Przekształcanie umów cywilnoprawnych w umowy o pracę
Od stycznia 2026 inspektorzy PIP mają mieć możliwość zamiany umów cywilnoprawnych (w tym zlecenia i B2B) w umowy o pracę. Przepisy budzą dużo kontrowersji i niepokoju. Czy jednak naprawdę jest się czego bać? Okaże się w przyszłości – teraz spróbujmy obalić niektóre mity.
Wszystko jest już przesądzone
Nieprawda – ustawa jest w fazie projektu, tak naprawdę na początku drogi ustawodawczej. W trakcie prac wiele może się zmienić, a nawet – przepisy mogą nie wejść w życie (a przynajmniej nie z początkiem roku 2026).
Jest to projekt PIP
Nieprawda – odpowiada za niego Ministerstwo
Umowy zlecenia i B2B nie będą mogły być już zawierane
Nieprawda – żaden przepis projektu nie zawiera takiej regulacji. Wciąż będzie można je zawierać.
Po nowym roku PIP rozpocznie zmasowane kontrole
Jeżeli chodzi o kontrole planowe, to jest ich planowanych 200 na rok 2026 (słownie dwieście). Taka liczba raczej nie wskazuje na zmasowany charakter. Dochodzą do tego kontrole na wniosek – nie da się przewidzieć, ile ich będzie.
Decyzja PIP będzie miała rygor natychmiastowej wykonalności
Niestety projekt faktycznie zawiera takie rozwiązanie. Pozostaje mieć nadzieję, że zapis przepadnie w toku prac legislacyjnych.
Wygrana w sądzie będzie wywoływała skutki dopiero od wyroku
Niestety w tym przypadku również projekt zawiera takie rozwiązanie. Jeżeli Główny Inspektor Pracy wyda decyzję o stwierdzeniu stosunku pracy, którą następnie podważy sąd, stosunek pracy ma być zachowany między decyzją a wyrokiem. Również pozostaje mieć nadzieję, że zapis przepadnie w toku prac legislacyjnych.
PIP będzie mógł podważyć każdą umowę cywilnoprawną
Trudno jednoznacznie się ustosunkować. Z jednej strony można się bowiem spodziewać, że poszczególni inspektorzy mogą mieć różne podejście. Z drugiej jednak PIP zapowiada standaryzację podejścia. Mają być przygotowane wskazówki, przestrzeganie których spowoduje, że zawieranie umów cywilnoprawnych będzie bezpieczne.
Umowa o pracę jest lepsza od zlecenia i B2B
Na 90% pytań prawnych można udzielić odpowiedzi zaczynając od słów – to zależy. A więc – to zależy. Przede wszystkim od naszej woli – wiele osób ceni sobie mniej sformalizowane formy, dające większe zarobki. Niestety wola stron, to może być za mało podczas kontroli.
Umowa zlecenia i B2B zawsze zawierane są dobrowolnie
Niestety nie – zdarza się, że dany podmiot nie przewiduje zatrudnienia w ramach stosunku pracy, co pozwala mu np. uciec od PFRON czy ZFŚS. W takiej sytuacji zawieranie umów cywilnoprawnych nie wynika ze zgodnej woli stron.
Podsumowanie
Niewątpliwie nowe uprawnienia PIP są źródłem dużego niepokoju. Póki co jednak nie znamy ani ostatecznej wersji przepisów (a do końca roku bardzo mało czasu), ani tym bardziej praktyki ich stosowania.
Zamiana umów cywilnoprawnych w umowy o pracę niewątpliwie będzie słuszna, gdy dotyczy sytuacji patologii zatrudnieniowej. Zazwyczaj jednak sytuacja jest nieoczywista a różnice między umową o pracę i umową zlecenie są często trudne do określenia.
Dobre zapisy umowy zwiększają nasze bezpieczeństwo na wybronienie umów cywilnoprawnych. Jak dodamy do tego odpowiednią praktykę – możemy spać spokojnie.
Jeśli chcesz się dowiedzieć więcej obejrzyj Kadrowo-Płacowe podsumowania października: poproszę o link.
Możesz się też skontaktować z nami – sprawdzimy Twoje umowy i podpowiemy, co możesz zrobić, żeby zwiększyć bezpieczeństwo.
