Nowelizacja listy PKD: co się zmienia i jakie obowiązki mają przedsiębiorcy
Od 1 stycznia 2025 roku zaczęła obowiązywać nowa Polska Klasyfikacja Działalności – PKD 2025. To największa od kilkunastu lat aktualizacja systemu klasyfikującego działalność gospodarczą w Polsce. Choć zmiany mają głównie charakter porządkujący i dostosowujący do współczesnej gospodarki, nakładają na przedsiębiorców konkretne obowiązki, których zignorowanie może skutkować nieporozumieniami przy rozliczeniach, rejestracjach czy kontrolach.
Dlaczego wprowadzono nową klasyfikację? Dotychczasowe PKD z 2007 r. nie nadążało za dynamicznymi zmianami w gospodarce. W ostatnich latach pojawiły się całkowicie nowe gałęzie biznesu – gospodarka cyfrowa, e-commerce, usługi online, bio-gospodarka czy działalność związana z obiegiem zamkniętym. Nowelizacja ma uporządkować te obszary oraz dostosować polskie prawo do europejskich klasyfikacji, tak aby statystyki, raportowanie i obowiązki rejestrowe były bardziej spójne.
PKD 2025 zachowuje dotychczasową pięciopoziomową strukturę, ale wprowadza liczne modyfikacje: dodano nowe podklasy, część działów zreorganizowano, a niektóre obszary – dotąd ujęte ogólnie – opisano bardziej szczegółowo.
Termin na aktualizację dla istniejących przedsiębiorców to 31 grudnia 2026 r. Co ważne, po tym terminie organy publiczne dokonają automatycznego przeklasyfikowania.
Jakie są zatem wynikające z tego obowiązki dla przedsiębiorców?
Aktualizacja wpisów w rejestrach
Firmy zakładane od początku 2025 roku muszą wybierać kody wyłącznie z nowej klasyfikacji. Przedsiębiorcy działający wcześniej powinni sprawdzić, które nowe kody odpowiadają dotychczas używanym, i uaktualnić swoje wpisy w CEIDG, KRS lub REGON. Dotyczy to także sytuacji, w których planuje się jakiekolwiek zmiany w działalności wymagające aktualizacji rejestru.
Okres przejściowy do końca 2026 roku
Przez dwa lata – do 31 grudnia 2026 r. – przedsiębiorcy mogą posługiwać się zarówno starymi, jak i nowymi kodami. Po tym terminie urzędy automatycznie przeklasyfikują wpisy na podstawie tzw. kluczy przejścia. Automatyzm ten może jednak być ryzykowny dla firm o szerokim lub nietypowym profilu działalności, dlatego zaleca się dokonanie zmian samodzielnie przed końcem okresu przejściowego.
Konieczność zmian w dokumentach spółek
Spółki, których umowy lub statuty zawierają literalnie wpisane kody PKD, mogą być zobowiązane do ich aktualizacji. W niektórych przypadkach oznacza to przeprowadzenie formalnej zmiany umowy spółki czy uchwał wspólników.
Znaczenie PKD
Chociaż PKD jest klasyfikacją statystyczną, a obecnie nie wykazane PKD nie warunkuje rzeczywistego zakresu działalności (nie ma zakazu wykonywania działalności, której przedsiębiorca nie ma w swoim PKD), może mieć wpływ na niektóre praktyczne kwestie, np. obowiązki rejestracyjne, wymogi branżowe, możliwość korzystania z określonych ulg, dotacji, itp. lun w ramach wymogów dotyczących przetargów lub konkursów. Dlatego poprawny dobór kodów jest zasadniczo potrzebny i korzystny.
Co powinni zrobić przedsiębiorcy? Rekomenduje się, aby już teraz zweryfikować, które z nowych kodów najlepiej oddają zakres prowadzonej działalności, i rozważyć aktualizację wpisów jeszcze w okresie przejściowym. W przypadku firm o rozbudowanej lub specjalistycznej działalności warto skonsultować zmiany z księgowym lub prawnikiem, aby uniknąć błędnej klasyfikacji.
Nowelizacja PKD to nie tylko formalność – to realne dostosowanie działalności firmy do obowiązujących standardów. Przedsiębiorcy, którzy świadomie przeprowadzą aktualizację, zminimalizują ryzyko niepotrzebnych komplikacji w przyszłości.
Dlaczego piszę o tym prawie rok po wejściu w życie nowelizacji a ponad rok przed automatycznym przeklasyfikowaniem z urzędu? Otóż ciekawe jest to, że bardzo niewielu przedsiębiorców w ogóle zdaje sobie sprawę z powyższego. Nadto, zdarza się – co jest zdecydowanie ciekawe – że w nowozakładanych spółkach wspólnicy wskazują nieaktualne PKD! Z jednej strony prawdopodobnie z czystej nieświadomości, z drugiej zaś, z uwagi na korzystanie z nieaktualnych wzorów lub – co ciekawe (!) AI przy sporządzaniu umów spółek. To ostatnie sam sprawdziłem z ciekawości i w istocie – AI wylistowało nieaktualne PKD! Niestety mało kto weryfikuje, czy to, co zaaprobowała sztuczna inteligencja jest prawidłowe. A takie sytuacje są gwarancją dalszych komplikacji w ramach rejestracji – w KRS nieaktualne PKD może uniemożliwić rejestrację i spowoduje konieczność sprostowania umowy spółki.
