Ważna zmiana ustawy o KRS. Kolejne kroki w drodze do cyfryzacji sądownictwa.

W piątek sejm przyjął nowelizację ustawy o Krajowym Rejestrze Sądowym oraz kilku innych aktów prawnych. Nowelizacja wprowadza dwie kluczowe zmiany, które mają uporządkować kwestię dostępu do KRS i przyczynić się do usprawnienia procesu cyfryzacji sądownictwa. 

Co się zmieni? 

Po pierwsze, nowelizacja KRS znosi obowiązek publikowania w Monitorze Sądowym i Gospodarczym (MSiG) informacji, które i tak trafiają do KRS. Rozwiązanie to ma zlikwidować zbędne dublowanie treści i ograniczyć koszty, jakie ponoszą spółki za publikowanie ogłoszeń, a także odciążyć sam MSiG, w którym większość ogłoszeń stanowią obecnie wzmianki o złożeniu sprawozdań finansowych. Obowiązek publikacji ogłoszeń w MSiG miał sens w czasach, gdy dane z KRS nie były dostępne na wyciągnięcie ręki w internecie. Obecnie każdy może sprawdzić przez całą dobę, czy sąd rejestrowy nie zarejestrował w spółce jakieś zmiany, zatem jednoczesne publikowanie ogłoszeń o tych zmianach jest czynnością zbędną. Sam MSiG jest przez to przeciążony. 

Druga zmiana zakłada, że akta rejestrowe podmiotów podlegających obowiązkowi wpisu do rejestru stowarzyszeń KRS (a więc np. także fundacji, związków zawodowych, samodzielnych publicznych zakładów opieki zdrowotnej) będą prowadzone wyłącznie w formie elektronicznej. Aktualnie analogiczna regulacja dotyczy akt podmiotów widniejących w rejestrze przedsiębiorców KRS. 

Po drugie, ustawa porządkuje kwestie dostępu do danych z KRS poprzez interfejs API. Wprowadza rozróżnienie pomiędzy: 

• Open API – publicznie dostępne, pozwalające pobierać zanonimizowane dane (bez danych osobowych), 

• Full API – umożliwiające dostęp do pełnych danych, w tym osobowych, ale tylko dla wybranych podmiotów realizujących zadania publiczne, po uzyskaniu decyzji ministra sprawiedliwości. 

Jak wskazano w uzasadnieniu do nowelizacji celem tego rozwiązania ma być wsparcie instytucji publicznych w badaniu sytuacji majątkowej podmiotów gospodarczych oraz przeciwdziałaniu przestępstwom gospodarczym.  

Projekt przewiduje także penalizację nieuprawnionego dostępu do KRS poprzez usługi sieciowe – grozi za to grzywna, ograniczenie wolności lub kara pozbawienia wolności do dwóch lat. 

Jakie skutki? 

Nowelizacja wpisuje się w proces cyfryzacji rejestrów sądowych ponieważ przewiduje pełne prowadzenie akt rejestrowych w formie elektronicznej również w odniesieniu do podmiotów z rejestru stowarzyszeń (np. fundacji, związków zawodowych). 

Nadto nic nie zmieni się jeśli chodzi o dostęp do otwartego API KRS. Natomiast problem mogą mieć podmioty, które obecnie pozyskują informacje gospodarcze z innego źródła niż KRS, czyli Monitora Sądowego i Gospodarczego, ponieważ w nim nie będą już zamieszczane wpisy dostępne w KRS. 

Profesjonalni pełnomocnicy i strony muszą się przygotować na coraz większy obrót dokumentami elektronicznymi, konieczność użycia podpisów elektronicznych i korzystania z Portalu Informacyjnego / systemów sądowych.