Opinia Rzecznika Generalnego w sprawie T-638/24 – Co dzieje się z VAT-em, gdy numer identyfikacyjny dla WNT był błędny?
.png)
Poniżej krótkie streszczenie opinii Rzecznika Generalnego Joségo Martína y Péreza de Nanclaresa (Sprawa T638/24). Choć dotyczy ona konkretnego przypadku, wnioski płynące z tej opinii mają kluczowe znaczenie dla bezpieczeństwa rozliczeń podatkowych każdej polskiej firmy aktywnie uczestniczącej w handlu wewnątrzwspólnotowym.
Opinię tę można sprowadzić do zasady: błąd dostawcy nie zwalnia nabywcy z jego własnego, podstawowego obowiązku podatkowego.
1. Istota problemu: dwa obowiązki w jednym miejscu
Opinia Rzecznika Generalnego dotyczy sytuacji, w której dochodzi do podwójnego obciążenia VAT w tym samym państwie członkowskim, wynikającego z dwóch niezależnych mechanizmów:
- Zasada „Siatki Bezpieczeństwa” (Art. 41 Dyrektywy VAT): Nabywca, zamiast użyć numeru VAT państwa docelowego (Polska), przez pomyłkę lub celowo użył numeru VAT państwa, z którego towar jest wysyłany (np. Niemcy). W efekcie, WNT jest opodatkowane w Niemczech, jako państwie rozpoczęcia wysyłki.
- Błąd Dostawcy (Art. 203 Dyrektywy VAT): Dostawca niemiecki, zamiast wystawić fakturę ze stawką 0% (zwolnienie dla WDT), błędnie zafakturował i wykazał niemiecki VAT na tej transakcji.
Kluczowe pytanie: Czy opodatkowanie dostawcy za błędnie wystawiony VAT (Art. 203) wyklucza obowiązek opodatkowania WNT nałożony na nabywcę (Art. 41) w tym samym państwie?
2. Główne wnioski rzecznika generalnego (dwie niezależne ścieżki)
Rzecznik Generalny jednoznacznie stwierdza, że wspomniane mechanizmy działają niezależnie i ich jednoczesne zastosowanie jest dopuszczalne.
|
Kwestia |
Opodatkowanie WNT (Art. 41) |
Błąd w Fakturze (Art. 203) |
|
Charakter |
Rzeczywisty obowiązek podatkowy (tzw. mechanizm siatki bezpieczeństwa, gdy użyto złego numeru VAT). |
Obowiązek o charakterze gwarancyjnym – ma chronić organy podatkowe przed nieuprawnionym odliczeniem VAT przez odbiorcę błędnej faktury. |
|
Wpływ Wzajemny |
Obowiązek zapłaty VAT przez dostawcę z Art. 203 nie stanowi opodatkowania dostawy. W konsekwencji, nie uchyla on obowiązku nabywcy do opodatkowania WNT na podstawie Art. 41. |
Opodatkowanie na podstawie Art. 41 nie zmienia faktu, że dostawca musi uiścić podatek błędnie wykazany na fakturze (Art. 203), dopóki nie skoryguje błędu. |
|
Podwójne Opodatkowanie? |
Rzecznik uważa, że nabywca nie może powoływać się na podwójne obciążenie podatkiem VAT (opłacił błędny VAT dostawcy i jest obciążony WNT) w celu sprzeciwienia się poborowi VAT. Podwójne obciążenie może być rozwiązane na innych drogach (patrz niżej). |
|
Ważne: Art. 41 jest mechanizmem, który określa miejsce opodatkowania WNT, natomiast moment powstania obowiązku podatkowego (moment dostawy towaru) jest zawsze określany przez Art. 68 Dyrektywy VAT i nie zmienia się w wyniku późniejszych korekt faktur.
3. 🔑 Rekomendacje dla polskich podatników: Jak zapewnić bezpieczeństwo rozliczeń
Wnioski Rzecznika Generalnego niosą konkretne ryzyka dla polskich firm, które mogą skończyć z podwójnym ciężarem finansowym (zapłacony VAT dostawcy plus VAT z tytułu WNT). Aby zapewnić bezpieczeństwo rozliczeń, należy wdrożyć następujące zasady:
- Bezwzględna Zasada Prewencji: Właściwy Numer VAT 🛡️
- Zawsze i wyłącznie używaj numeru identyfikacyjnego VAT nadanego przez państwo członkowskie zakończenia wysyłki lub transportu towarów.
- Dlaczego? Użycie takiego numeru VAT zapewnia, że WNT jest opodatkowane zgodnie z zasadą podstawową (Art. 40) wyłącznie w kraju zakończenia wysyłki. Pozwala to na uniknięcie uruchomienia „siatki bezpieczeństwa” Art. 41, która generuje opodatkowanie w państwie wysyłki, często bez możliwości natychmiastowego odliczenia.
- Monitorowanie fakturowania (Art. 203) 📝
- Kontrola Faktur: Bezzwłocznie weryfikuj faktury otrzymane od dostawców unijnych. W przypadku WNT, dostawa w państwie wysyłki powinna być zwolniona z VAT (stawka 0%).
- Natychmiastowa Interwencja: Jeżeli dostawca błędnie wykaże na fakturze podatek VAT państwa wysyłki (np. niemiecki VAT), natychmiast zażądaj korekty faktury! Zapobiegnie to powstaniu ryzyka po stronie dostawcy i ułatwi ewentualne odzyskanie nienależnie zapłaconych kwot.
- Strategia postępowania w przypadku błędu (Art. 41 + Art. 203) – Bezpiecznik Finansowy 💰
Jeśli doszło już do pomyłki (użyto złego numeru VAT i zapłacono VAT błędnie wykazany na fakturze):
- Brak prawa do odliczenia błędnego VAT: Pamiętaj, że VAT błędnie zafakturowany i zapłacony dostawcy NIE uprawnia polskiej firmy do odliczenia tego podatku (nie jest to podatek należny, ale zobowiązanie z Art. 203).
- Odzyskanie Kwot: W sytuacji podwójnego obciążenia finansowego (podatek WNT płacony w Polsce + zapłacony VAT dostawcy):
- Główna Droga: Nabywca musi mieć możliwość odzyskania nienależnie zapłaconych kwot bezpośrednio od dostawcy (np. na drodze powództwa cywilnego).
Podsumowując: Najważniejszym i najbezpieczniejszym działaniem jest prewencja – dokładne zarządzanie numerami identyfikacyjnymi VAT i stała kontrola poprawności faktur WNT.
Pamiętaj: Opinia Rzecznika Generalnego nie jest jeszcze wyrokiem Trybunału Sprawiedliwości UE (TSUE), ale często wskazuje kierunek, w którym podąży orzecznictwo. Należy śledzić wydanie ostatecznego wyroku w tej sprawie.
