Deregulacja niepublicznych FIZ – projekt nowelizacji ustawy

W dniu 12 maja 2025 r. w wykazie prac legislacyjnych i programowych Rady Ministrów opublikowano założenia do projektu ustawy o zmianie ustawy o funduszach inwestycyjnych i zarządzaniu alternatywnymi funduszami inwestycyjnymi oraz ustawy o obrocie instrumentami finansowymi (nr wykazu: UDER31). Projekt ten wpisuje się w działania deregulacyjne prowadzone w ramach inicjatywy „SprawdzamyMY” i dotyczy w tym przypadku funduszy inwestycyjnych zamkniętych, które nie są funduszami publicznymi (tzw. niepubliczne FIZ).

Główne założenia projektu

Celem zmian jest likwidacja obowiązku:

• rejestracji certyfikatów inwestycyjnych niepublicznych FIZ w Krajowym Depozycie Papierów Wartościowych (KDPW),
• posiadania agenta emisji dla tych funduszy.

Powyższe obowiązki wprowadzono nowelizacją z 2018 r., jednak obecny model nie tylko generuje znaczne koszty i ryzyka operacyjne, ale także utrudnia realizację wymogów związanych z przeciwdziałaniem praniu pieniędzy i finansowaniu terroryzmu. Informacje o beneficjentach rzeczywistych są bowiem rozproszone i trudno dostępne dla towarzystw funduszy inwestycyjnych.

Co się zmieni?

Projekt przywraca możliwość prowadzenia ewidencji uczestników funduszu inwestycyjnego przez samo towarzystwo funduszy inwestycyjnych, co pozwoli na większą kontrolę nad informacjami o inwestorach i usprawni identyfikację beneficjentów rzeczywistych. Certyfikaty niepublicznych FIZ będą rejestrowane w tej ewidencji, a nie w KDPW.

Wprowadzenie tej zmiany nie oznacza jednak powrotu do formy dokumentowej – certyfikaty nadal będą mieć formę zdematerializowaną. Komisja Nadzoru Finansowego zachowa dostęp do niezbędnych danych, co zapewni ciągłość nadzoru nad rynkiem.

Przepisy przejściowe i konsekwencje dla rynku

Fundusze będą miały 3 miesiące od wejścia w życie ustawy na dostosowanie swoich statutów – bez konieczności uzyskania zgody zgromadzenia inwestorów. Umowy z agentami emisji wygasną automatycznie z dniem zmiany statutu.

Choć zmiany te mają charakter deregulacyjny, projektodawca podkreśla, że nie będą miały one negatywnego wpływu na bezpieczeństwo inwestorów ani na małe i średnie przedsiębiorstwa.