Czy urządzenia do waporyzacji suszu ziołowego podlegają przepisom akcyzowym?... I dlaczego nie powinny.

Wprowadzenie do ustawy akcyzowej nowego katalogu wyrobów akcyzowych z dniem 01 lipca 2025 r. w dalszym ciągu wzbudza liczne wątpliwości przedsiębiorców działających w branży vapingowej jak i wyrobów nowatorskich (jeśli tak można to określić). Praktyka gospodarcza bowiem to jedno a próba zamknięcia ich w ramy przepisów akcyzowych to drugie.  

W zasadzie już na etapie legislacyjnym nowe przepisy wprowadzające definicję m.in. urządzeń do waporyzacji, zestawów części do urządzeń do waporyzacji lub innych wyrobów nikotynowych wzbudzały wątpliwości praktyków.  

Jednym z takich przypadków są urządzenia do waporyzacji suszu roślinnego. Urządzenia te są przeznaczone do podgrzewania suszu (np. lawendy, konopi czy melisy) do odpowiedniej temperatury w celu sporzaddzenia areozolu do inhalacji. Co istotne, waporyzatory do inhalacji suszu roślinnego nie są odpowiednie do waporyzacji tytoniu ani innych mieszanek zawierających nikotynę. Wynika to z faktu, że waporyzatory takie osiągają temperatury poniżej progu wymaganego do aktywacji związków nikotyny. 

Przez to nie nadają się do wyrobów z zwartością nikotyny. W związku z tym pojawiają się wątpliwości czy takie urządzenia powinny być objęte definicją podgrzewaczy lub urządzeń do waporyzacji. 

Przypomnieć trzeba, że zgodnie z definicją zawartą w art. 2 ust. 1 pkt 34e ustawy akcyzowej przez urządzenia do waporyzacji – rozumie się wielorazowe papierosy elektroniczne, podgrzewacze i urządzenia wielofunkcyjne, z wyłączeniem urządzeń przeznaczonych wyłącznie do celów medycznych. 

Podgrzewacz w rozumieniu art. 2 ust. 1 pkt 34c ustawy to urządzenia umożliwiające wytworzenie i spożycie aerozolu z wyrobów nowatorskich bez ich spalania, również te, które wymagają zewnętrznego zasilania lub sterowania. 

W dotychczasowej praktyce organów na przykładzie wydanych WIA (wiążące informacje akcyzowe) można zauważyć następujące podejście organów do problemu definicyjnego: 

• Jeżeli urządzenie umożliwia wytworzenie i spożycie aerozolu z mieszaniny, bez jej spalania stanowi podgrzewacz w rozumieniu przepisów akcyzowych a przez wpisuje się w definicję wyrobu akcyzowego (urządzeń do waporyzacji); 

• Zdaniem organów bez znaczenia jest to czy mieszanina ta zawiera nikotynę czy nie. Warunkiem niezbędnym dla spełnienia definicji jest jednocześnie konieczność ustalenia czy mieszanina ta po podgrzaniu dostarcza aerozol bez procesu spalania, przy czym przepisy w żaden sposób nie określają zakresu temperatury w jakiej to podgrzanie następuje; 

• Tylko urządzenia służące wyłącznie dla celów medycznych (posiadające wymagany przepisami certyfikat) mogą być wyłączone poza zakres opodatkowania akcyzą. 

Tak przykładowo wypowiedział się Dyrektor KIS w decyzji WIA z dnia 17.07.2025 r. nr 0111-KDSB3-2.450.195.2025.5.LW. 

W naszej ocenie taka praktyka i interpretacja definicji podgrzewaczy i urządzeń do waporyzacji nie odpowiada przepisom ustawy akcyzowej. 

Punktem wyjścia jest sama definicja podgrzewaczy. Trzeba wskazać, że warunkiem koniecznym uznania danego urządzenia za podgrzewacz w rozumieniu ustawy akcyzowej jest umożliwienie wytworzenia i spożycia aerozolu z wyrobów nowatorskich, bez ich spalania. 

Zgodnie z art. 2 ust. 1 pkt 36) ustawy akcyzowej „wyroby nowatorskie – wyroby będące:  

1. a) mieszaniną, w której składzie znajduje się tytoń lub susz tytoniowy, 
2. b) mieszaniną, w której składzie znajdują się substancje inne niż określone w lit. a, zarówno z nikotyną, jak i bez nikotyny, z wyłączeniem płynu do papierosów elektronicznych oraz wyrobów wykorzystywanych wyłącznie w celach medycznych, 
3. c) mieszaniną, o której mowa w lit. a lub b oraz zawierające odrębnie płyn do papierosów elektronicznych 

- które po podgrzaniu dostarczają aerozol bez spalania mieszaniny, inne niż wyroby, o których mowa w art. 98 ust. 1 i art. 99a ust. 1”. 

Prowadzi to do prostego wniosku, że z definicji „wyrobów nowatorskich” wyłączone zostały wyroby stanowiące:  

• płyny do papierosów elektronicznych,  

• produkty wykorzystywane wyłącznie w celach medycznych, a także  

• wyroby, o których mowa w art. 98 ust. 1 oraz art. 99 ust. 1. 

Zgodnie z art. 98 ust. 1 ustawy akcyzowej „do wyrobów tytoniowych w rozumieniu ustawy zalicza się bez względu na kod CN:  

1) papierosy,  

2) tytoń do palenia,  

3) cygara i cygaretki”. 

Czy susz ziołowy np. z mięty, lawendy lub konopii może być uznany za tytoń do palenia? 

Otóż, tak. Zgodnie z art. 98 ust. 8 „Produkty składające się w całości albo w części z substancji innych niż tytoń, lecz poza tym spełniające kryteria ustalone w ust. 2, 3 lub 5, są traktowane jak papierosy i tytoń do palenia. Jednakże nie traktuje się jako wyrobów tytoniowych produktów, które nie zawierają tytoniu i są wykorzystywane wyłącznie w celach medycznych”. 

Ponadto zgodnie z art. 2 ust. 2 Dyrektywy Rady 2011/64/UE w sprawie struktury stawek akcyzy stosowanych do wyrobów tytoniowych, wyroby składające się w całości lub części z substancji innych niż tytoń, lecz poza tym spełniające ustalone w przepisach dyrektywy kryteria, są traktowane jako papierosy i tytoń do palenia. 

Kluczowym kryterium decydującym o zakwalifikowaniu danego produktu jako tytoniu do palenia – jest jego zdatność do takiego właśnie użycia, a więc do palenia bez dalszego przetwarzania przemysłowego. 

W wyroku Naczelnego Sądu Administracyjnego z dnia 7 listopada 2017 r. o sygn. akt I GSK 1864/15, NSA wskazał, że aby potraktować dany produkt jako papierosy lub tytoń do palenia w rozumieniu art. 98 ust. 8 ustawy akcyzowej, uwzględniając przy tym słownikowe pojęcie palenia, wystarczy, że pod wpływem spalania wytwarza się z danej substancji dym wchłaniany przez człowieka. Podobnie TSUE w wyroku z dnia 6 kwietnia 2017 r. w sprawie C-638/15 Eko Tabak s.r.o.v. Generali feditelstvi cel. 

Zatem używany w tego typu urządzeniach susz ziołowy nadaje się do palenia bez dalszego przetwarzania przemysłowego, a tym samym na gruncie ustawy akcyzowej powinien być klasyfikowane są jako tytoń do palenia – nie jako wyroby nowatorskie.  

Sama klasyfikacja suszu roślinnego jako tytoniu do palenia została potwierdzona w licznych, ogólnodostępnych decyzjach o wydaniu WIA, np. WIA o sygn. 0111-KDSB3-2.450.294.2024.3.LW lub sygn. 0111-KDSB3-2.450.293.2024.3.LW. 

Tym samym należy uznać że tego typu urządzenia nie służą do zapewnienia wytworzenia i spożycia aerozolu z wyrobów nowatorskich – tylko tytoniu do palenia, który jest kategorią inną względem wyrobów nowatorskich. Przez to tego typu urządzenia nie powinny podlegać akcyzie.