Jak przygotować się do kontroli podatkowej w zakresie cen transferowych?
Ceny transferowe od lat pozostają jednym z kluczowych obszarów zainteresowania organów podatkowych. Dla przedsiębiorstw dokonujących transakcji z podmiotami powiązanymi, właściwe przygotowanie się do potencjalnej kontroli może zadecydować o uniknięciu kosztownych doszacowań czy sankcji. Jak więc skutecznie przygotować się do kontroli podatkowej w zakresie cen transferowych?
Zadbaj o kompletną i aktualną dokumentację
Podstawą w każdej kontroli jest dokumentacja cen transferowych – zarówno lokalna, jak i (jeśli dotyczy) grupowa (master file). Dokumentacja powinna być:
- kompletna – zawierać wszystkie wymagane elementy zgodnie z przepisami,
- aktualna – odzwierciedlać stan na dzień zawarcia transakcji oraz odpowiadać realiom rynkowym,
- spójna – dane w dokumentacji powinny być zgodne z zapisami księgowymi i innymi raportami (np. sprawozdaniami finansowymi, TPR).
Warto regularnie przeglądać dokumentację, szczególnie przed upływem terminu na jej przygotowanie, a także przed złożeniem formularza TPR.
Sprawdź formularz TPR – czy wszystko się zgadza?
Formularz TPR (informacja o cenach transferowych) jest jednym z głównych źródeł informacji dla organów skarbowych. Na jego podstawie mogą one typować podatników do kontroli. Błędy lub nieścisłości mogą zwiększyć ryzyko weryfikacji. Upewnij się, że:
- dane finansowe są poprawne i zgodne z dokumentacją TP,
- właściwie wskazano metodę ustalania ceny,
- nie pominięto żadnej transakcji objętej obowiązkiem raportowania.
Warto też mieć uzasadnienie dla wyboru konkretnej metody kalkulacji ceny oraz benchmarkingu.
Zweryfikuj poprawność analiz porównawczych (benchmarkingów)
Analiza porównawcza (benchmarking) to element, na który organy podatkowe kładą szczególny nacisk. W razie kontroli fiskus może próbować zakwestionować:
- dobór próby porównawczej (np. zbyt mała liczba podmiotów),
- kryteria selekcji,
- nieaktualność danych (analiza powinna być okresowo aktualizowana),
- zgodność z charakterystyką transakcji.
Warto mieć dostęp do pełnych raportów i danych źródłowych użytych w analizie.
Zidentyfikuj czynniki ryzyka – co może zwrócić uwagę KAS?
Zanim do firmy trafi wezwanie z urzędu skarbowego, warto samodzielnie przeanalizować tzw. czynniki ryzyka, które mogą zwiększyć prawdopodobieństwo typowania do kontroli przez organy podatkowe. W praktyce KAS zwraca szczególną uwagę na:
- długotrwałe generowanie strat przez podmioty powiązane, nawet mimo aktywności operacyjnej,
- wysoką zmienność rentowności lub istotne odchylenia od średnich rynkowych (zwłaszcza
w spółkach o niskim profilu funkcjonalnym), - znaczne zmiany struktury transakcji lub modelu biznesowego - nagłe przesunięcie zysków między spółkami grupy, zmiany warunków umów (np. przeniesienie funkcji, aktywów lub ryzyk), mogą wzbudzić zainteresowanie,
- niezgodność danych raportowanych w różnych formularzach – rozbieżności między TPR a CIT-8, JPK_KR, sprawozdaniami finansowymi, deklaracjami VAT itp. mogą być sygnałem do wszczęcia weryfikacji.
Identyfikacja tych ryzyk zawczasu pozwala wdrożyć odpowiednie działania zaradcze. Warto rozważyć audyt wewnętrzny lub niezależny przegląd cen transferowych, który pomoże ocenić, czy dokumentacja i strategia TP są wystarczająco odporne na potencjalne pytania kontrolerów.
Nie lekceważ obowiązków sprawozdawczych grupy
Jeśli firma należy do grupy kapitałowej, może podlegać obowiązkowi złożenia:
- CBCR (Country-by-Country Reporting) – dla największych grup,
- Master file – dla podmiotów przekraczających określony próg przychodów.
Brak któregoś z tych dokumentów w razie kontroli może skutkować dotkliwymi sankcjami.
Monitoruj zmiany w przepisach
Przepisy dotyczące cen transferowych często się zmieniają – zarówno na poziomie krajowym, jak
i międzynarodowym (np. BEPS, OECD, dyrektywy UE). Warto na bieżąco śledzić nowelizacje, aby uniknąć nieświadomego naruszenia obowiązków.
Podsumowanie
Dobra dokumentacja to za mało – kluczowe jest kompleksowe przygotowanie organizacyjne
i podatkowe. Kontrole w zakresie cen transferowych są coraz bardziej szczegółowe, a fiskus dysponuje coraz większymi możliwościami analitycznymi. Dlatego proaktywne podejście i wczesne działania mogą uchronić firmę przed długimi postępowaniami, korektami i sankcjami.
