Przechodzenie koncesji i zezwoleń z JDG na spółkę z o.o.
Przedsiębiorcy prowadzący jednoosobową działalność gospodarczą (JDG) często decydują się na zmianę formy prawnej, wybierając spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością (sp. z o.o.). Motywacją jest przede wszystkim ograniczenie odpowiedzialności osobistej, zwiększenie wiarygodności biznesowej czy przygotowanie firmy do dalszego rozwoju. Jednym z zagadnień do rozważenia, przy podejmowaniu decyzji jaki sposób zmiany organizacyjno-prawnej wybrać, okazuje się status posiadanych zezwoleń, licencji i koncesji – zwłaszcza wtedy, gdy działalność wymaga reglamentowanego dostępu do rynku (np. transport, alkohol, energetyka).
Sposoby reorganizacji przedsiębiorcy.
Wyróżnić należy dwie odrębne, najczęściej wybierane formy zmiany formy organizacyjnej JDG na sp. z o.o.:
- Przekształcenie JDG w spółkę z o.o. (art. 584¹–584¹³ KSH).
- Wniesienie przedsiębiorstwa JDG aportem do istniejącej spółki z o.o.
Przekształcenie JDG w spółkę z o.o. a posiadane koncesje i zezwolenia.
Przekształcenie JDG w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością zostało uregulowane w Kodeksie spółek handlowych (art. 584¹–584¹³ KSH). Jest to proces, w którym przedsiębiorca prowadzący działalność jednoosobową zostaje przekształcony w spółkę kapitałową. Kluczowym elementem tego mechanizmu jest zasada sukcesji generalnej, wyrażona w art. 584² KSH. Oznacza ona, że spółce przekształconej przysługują wszystkie prawa i obowiązki przedsiębiorcy przekształcanego. Co do zasady obejmuje to również zezwolenia, koncesje i ulgi administracyjne, chyba że ustawa albo sama decyzja administracyjna wyraźnie stanowią inaczej. W praktyce więc spółka z o.o. wchodzi w sytuację prawną dotychczasowego przedsiębiorcy i może kontynuować działalność w oparciu o dotychczasowe regulacje administracyjne, chyba że z przepisów szczególnych lub z samej decyzji zezwalającej wynika coś innego.
Warto zatem pamiętać, że niektóre zezwolenia mogą być traktowane jako zezwolenia o charakterze osobistym, ponieważ są związane bezpośrednio z osobą samego przedsiębiorcy. W takich przypadkach sukcesja nie obejmuje decyzji administracyjnej i konieczne jest uzyskanie nowego zezwolenia już przez spółkę przekształconą.
Wniesienie przedsiębiorstwa JDG aportem do istniejącej spółki z o.o.
Zupełnie inaczej wygląda sytuacja, gdy przedsiębiorca wnosi prowadzone przez siebie przedsiębiorstwo do spółki z o.o. w formie aportu. Podstawę prawną takiej czynności stanowi Kodeks cywilny, w szczególności art. 55¹ i 55² k.c. Przedsiębiorstwo rozumiane jest jako zorganizowany zespół składników materialnych i niematerialnych przeznaczonych do prowadzenia działalności gospodarczej. Wniesienie aportem przedsiębiorstwa do spółki oznacza przeniesienie tego zespołu składników na nowy podmiot w zamian za udziały. Skutkiem tego nie jest jednak sukcesja uniwersalna, lecz tzw. sukcesja singularna. Spółka wstępuje jedynie w te prawa i obowiązki, które mogą być przeniesione. Decyzje administracyjne, takie jak koncesje i zezwolenia, co do zasady nie są zbywalne i nie przechodzą automatycznie na spółkę kapitałową. Aby spółka mogła kontynuować działalność reglamentowaną, musi sama wystąpić o nowe decyzje administracyjne. Wyjątki od tej zasady przewidują tylko przepisy szczególne.
Podsumowanie
Z punktu widzenia praktyki gospodarczej z powyższego wynika, że wybór formy zmiany zależy w dużej mierze od charakteru prowadzonej działalności. Jeśli przedsiębiorca posiada koncesje czy zezwolenia, które są niezbędne dla dalszego funkcjonowania firmy, bezpieczniejszym rozwiązaniem będzie przekształcenie JDG w spółkę z o.o., które zapewnia kontynuację praw i obowiązków. Wniesienie przedsiębiorstwa aportem, choć prostsze w warstwie konstrukcyjnej i często wykorzystywane przy budowaniu struktury spółek, wiąże się z koniecznością ubiegania się o nowe decyzje administracyjne, co w niektórych branżach może być procesem długotrwałym albo wręcz ryzykownym.
