Repolonizacja zamówień publicznych? Jest kolejny ważny projekt zmian w przepisach PZP

Rząd przyjął kolejną nowelizację ustawy z dnia 11 września 2019 r. - Prawo zamówień publicznych (t.j. Dz. U. z 2024 r. poz. 1320, dalej jako: „PZP”). Zmiana ta stanowi odpowiedź ustawodawcy na orzeczenie Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w sprawie Kolin (C-652/22). Z wyroku tego wynika, że wykonawcy pochodzący z krajów trzecich nie mogą korzystać z takich samych zasad dostępu do zamówień publicznych na rynku unijnym, jak firmy z państw członkowskich UE oraz krajów będących stroną Porozumienia w sprawie zamówień rządowych (GPA) (m.in. Liechtenstein, Norwegia, Kanada, Tajwan, USA, Islandia, Singapur i Izrael). Czy to kolejny krok w stronę repolonizacji?

Wykonawcy z krajów trzecich nie mają zagwarantowanych środków ochrony prawnej, a decyzja o ich dopuszczeniu do udziału w przetargu należy każdorazowo do zamawiającego organizującego postępowanie o udzielenie zamówienia. Po wydaniu przez TSUE określonego wyżej wyroku w sprawie Kolin pojawiły się m.in. wątpliwości, czy w sytuacji, gdy zamawiający nie określi zasad udziału firm spoza UE, mogą one ubiegać się o zamówienie, ponieważ kwestia ta nie była uregulowana w PZP.

Z tego względu rząd przygotował zmiany w przepisach, dotyczących ubiegania się o udział w zamówieniu. Jak wskazano w uzasadnieniu projektu, aby zapewnić skuteczne wdrożenie orzeczenia Trybunału, konieczne jest jednoznaczne uregulowanie, że zamawiający mogą ograniczyć dostęp do przetargów firmom z państw trzecich, które nie są stronami umów międzynarodowych. Ograniczenie to może polegać na całkowitym wykluczeniu takich wykonawców z postępowania lub na ich odmiennym traktowaniu względem firm z UE i państw GPA.

Projektowane przepisy mają zwiększyć pewność prawa dla zamawiających, poprawić warunki konkurencyjne dla wykonawców z Polski i innych państw unijnych oraz zapewnić wyższe standardy realizacji zamówień. Przede wszystkim jednak mają umożliwić większą kontrolę nad tym, kto realizuje zamówienia publiczne w Polsce.

Już teraz mówi się o tym, że nowelizacja ma charakter przełomowy – po raz pierwszy otwarto możliwość ograniczenia dostępu do krajowego rynku zamówień publicznych. Wydaje się, że regulacje te mogą sprzyjać zapowiadanej repolonizacji gospodarki.

Równocześnie Rada Ministrów zatwierdziła inny projekt nowelizacji PZP oraz ustawy o koncesjach, który zakłada podniesienie progu obowiązywania przepisów ze 130 tys. zł do 170 tys. zł, co wydaje się rozwiązaniem właściwym w świetle wzrostu poziomu inflacji od dnia wejścia w życie nowego PZP (tj. od dnia 01.01.2021 r.).

https://pro.rp.pl/abc-firmy/art42381431-dostep-do-zamowien-dla-firm-spoza-unii-europejskiej-bedzie-mocno-ograniczony