Jakie zmiany w Ordynacji podatkowej przygotowuje nam Ministerstwo Finansów – co czeka podatników od 2026 roku?
Ministerstwo Finansów szykuje poważną reformę przepisów dotyczących przedawnienia zobowiązań podatkowych oraz odpowiedzialności karnej skarbowej. Zmiany wynikają z chęci uproszczenia systemu, ograniczenia nadużyć oraz przyspieszenia działań fiskusa. Projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej został opublikowany 4 sierpnia 2025 r., a jego główne punkty mogą znacząco wpłynąć na dotychczasowe rozliczenia podatkowe oraz ich weryfikację.
- Pięć lat pozostaje, ale nie zawsze
Podstawowy termin przedawnienia zobowiązań podatkowych nadal będzie wynosił 5 lat, licząc od końca roku, w którym upłynął termin płatności podatku. Jednak w przypadku unikania opodatkowania (np. poprzez stosowanie agresywnych optymalizacji podatkowych objętych klauzulą GAAR), Szef KAS zyska prawo do wydłużenia tego terminu maksymalnie do 7 lat.
- Koniec zawieszania biegu przedawnienia „na ostatnią chwilę”
Jedną z najważniejszych i najbardziej oczekiwanych zmian jest likwidacja możliwości zawieszenia biegu przedawnienia poprzez wszczęcie postępowania karno-skarbowego. Obecnie urzędy skarbowe często wykorzystywały ten mechanizm tuż przed upływem terminu przedawnienia, co w praktyce wydłużało sprawy na wiele lat. Po zmianach, nawet jeśli zostanie wszczęte postępowanie karne skarbowe, termin przedawnienia będzie biegł dalej.
- Karalność przestępstw skarbowych – niezależna od przedawnienia podatku
Nowelizacja wprowadza zasadę, że przedawnienie zobowiązania podatkowego nie oznacza końca odpowiedzialności karnej skarbowej. Oznacza to, że podatnik, który dopuścił się przestępstwa skarbowego, może zostać ukarany przez sąd, nawet jeśli sam podatek nie może już być dochodzony.
- Rok dodatkowego czasu w wyjątkowych sytuacjach
Fiskus zyska możliwość wydłużenia o jeden rok terminu na dochodzenie należności w szczególnych przypadkach, m.in.:
- gdy ujawnione zostaną dochody z nieujawnionych źródeł,
- gdy podatnik złoży korektę deklaracji mniej niż rok przed końcem terminu przedawnienia.
- Inne ważne zmiany
Z projektu wynikają inne zmiany, na które warto zwrócić uwagę:
- Wyższy limit zapłaty przez osobę trzecią – tzw. osoba trzecia będzie mogła uregulować zobowiązanie podatkowe podatnika do kwoty 5 tys. zł, zamiast dotychczasowego limitu 1 tys. zł (zmiana w art. 62b § 1 pkt 3).
- Umarzanie podatku przed terminem płatności – fiskus zyska możliwość umorzenia podatku jeszcze przed upływem terminu jego zapłaty (nowy art. 67a § 1 pkt 3). Obecnie jest to możliwe dopiero po przekształceniu zobowiązania w zaległość podatkową.
- Szersze uprawnienia do automatycznej korekty zeznań – urząd skarbowy będzie mógł samodzielnie poprawić zeznanie w ramach czynności sprawdzających, jeżeli korekta nie przekroczy 10 tys. zł. Obecny próg to 5 tys. zł (zmiana w art. 274 § 1).
- Zdalne przesłuchania – w postępowaniu podatkowym organ podatkowy będzie mógł przesłuchać stronę lub świadka w trybie zdalnym (nowy art. 199b § 2).
Większość zmian ma wejść w życie 1 stycznia 2026 r., ale część może obowiązywać wcześniej. Rząd zapowiada kilkumiesięczne vacatio legis, by administracja skarbowa i podatnicy mogli przygotować się do nowych zasad.
