Zarząd sukcesyjny to dobre rozwiązanie, ale tylko tymczasowe
Rozwiązaniem problemu wstrzymania jednoosobowej działalności gospodarczej wraz ze śmiercią przedsiębiorcy jest zarząd sukcesyjny. Jest to instytucja tymczasowa, umożliwiająca kontynuowanie działalności po śmierci przedsiębiorcy, do momentu zakończenia postępowania spadkowego i poukładania wszystkich spraw w firmie. Co ciekawe, zarządca sukcesyjny może korzystać z firmowego NIP-u, kontynuować działalność pod dotychczasową nazwą, regulować zobowiązania, pobierać należności, a nawet zatrudniać pracowników. Działa więc tak jak zmarły przedsiębiorca.
Jednakże trzeba pamiętać, że nie jest to rozwiązanie trwałe. Zarząd sukcesyjny wygasa po upływie 2 lat od śmierci przedsiębiorcy albo w chwili dokonania działu spadku. W praktyce spotykamy się jednak często z traktowaniem przez spadkobierców zarządu sukcesyjnego jako naturalnego stanu rzeczy, który jako bardzo wygodny, wykorzystywany jest nie jako etap do przygotowania sukcesji, ale jako rozwiązania stałego. Może to być dość niebezpieczne podejście.
Po upływie 2 lat od śmierci przedsiębiorcy zarząd wygasa, a wpis jednoosobowej działalności gospodarczej jest automatycznie wykreślany z CEIDG. By temu przeciwdziałać – w razie gdy niemożliwe albo niekorzystne jest zakończenie zarządu – można zawnioskować do sądu o przedłużenie trwania zarządu do maksymalnie łącznie 5 lat. Tym niemniej, należy taki wniosek złożyć z odpowiednim wyprzedzeniem, gdyż postępowanie sądowe zasadniczo nieco trwa. W razie, gdy zapomni się o złożeniu wniosku z odpowiednim wyprzedzeniem można znaleźć się w bardzo niekorzystnej sytuacji, gdy pomimo uruchomienia procedury sądowej dwuletni termin upłynie, a wpis JDG zostanie wykreślony z CEIDG. W razie wydania przez sąd postanowienia o przedłużeniu zarządu sukcesyjnego, ten zostaje ponownie wpisany w CEIDG, a wpis samego JDG przywrócony, tym niemniej przez pewien okres JDG praktycznie przestanie istnieć. Jak wiadomo, z praktycznego, biznesowego punktu widzenia jest to całkowicie niepożądane.
Reasumując, w razie gdy spadkobiercy wyrażają wolę kontynuowania zarządu sukcesyjnego ponad ustawowe 2 lata należy pamiętać o wyprzedzającym ruchu: złożeniu – najlepiej na co najmniej 3 miesiące przed datą wygaśnięcia zarządu – wniosek o jego przedłużenie. Dodatkowo trzeba pamiętać, że wniosek powinien być odpowiednio uzasadniony (muszą istnieć ważne przyczyny, a nie tylko wola trwania przez spadkobierców w stanie przejściowym z zarządem sukcesyjnym). Warto dodać, że rozsądnie uzasadnione wnioski o przedłużenie sądy z zasady uwzględniają.
