Jak wykreślić z księgi wieczystej służebność, która nie była wykonywana przez co najmniej 10 lat?

Jednym ze sposobów doprowadzenia do wykreślenia służebności z księgi wieczystej jest uzyskanie od właściciela działki władnącej (tj. osoby, która jest uprawniona do korzystania ze służebności), oświadczenia o zrzeczeniu się przysługującego jej prawa (Jest to najprostszy i jednocześnie najszybszy sposób doprowadzenia do wykreślenia służebności). Zgodnie bowiem z art. 246 KC jeżeli uprawniony zrzeka się ograniczonego prawa rzeczowego, prawo to wygasa. Oświadczenie o zrzeczeniu się prawa powinno być złożone właścicielowi rzeczy obciążonej. Jednakże gdy ustawa nie stanowi inaczej, a prawo było ujawnione w księdze wieczystej, do jego wygaśnięcia potrzebne jest wykreślenie prawa z księgi wieczystej. Przedmiotowe oświadczenie powinno zostać złożone w formie pisemnej z podpisami notarialnie poświadczonymi. Po uzyskaniu oświadczenia składamy je do sądu wraz z wnioskiem o wykreślenie służebności.

Służebność gruntowa zgodnie z art. 293 § 1 KC wygasa wskutek niewykonywania przez 10 lat. Chociaż w takiej sytuacji do wygaśnięcia służebności dochodzi z mocy prawa, konieczne jednak jest złożenie powództwa, tak by móc wykazać, że faktycznie przez co najmniej 10 lat służebność nie była wykonywana. Właściwym środkiem prawnym do osiągnięcia tego celu jest na postawie art. 10 ustawy z dnia 6 lipca 1982 r. o księgach wieczystych i hipotece - powództwo o uzgodnienie treści księgi wieczystej z rzeczywistym stanem prawnym. Jeżeli zatem nie uda nam się uzyskać ww. oświadczenia o zrzeczeniu się służebności, zostanie nam możliwość wystąpienia z niniejszym pozwem.

Przedmiotowe powództwo właściciel nieruchomości obciążonej służebnością kieruje przeciwko właścicielowi nieruchomości władnącej, wnosząc o wykreślenia obciążenia z obu ksiąg wieczystych, tj. przypisanych do nieruchomości władnącej i obciążonej.

Gdy sąd wyda prawomocny wyrok ustalający, że służebność nie obciąża nieruchomości powoda, dopuszczalne będzie złożenie wniosku o wykreślenie jej z księgi wieczystej. Sąd wieczystoksięgowy z urzędu powinien wtedy wykreślić także wpis służebności w księdze wieczystej prowadzonej dla nieruchomości władnącej. 

Powództwo rozpoznaje sąd rejonowy, bez względu na wartość przedmiotu sporu (art. 16 § 1 w zw. art. 17 pkt 4  k.p.c.). Właściwość miejscową sądu wyznacza miejsce położenia nieruchomości, dla której prowadzi się księgę wieczystą.

Wartość przedmiotu sporu stanowi wartość służebności.

Pozew podlega opłacie sądowej, którą ustala się na zasadach określonych w art. 13 UKSC. Natomiast gdy wartość przedmiotu sporu przekracza 40 000 zł stosuje się art. 13c UKSC i opłata wynosi 2000 zł.