Czy „zajęcie” to to samo co „związanie” – niektóre organy nadal mają wątpliwości
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku w wyroku z 27 maja 2025 r. (sygn. akt I SA/Gd 177/25) po raz kolejny rozstrzygał spór dotyczący granicy między „zajęciem” a „związaniem” gruntów z działalnością gospodarczą – rozróżnienia mającego kluczowe znaczenie dla ustalenia właściwego rodzaju opodatkowania.
Sprawa dotyczyła podatnika, który wystąpił z wnioskiem o stwierdzenie nadpłaty w podatku od nieruchomości, argumentując, że posiadane przez niego grunty rolne nie są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej, a zatem powinny podlegać opodatkowaniu podatkiem rolnym, korzystniejszym dla właściciela. Organ podatkowy nie zgodził się z tym stanowiskiem. Uznał, że skoro spółka nie prowadzi działalności rolniczej, to nie przysługuje jej prawo do zastosowania podatku rolnego. Dodatkowo wskazał, że grunt, o którego opodatkowanie jako rolny wnosi podatnik, jest związany z prowadzoną działalnością gospodarczą, co – w ocenie organu – uzasadnia opodatkowanie według stawki dla nieruchomości gospodarczych.
WSA w Gdańsku nie podzielił tej interpretacji. Sąd przypomniał, że zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych, użytki rolne oraz lasy nie podlegają opodatkowaniu podatkiem od nieruchomości, chyba że są zajęte na prowadzenie działalności gospodarczej. Jak wskazał WSA, kluczowe znaczenie ma tutaj właściwe zrozumienie pojęcia „zajęcia” – które w orzecznictwie i doktrynie jednoznacznie utożsamiane jest z faktycznym, fizycznym wykorzystaniem gruntu w działalności. Sam fakt posiadania przez przedsiębiorcę gruntu lub planowania jego użycia nie wystarcza, by uznać go za „zajęty”.
Jednocześnie sąd odróżnił to pojęcie od „związania” gruntu z działalnością gospodarczą – termin ten, zdaniem WSA, ma szerszy zakres i obejmuje również sytuacje, w których grunt nie jest jeszcze fizycznie wykorzystywany, ale znajduje się w ewidencji środków trwałych, został nabyty w celach gospodarczych lub jego przeznaczenie wskazuje na przyszłe wykorzystanie w działalności.
W konsekwencji sąd uznał, że utożsamianie obu pojęć przez organ podatkowy było błędne, a sporna nieruchomość oznaczona w ewidencji jaki rolna– w braku faktycznego, fizycznego zajęcia – nie powinna być opodatkowana jak grunt związany z działalnością gospodarczą.
Wyrok ten wpisuje się w utrwalającą się linię orzeczniczą sądów administracyjnych, zgodnie z którą interpretacja przepisów podatkowych musi respektować precyzyjne znaczenie użytych przez ustawodawcę pojęć. Rozróżnienie między „zajęciem” a „związaniem” gruntu ma istotne znaczenie praktyczne i może prowadzić do diametralnie odmiennych skutków podatkowych dla właścicieli nieruchomości.
