Estoński CIT – opodatkowanie pożyczek – co wynika z uzasadnienia wyroku NSA?
Nie tak dawno temu pisałem o korzystnym wyroku WSA we Wrocławiu, który dotyczył opodatkowania pożyczek w estońskim CIT.
Sprawa opisywana w kwietniowym wpisie dotyczyła tego czy pożyczki, które udzielają spółki opodatkowane estońskim CIT na rzecz swoich udziałowców/ podmiotów powiązanych.
Organy podatkowe sukcesywnie domagają się podatku – dochód z tytułu ukrytych zysków od całej pożyczonej kwoty (kapitału pożyczki).
Sądy administracyjne są podzielone – są orzeczenia korzystne, takie jak opisywaliśmy ostatnio (https://akademialtca.pl/blog/estonski-cit-kolejny-korzystny-wyrok-w-sprawie-pozyczek), które mówią, że pożyczka podlega opodatkowani tylko jeśli ma związek z prawem do udziału w zysku. Są też orzeczenia niekorzystne, czyli takie, które wskazują, że każda pożyczka na linii spółka – podmiot powiązany podlega opodatkowaniu.
Takim orzeczeniem niekorzystnym jest też wyrok NSA z dnia 9 października 2024 r., sygn. II FSK 797/24. Wspominaliśmy kilkukrotnie o tym wyroku, ale dopiero dnia 8 maja 2025 r. pojawiło się uzasadnienie tego orzeczenia. Dopiero teraz wiemy co Naczelny Sąd Administracyjny miał na myśli.
Co wynika z uzasadnienia wyroku NSA?
Naczelny Sąd Administracyjny stwierdził, że skoro ustawodawca w art. 28m ust. 3 ustawy o CIT, poniżej definicji dochodu z tytułu ukrytych zysków wymienił, że ukrytymi zyskami są „w szczególności” kwoty pożyczek (kredytów) udzielonych przez spółkę udziałowcom, akcjonariuszom albo wspólnikom, to opodatkować należy je zawsze.
Zdaniem NSA ustawodawca w art. 28m ust. 3 pkt 1 – 12 ustawy o CIT wymienił zdarzenia (np. pożyczki), które powodują powstanie dochodu z tyt. ukrytych zysków, bez względu na inne okoliczności, tak jak np. związek wypłaty z prawem udziałowca do udziału w zysku spółki – to na tę okoliczność zwraca się uwagę w korzystnych wyrokach WSA.
Zdaniem NSA okoliczności transakcji takie jak rynkowe warunki transakcji również pozostają bez znaczenia, ponieważ ustawodawca nie wprowadził w przepisach żadnych kryteriów, od których uzależnione jest powstanie dochodu z tytułu ukrytych zysków przy transakcjach pożyczkowych.
NSA przypomniał, że w przepisie art. 28m ust. 3 ustawy o CIT wskazano otwarty katalog świadczeń, które mogą zostać uznane za dochód z tytułu ukrytych zysków, ale również wskazane zostały przykłady transakcji traktowanych jako dochód z tyt. ukrytych zysków.
Z tego względu, zdaniem NSA, Dyrektor KIS wydający interpretację indywidualną, nie analizował związku pożyczek opisanych we wniosku z przesłanką "wykonania w związku z prawem do udziału w zysku", bowiem słusznie założył, że w wyliczeniu zawartym w punktach od 1 do 12 zawarte są rodzaje świadczeń uznawanych przez ustawodawcę za ukryte zyski.
Co należy przypomnieć, NSA wydał ten wyrok w następstwie niekorzystnego wyroku WSA w Bydgoszczy. Naczelny Sąd Administracyjny nie rozpoznał żadnej ze skarg kasacyjnych złożonych przez Dyrektora KIS w następstwie korzystnych wyroków pożyczkowych (korzystne wyroki WSA są nieprawomocne) i to na wyroki i uzasadnienia w tych sprawach czekam najbardziej.
