Rozwój osobisty w zakresie rynków finansowych bez prawa do kosztów
Wydatki poniesione na szkolenia z rynków finansowych nie są związane z nabyciem instrumentów finansowych, lecz pozwalają pogłębiać wiedzę z zakresu inwestowania, którą można wykorzystać nie tylko przy swoich inwestycjach giełdowych. Jest to zatem ogólna wiedza z danej dziedziny, która może służyć przy całej działalności inwestycyjnej, a nie tylko przy obrocie konkretnymi papierami wartościowymi. Takie stanowisko zajął Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 17 lipca 2025 roku, nr: 0113-KDIPT2-3.4011.465.2025.2.SJ.
Sprawa dotyczyła podatnika, który nie prowadził działalności gospodarczej, ale zajmuje się tradingiem, w tym przypadku kontraktami CFD. Kontrakt CFD umożliwia inwestowanie w instrumenty bazowe bez konieczności ich posiadania. Inwestor dokonuje transakcji, a broker rozlicza różnicę między ceną otwarcia i zamknięcia pozycji. Podatnik w ramach swoich działań inwestycyjnych poniósł koszty tytułem odbytych szkoleń. Zdobyta wiedza pozwalała podatnikowi również na podejmowanie decyzji związanych z rozwojem zawodowym i podnoszeniem atrakcyjności na rynku zatrudnienia. Z tego też względu podatnik chciał uwzględnić poniesione wydatki w kosztach uzyskania przychodu.
Dyrektor Krajowej Administracji Skarbowej nie zgodził się z tym stanowiskiem i stwierdził, że istotnie z treści art. 22 ust. 1 ustawy o PIT wynika, że kosztami uzyskania przychodów są koszty poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23. Zatem podatnik ma prawo zaliczenia do kosztów uzyskania przychodów z tytułu osiągniętych przychodów z tytułu inwestowania na rynkach finansowych, poniesionych wydatków ale pod warunkiem, że:
- istnieje związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesionymi wydatkami a przychodami,
- nie jest to wydatek wskazany w zamkniętym katalogu wydatków nie uznawanych za koszty uzyskania przychodów, określonych w art. 23 ust. 1 ww. ustawy.
Dodatkowo istotne jest, że ustawodawca różnicuje sposób ustalania kosztów uzyskania przychodu w zależności od tego, co jest przedmiotem obrotu, a w przypadku np. papierów wartościowych, czy papiery wartościowe zostały nabyte lub objęte w zamian za pieniądze czy też w zamian za wkład niepieniężny.
Dla przykładu z treści art. 23 ust. 1 pkt 38 ustawy o PIT, który ma zastosowanie w przypadku nabywania papierów wartościowych za środki pieniężne wynika, że nie uważa się za koszty uzyskania przychodów wydatków na objęcie lub nabycie udziałów albo wkładów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, a także wydatków na nabycie tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych; wydatki takie są jednak kosztem uzyskania przychodu z odpłatnego zbycia tych udziałów w spółdzielni, udziałów (akcji) oraz papierów wartościowych, w tym z tytułu wykupu przez emitenta papierów wartościowych, a także z odkupienia albo umorzenia tytułów uczestnictwa w funduszach kapitałowych, z zastrzeżeniem ust. 3e.
Obowiązek wykazania związku przyczynowo-skutkowego (a także celowości i konieczności) poniesienia danego wydatku z uzyskanym przychodem lub zachowaniem albo zabezpieczeniem źródła przychodu spoczywa na podatniku. Jeżeli nie zachodzi bezpośredni związek przyczynowo-skutkowy pomiędzy poniesionymi kosztami a uzyskanym przychodem z odpłatnego zbycia papierów wartościowych (to znaczy, że ich poniesienie nie jest warunkiem koniecznym uzyskania przychodu) – dla celów podatkowych wydatki takie nie mogą więc pomniejszać przychodu z kapitałów pieniężnych.
W odniesieniu do papierów wartościowych, należy zwrócić uwagę, że użycie przez ustawodawcę określenia „wydatki na nabycie” oznacza, że do kosztów uzyskania przychodów – ale dopiero z chwilą sprzedaży papierów wartościowych, zalicza się wydatki bezpośrednio warunkujące ich nabycie, tj. takie, bez których poniesienia skuteczne nabycie papierów wartościowych nie byłoby możliwe. Do typowych kosztów warunkujących nabycie papierów wartościowych zaliczyć można zapłaconą cenę papierów wartościowych oraz inne koszty bezpośrednio związane z tym zakupem (wszelkie opłaty w tym opłaty notarialne, prowizje biura maklerskiego itp.).
Zatem wydatki poniesione na szkolenia z rynków finansowych nie są związane z nabyciem (w tym przypadku) pochodnych instrumentów finansowych lecz pozwalają pogłębiać wiedzę z zakresu inwestowania, którą można wykorzystać nie tylko przy swoich inwestycjach giełdowych. Zdobyta wiedza pozwala na podejmowanie również innych decyzji związanych z rozwojem zawodowym i podnoszeniem atrakcyjności na rynku zatrudnienia. Oznacza to, że pojęcia kosztów nie można wykorzystywać dla uzasadnienia rozwoju osobistego i zdobywania ogólnej wiedzy w danej dziedzinie.
