy z podatku akcyzowego zaplanowane w projekcie budżetu na 2026 r. wynoszą ok. 103,3 mld zł, co uzasadnia konieczność podniesienia poziomu kontroli nad produkcją znaków akcyzy.   

Wskazano także na praktyczne ryzyko związane z rozproszonym i mniej kontrolowanym wytwarzaniem znaków, np. możliwość naruszeń łańcucha dostaw, utraty kontroli nad technologiami zabezpieczeń czy ryzyko nieuprawnionego transferu danych i technologii poza granice kraju. Powierzenie produkcji podmiotowi nadzorowanemu przez państwo ma w założeniu ograniczyć takie zagrożenia i wzmocnić bezpieczeństwo funkcjonowania systemu fiskalnego.   

  
Podsumowując, projektowane zmiany w ustawie o podatku akcyzowym koncentrują się na wzmocnieniu kontroli nad produkcją i zabezpieczeniem znaków akcyzy poprzez przyznanie PWPW prawa wyłącznego do ich wytwarzania. Uzasadnienie projektu odwołuje się bezpośrednio do potrzeby ochrony wpływów budżetowych oraz minimalizowania ryzyka związanego z fałszerstwem i naruszeniami łańcuchów dostaw. Jeśli projekt zostanie podpisany przez Prezydenta RP, ma on wejście w życie z dniem 1 stycznia 2026 r.   

Podstawa prawna: Druk Sejmowy nr 1996