Zakres ochrony związanej z macierzyństwem
Kobiety w ciąży oraz pracownicy na urlopach macierzyńskich i rodzicielskich są chronieni przed zwolnieniem. W ramach Work Life Balance ustawodawca rozszerzył zakres ochrony także na czynności zmierzające do zwolnienia, ale nie sprecyzował, jak należy to rozumieć.
W okresie ciąży oraz w okresie urlopu macierzyńskiego, a także od dnia złożenia przez pracownicę lub pracownika wniosku o udzielenie urlopu macierzyńskiego albo jego części, urlopu na warunkach urlopu macierzyńskiego albo jego części, uzupełniającego urlopu macierzyńskiego, urlopu ojcowskiego albo jego części, urlopu rodzicielskiego albo jego części - do dnia zakończenia tego urlopu pracodawca nie może:
1) prowadzić przygotowań do wypowiedzenia lub rozwiązania bez wypowiedzenia stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem;
2) wypowiedzieć ani rozwiązać stosunku pracy z tą pracownicą lub tym pracownikiem, chyba że zachodzą przyczyny uzasadniające rozwiązanie umowy bez wypowiedzenia z ich winy i reprezentująca tę pracownicę lub tego pracownika zakładowa organizacja związkowa wyraziła zgodę na rozwiązanie umowy.
Zakaz rozwiązywania (wypowiadania) umowy istnieje od początku kodeksu pracy i nie budzi większych zastrzeżeń. Zakaz prowadzenia przygotowań do nich obowiązuje od niedawna i budzi wątpliwości. W wąskim rozumieniu byłaby to przede wszystkim konsultacja związkowa. Ale można pod to podciągnąć chociażby także przygotowanie wypowiedzenia, które ma być wręczone po powrocie do pracy.
Mamy zatem dwa zakazy – w uproszczeniu pracownika w ciąży lub na powyższych urlopach nie można zwolnić i nie można prowadzić przygotowań do zwolnienia (czyli mówiąc kolokwialnie knuć przeciwko pracownikowi).
Jednocześnie ustawodawca przewidział dyspensę w przypadku upadłości lub likwidacji zakładu pracy, ale z niewiadomych powodów polega ona tylko na uchyleniu zakazu zwalniania (wypowiadania umowy) – formalnie rzecz biorąc wciąż obowiązuje zakaz knucia… Innymi słowy w razie upadłości lub likwidacji zakładu pracy można zwolnić pracownicę w ciąży, ale trzeba to zrobić bez przygotowania!
Podsumowanie
W czasie ciąży i w okresach korzystania z urlopów związanych z rodzicielstwem pracodawca nie może rozwiązać lub wypowiedzieć stosunku pracy (możliwa jest jednak np. dyscyplinarka). Nie może także podejmować czynności zmierzających do zwolnienia lub wypowiedzenia.
W przypadku upadłości lub likwidacji stosunku pracy ustawodawca zezwolił jednak na rozwiązanie lub wypowiedzenie umowy o pracę, ale – z niewiadomych powodów – nie zniósł zakazu podejmowania czynności zmierzających do tego. Zgodnie z literalnym brzemieniem zapisów art. 177 Kp można zatem w takich okolicznościach pracownika zwolnić, ale decyzję należy podjąć ad hoc.
