Faktyczne działanie w charakterze członka zarządu a odpowiedzialność za zobowiązania podatkowe
Naczelny Sąd Administracyjny oraz Wojewódzki Sąd Administracyjny w Szczecinie wydały zbliżone wyroki dotyczące odpowiedzialności członków zarządu za zobowiązania podatkowe.
Według sądów, faktyczne sprawowanie funkcji w spółkach, pomimo wcześniejszej uchwały o odwołaniu lub oświadczeniu o rezygnacji, jest wystarczające do orzeczenia o odpowiedzialności.
Zarówno NSA, jak i WSA w Szczecinie podejmowały sprawy z art. 116 §2 w zw. z §1 Ordynacji podatkowej. Zgodnie z art. 116 §1 OP, za zaległości podatkowe spółek kapitałowych, w tym w organizacji, odpowiadają solidarnie całym swoim majątkiem członkowie jej zarządu, jeżeli egzekucja z majątku spółki okazała się w całości lub w części bezskuteczna, a członek zarządu:
1) nie wykazał, że we właściwym czasie zgłoszono wniosek o ogłoszenie upadłości lub w tym czasie zostało otwarte postępowanie restrukturyzacyjne albo zatwierdzono układ w myśl prawa restrukturyzacyjnego, albo zgłoszenie wniosku o ogłoszenie upadłości nastąpiło bez jego winy;
2) nie wskazuje mienia spółki, z którego egzekucja umożliwi zaspokojenie zaległości podatkowych spółki w znacznej części.
W przedmiotowych sprawach byli członkowie zarządu bronili się argumentacją, że w momencie powstania zaległości podatkowych formalnie nie sprawowali funkcji, gdyż zostali odwołaniu uchwałą, bądź złożyli oświadczenie o rezygnacji. W tym miejscu należy przytoczyć art. 116 §2 OP, który stanowi, iż odpowiedzialność członków zarządu obejmuje zaległości podatkowe jedynie z tytułu zobowiązań, których termin płatności upływał w czasie pełnienia przez nich obowiązków.
Argumentacja ta nie była jednak wystarczająca dla sądów do wydania korzystnych wyroków dla zasiadających w organach spółek. Przeważyły dowody, które wskazywały, że pomimo złożenia rezygnacji lub odwołania uchwałą osoby te w dalszym ciągu podpisywały liczne dokumenty w zakresie prowadzenia spraw spółek, m.in. pełnomocnictwo, na podstawie którego pełnomocnik składał sprawozdania finansowe oraz występował przed organami. Ponadto, w przypadku dotyczącym rezygnacji z pełnienia funkcji, rezygnacja ta nie była złożona do właściwego organu podatkowego oraz dołączona do akt KRS.
NSA stwierdził w uzasadnieniu, że: „W sytuacji gdy osoba, która złożyła rezygnację z pełnienia funkcji członka zarządu, dalej prowadzi sprawy spółki jako członek jej zarządu, nie może się ona skutecznie powołać na tę okoliczność. Odpowiedzialność członków zarządu za zaległości podatkowe nie opiera się wyłącznie na formalnym piastowaniu danego stanowiska, lecz również na ponoszeniu konsekwencji podejmowanych przez tę osobę działań”.
Źródło: wyrok NSA z dnia 19 stycznia 2024 r., sygn. III FSK 3652/21 (prawomocny); wyrok WSA w Szczecinie z dnia 10 stycznia 2024 r., sygn. I SA/Sz 544/23 (nieprawomocny)
#NSA #WSA #orzecznictwo #Ordynacja podatkowa #członkowie zarządu
