Skarbówka oczekuje podatku od wsparcia dla lekarzy
W wydawanych interpretacjach indywidualnych Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej wskazuje, że lekarze, którym w ramach „e-Gabinet+” przekazano komputery są obowiązani do zapłaty podatku od spadków i darowizn.
- Program e-Gabinet+
- Stanowisko Wnioskodawców
- Stanowisko Dyrektora KIS
- Istotna treść a nie nazwa umowy
- PIT czy podatek od darowizny?
Program e-Gabinet+
W ramach projektu "e-Gabinet+" organizowanego przez Ministerstwo Zdrowia „e-Gabinet+”, lekarze mogą otrzymać sprzęt komputerowy służący do wdrożenia e-usług i integracji z systemem e-zdrowie. Projekt jest finansowany z Funduszy Europejskich w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020. Lekarze podpisują z Ministerstwem Zdrowia dwie umowy:
- umowę uczestnictwa,
- umowę nazwaną umową darowizny, stanowiącą podstawę przekazania sprzętu.
Stanowisko Wnioskodawców
We wnioskach o wydanie interpretacji indywidualnych Dyrektora KIS z dnia 24 maja 2024 r., nr 0111-KDIB2-2.4015.6.2024.3.PB oraz z dnia 16 maja 2024 r., nr 0111-KDIB2-3.4015.44.2024.1.BD, Wnioskodawcy wskazali, że podpisali dwie umowy w tym umowę nazwaną umowa darowizny.
Jednocześnie Wnioskodawcy zaznaczali, że ich zdaniem umowa nazwaną umową darowizny ma cechy wskazujące, że nie można jej uznać za umowę darowizny, gdyż „(…) zobowiązuje do określonego sposobu korzystania z darowanej rzeczy ("Sprzęt jest darowany w zakresie i celu jego wykorzystania w związku z udziałem w projekcie pn. "Wdrożenie e-usług w placówkach poz. i ich integracja z systemem e-zdrowia z wykorzystaniem narzędzia centralnego"), a nadto może być rozwiązana z uwagi na istotną zmianę okoliczności powodującą, że wykonanie umowy nie leży w interesie darczyńcy lub w razie nienależytego wykonywania umowy przez obdarowanego (np. brak odpowiedniej informacji w placówce o skorzystaniu z ww. Programu Operacyjnego).” W ocenie Wnioskodawców w związku z powyższym nie powinni być oni zobowiązani do zapłaty podatku od darowizny.
Stanowisko Dyrektora KIS
Organ interpretacyjny, opierając się na nazwie umowy, przyjął jako element stanu faktycznego, że mamy do czynienia z umową darowizny oraz wskazał, że jego rolą nie jest analiza formy prawidłowości zawartej umowy darowizny i potwierdzenie czy też zaprzeczenie, czy otrzymana przez Panią umowa darowizny faktycznie nią jest.
Wobec powyższego, Dyrektor KIS wskazał, że nabycie ww. sprzętu tytułem darowizny podlega opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn.
Istotna treść a nie nazwa umowy
W mojej oceny stanowisko Organu nie jest prawidłowe. W każdym konkretnym stanie faktycznym należy indywidualnie ocenić czy zawarta umowa ma cechy umowy darowizny, przy czym analiza powinna zostać dokonana w oparciu o konkretne szczegółowe postanowienia zawartej umowy. Również organy podatkowe, w tym Dyrektor KIS, powinny opierać się w swoich rozstrzygnięciach na analizie poszczególnych postanowień umowy, w żadnym wypadku nie powinny natomiast ograniczać się wyłącznie do przyjęcia nazwy umowy. Rozpatrując wniosek o wydanie interpretacji indywidualnej z dnia 24 maja 2024 r. nr 0111-KDIB2-2.4015.6.2024.3.PB, Dyrektor KIS powinien poprosić Wnioskodawczynię o doprecyzowanie stanu faktycznego poprzez wskazanie konkretnych postanowień umowy, tym bardziej, że Wnioskodawczyni we wniosku poniekąd sugerowała, że zawarta umowa mimo nazwy, może nie spełniać warunków do uznania jej za umowę darowizny. Przyjęcie przez organ interpretacyjny, że mamy do czynienia z umową darowizny wyłącznie na podstawie nazwy, należy uznać za nieprawidłowe, gdyż o charakterze umowy świadczy nie nazwa, lecz rzeczywista treść dokumentu.
PIT czy podatek od darowizny?
Rozgraniczenie między przychodami opodatkowanymi PIT a korzyściami majątkowymi podlegającymi opodatkowaniu podatkiem od spadków i darowizn nie zawsze jest jednoznaczne i często może budzić uzasadnione wątpliwości.
Niezależnie od powyższego należy podkreślić, że dana korzyść może podlegać opodatkowaniu wyłącznie jednym z wyżej wskazanych podatków. Bowiem z uwagi na wyłączenie zawarte w art. 2 ust. 1 pkt 3 ustawy o PIT, uzyskanie korzyści majątkowej opodatkowanej podatkiem od spadków i darowizn nie spowoduje powstania obowiązku podatkowego w PIT. Celem regulacji jest zapobieżenie powstaniu sytuacji, w której to samo przysporzenie majątkowe powodowałoby powstanie obowiązku podatkowego w dwóch podatkach. Jeżeli zatem do określonego przysporzenia majątkowego zastosowanie znajdą przepisy ustawy o podatku od spadków i darowizn, przysporzenie to nie będzie podlegać opodatkowaniu PIT.
Darowizna jest umową nieodpłatną oraz jednostronnie zobowiązującą. Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, przez umowę darowizny darczyńca zobowiązuje się do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swego majątku. Z powyższego przepisu wprost wynika, że istotną cechą umowy darowizny jest zobowiązanie się darczyńcy do bezpłatnego świadczenia na rzecz obdarowanego kosztem swojego majątku. Bezpłatność świadczenia oznacza, że nie może mu towarzyszyć świadczenie wzajemne drugiej strony. Darczyńca nie może uzyskać jakiegokolwiek ekwiwalentu ani w chwili dokonania darowizny, ani też w przyszłości.
Powyższe nie oznacza jednak, że na obdarowanym nie mogą ciążyć żadne obowiązki. Darczyńca może bowiem nałożyć na obdarowanego obowiązek oznaczonego działania lub zaniechania, nie czyniąc nikogo wierzycielem (polecenie). Obowiązek wynikający z polecenia może przynosić korzyść zarówno darczyńcy, jak i osobie trzeciej lub nawet samemu obdarowanemu. Darczyńca, który wykonał zobowiązanie wynikające z umowy darowizny, jest zasadniczo uprawniony do tego, aby żądać wykonania polecenia, chyba że polecenie ma na celu wyłącznie korzyść obdarowanego. Co do zasady natomiast niewykonanie polecenia nie skutkuje powstaniem prawa do odwołania darowizny z powodu rażącej niewdzięczności, chyba że wystąpią dodatkowe okoliczności uzasadniające taką kwalifikację zachowania obdarowanego. Należy przy tym podkreślić, że co do zasady umowa darowizny jest umową nieodwołalną.
W konsekwencji w każdym konkretnym stanie faktycznym kluczowe znaczenie ma ustalenie czy mamy do czynienia z darowizną, przy czym sama nazwa umowy nie może być decydująca dla właściwej kwalifikacji umowy.
