Nowa era cen transferowych: większe ryzyko, więcej kontroli, pełna przejrzystość
Spis treści
- Wyższe sankcje podatkowe – większe ryzyko dla podatników
- Regularne kontrole co trzy lata – obowiązkowy audyt dla największych
- Większa jawność danych – TPR-C ujawni szczegóły transakcji
- Nowy raport roczny MF i KAS – systematyczne podsumowania
Centrum kompetencyjne w Krakowie, wykorzystywanie przez organy podatkowe danych z JPK CIT i KSEF to nie jedyne zmiany jakie czekają nas w obszarze cen transferowych.
W Sejmie znajduje się już projekt ustawy prezydenckiej, który – choć formalnie powiązany z inicjatywą „Zero PIT” dla rodzin – zawiera także pakiet regulacji w zakresie planowany zmian w cenach transferowych. Celem jest uszczelnienie systemu oraz zwiększenie przejrzystości rozliczeń pomiędzy podmiotami powiązanymi. Planowane zmiany dotkną przede wszystkim największe przedsiębiorstwa działające w Polsce, ale ich konsekwencje pośrednio odczują również mniejsze firmy wchodzące w skład grup kapitałowych.
Jakie zmiany przewiduje projekt ustawy w zakresie cen transferowych?
Wyższe sankcje podatkowe – większe ryzyko dla podatników
Obecnie tzw. dodatkowe zobowiązanie podatkowe, nakładane za nieprawidłowości w dokumentacji lub rozliczeniach cen transferowych, wynosi do 10%. W określonych sytuacjach (np. brak korekty cen lub rażące błędy w TPR-C) może ono sięgać 20–30%.
Projekt ustawy przewiduje niemal podwojenie sankcji – podstawowa stawka ma wzrosnąć do 20%. To oznacza, że maksymalny wymiar kary może sięgnąć aż 40%, a w skrajnych przypadkach nawet 60%.
- ryzyko finansowe związane z ewentualną kontrolą znacząco rośnie,
- przedsiębiorstwa będą musiały w większym stopniu inwestować w jakość dokumentacji TP,
- zyska na znaczeniu systematyczna weryfikacja analiz porównawczych.
Regularne kontrole co trzy lata – obowiązkowy audyt dla największych
Najwięksi podatnicy CIT, których przychody w ostatnich trzech latach przekraczały średnio 5 mld zł rocznie, zostaną objęci szczególnym nadzorem. Nowe przepisy nakładają obowiązek przeprowadzania kontroli cen transferowych nie rzadziej niż raz na trzy lata.
Oznacza to, że duże grupy kapitałowe muszą liczyć się z powtarzalnym, systemowym audytem przeprowadzanym przez Krajową Administrację Skarbową.
- kontrole staną się przewidywalne i cykliczne, a nie incydentalne,
- dla spółek to dodatkowe koszty związane z odpowiednim przygotowaniem się do kontroli,
- organ podatkowy uzyska narzędzie do systematycznej weryfikacji największych transakcji
Większa jawność danych – TPR-C ujawni szczegóły transakcji
Do tej pory Minister Finansów publikował wybrane dane z formularzy TPR-C, takie jak przychody, dochody czy podatek CIT największych podatników. Po zmianach zakres jawności zostanie rozszerzony – ujawniane będą również informacje o określonych rodzajach transakcji wewnątrzgrupowych, m.in.:
- usługach wspólnych (np. opłaty za zarządzanie, IT, HR),
- opłatach licencyjnych (np. za używanie znaku towarowego, know-how czy oprogramowania),
- transakcjach finansowych (pożyczki, gwarancje, instrumenty dłużne).
- większa przejrzystość rozliczeń pomiędzy podmiotami powiązanymi,
- rosnąca presja reputacyjna na grupy kapitałowe, które będą niejako „wystawione na widok publiczny”,
- konieczność staranniejszego uzasadniania rynkowości transakcji.
Nowy raport roczny MF i KAS – systematyczne podsumowania
Kolejną nowością będzie obowiązek publikacji przez Ministerstwo Finansów i Krajową Administrację Skarbową corocznego raportu dotyczącego cen transferowych. Raport ten ma obejmować m.in.:
- liczbę przeprowadzonych kontroli i ich wyniki,
- czas trwania postępowań,
- najczęściej identyfikowane nieprawidłowości,
- działania edukacyjne i szkoleniowe.
- zwiększenie przejrzystości pracy organów podatkowych,
- możliwość analizy trendów i kierunków kontroli przez doradców podatkowych oraz same przedsiębiorstwa,
- większa świadomość ryzyka wśród podatników, którzy na tej podstawie będą mogli przewidywać obszary szczególnej uwagi fiskusa.
Większość zmian ma wejść w życie 1 stycznia 2026 r.. Projektowane zmiany mają cztery filary: podniesienie sankcji, wprowadzenie cyklicznych kontroli, rozszerzenie jawności danych oraz stworzenie corocznych raportów podsumowujących działania fiskusa.
W praktyce oznacza to znaczne zwiększenie presji na największych podatników, ale także wzmocnienie pozycji organów podatkowych w procesie weryfikacji cen transferowych. Firmy już dziś powinny rozpocząć przygotowania – m.in. poprzez audyt wewnętrzny, aktualizację dokumentacji i analiz benchmarkingowych – aby uniknąć wysokich kar w przyszłości.
