Przesunięcie terminu wejścia w życie KSeF z szerszej perspektywy cz.1

Piątkowy poranek 19 stycznia 2024 r. był prawdziwą niespodzianka dla wszystkich osób śledzących trwające prace nad obowiązkowym Krajowym Systemem e-Faktur, Minister Finansów Andrzej Domański w swoim briefingu, już w pierwszych słowach poinformował, że po wstępnych analizach prac, doszło do wykrycia krytycznych błędów, które w jego ocenie uniemożliwiają wprowadzenie KSeF w 2024 r.

Informacja o przesunięciu terminu niemalże natychmiastowo obiegła sieć, każdy kto chociaż w najmniejszym stopniu interesuje się podatkami z pewnością został o tym fakcie dobitnie poinformowany, mowa tutaj w szczególności o użytkownikach Linkedina – słowa „obowiązkowego KSeFu nie będzie”, przez kilka dobrych dni padały średnio co drugi post.

Kiedy jednak już opadł kurz, warto spojrzeć na temat KSeF z szerszej perspektywy, szczególnie istotne wydaje się udzielenie odpowiedzi na pytania w dwóch wymiarach:

1. Czy obowiązkowego KSeF nigdy nie będzie?
2. Co z raportem z funkcjonowania KSeF jeśli wejdzie w życie w 2025 r. i po co KSeF w Polsce, skoro Unia planuje KSeF unijny już od 2028 r.?

Poszukując odpowiedzi na wskazane wyżej pytania, w pierwszej kolejności należy przyjrzeć się briefingowi Ministra finansów z 19 stycznia 2024 r., nie ulega wątpliwości, że główną przesłanką determinującą przesunięcie wejścia w życie KSeF, były czynniki technologiczne tj. związane z przepustowością oraz błędami po stronie informatycznej.

Warto jednocześnie zauważyć, że w wypowiedzi Ministra Finansów nie padły żadne słowa świadczące o tym, że brak obowiązkowego KSeF od 1 lipca 2024 r. jest związany ze stroną merytoryczną całego przedsięwzięcia, oznacza to że z perspektywy ministerstwa „przepisowo” KSeF jest gotowy, a same zmiany legislacyjne jeśli będą, to raczej dotkną „kosmetycznych szczegółów”, związanych ze specyficznymi rodzajami transakcji.

Szczególnie istotna wydaje się również sama postawa ministerstwa w odniesieniu do obowiązkowego KSeF, temat ten jest traktowany priorytetowo, co zostało podkreślone już na początku roku w Interpelacji poselskiej nr 250 z 4 stycznia 2024 r. w sprawie przeprowadzenia audytu i najbliższych planów ministerstwa finansów: „(…) Jednym z priorytetów Ministerstwa Finansów w zakresie polityki fiskalnej jest wdrożenie i rozwój Krajowego Systemu e-Faktur (KSeF).” – co ciekawe, zasadniczo cała treść udzielonej odpowiedzi przez wiceministra Jarosława Nenemana skupia się wokół tego tematu, podkreślając istotność oraz zasadność obowiązkowego KSeF.

Priorytetowość w zakresie wdrożenia obowiązkowego systemu e-Faktur została potwierdzona również przez samego ministra finansów we wspomnianym wyżej briefingu:

• „Chcę by ten system obowiązkowy KSeF w Polsce był wdrożony tak szybko, jak to jest możliwe, jednocześnie z zachowaniem pełnego bezpieczeństwa obrotu gospodarczego w Polsce”.
• "Chciałbym podkreślić, że KSeF jest potrzeby gospodarce i że będzie wprowadzony. Musimy dbać o dochody budżetu, uszczelniać system podatkowy i dbać o polską gospodarkę. Ale wprowadzenie KSeF nie może zagrażać działalności gospodarczej"

Warto również zastanowić się nad przyczyną tak ekspresowych prac związanych z ogłoszonym audytem IT – na składanie ofert było raptem 7 dni, natomiast sama realizacja audytu ma odbyć się w ciągu zaledwie 30 dni. Wydaje się, że na Ministerstwie rzeczywiście ciąży duża presja, by KSeF został wprowadzony najszybciej jak to tylko możliwe.

Oczywiście – pełny obraz sytuacji związanej z obowiązkowym KSeFem prawdopodobnie uzyskamy dopiero po przeprowadzonym audycie, zapewne wtedy poznamy nową datę wejścia w życie przepisów. Stawianie jednak tezy, że obowiązkowego KSeF nie będzie, wydaje się dosyć nierozsądne – zaprzecza temu w szczególności podejście Ministerstwa Finansów, nie wspominając o środkach jakie zostały poświęcone na realizacje tego projektu na obecnym etapie.

Kolejną problematyką, który pojawia się wokół tematu KSeF jest Decyzja wykonawcza Rady (UE) 2022/1003 upoważniającą Polskę do stosowania szczególnego środka stanowiącego odstępstwo od art. 218 i 232 dyrektywy 2006/112/WE w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej. Należy bowiem zauważyć, że wprowadzenie Krajowego Systemu e-Fakturowania w naszym kraju stanowi wyjątek od reguł fakturowania – decyzja pozwalająca na stosowanie odstępstwa została przyznana Polsce od 1 stycznia 2024 r. do 31 grudnia 2026 r.

Ewentualne przedłużenie tego okresu, będzie możliwe po przedłożeniu przez Polskę stosownego wniosku wraz  ze sprawozdaniem oceniającym skuteczność środków krajowych w zakresie zwalczania oszustw związanych z VAT i uchylania się od VAT oraz w zakresie uproszczenia poboru VAT. Sprawozdanie takie powinno zawiera również ocenę wpływu tych środków na podatników, w szczególności tego, czy środki te zwiększają ich obciążenie administracyjne i koszty.

Mając na uwadze powyższe, wśród wielu osób zrodziły się obawy związane z tym, że w przypadku przedłużającego się terminu wejścia w życie KSeF w Polsce, będzie zawężał się okres pozwalający na sporządzenie sprawozdania oceniającego skuteczność wprowadzonych rozwiązań, od którego finalnie będzie uzależniona zgoda na dalsze stosowanie KSeF. Pojawiają się jednocześnie głosy, że w przypadku przedłużenia się okresu o kolejny rok, Polska będzie posiadał jedynie szczątkowe dane, co może okazać się niewystarczającym argumentem dla Komisji Europejskiej.

Ostatni przedstawiony scenariusz wydaje się jednak mało prawdopodobny, szczególnie oceniając go z perspektywy wspomnianego wcześniej podejścia Ministerstwa Finansów, które sprawę KSeF traktuje priorytetowo i dąży do wdrożenia systemu tak szybko jak to tylko możliwe – data 1 stycznia 2025 r., jest realna. Oceniając jednak nawet ten najgorszy scenariusz, wydaje się mało prawdopodobne że Komisja Europejska posiadając dane z kilku miesięcy, nie będzie przychylna do przedłużenie udzielonej derogacji, należy bowiem zauważyć, że Unia Europejska dąży do dostosowania obecnego systemu rozliczeń VAT do współczesnych wyzwań ery cyfrowej, czego przejawem jest kolejny poruszany temat – ViDA.

ViDA to skrót od pakietu VAT in Digital Age. Pakiet ten został opublikowany 8 grudnia 2022 r. przez KE i jest związany z unijnym celem ustanowienia sprawnie działającego rynku wewnętrznego w ramach podatku VAT, który zakłada obowiązkowe e-Fakturowanie na płaszczyźnie UE. Od 2028 roku to rozwiązanie powinno być obligatoryjne w całej Unii Europejskiej, data ta nie jest jednak potwierdzona. Co ciekawe, jak możemy dowiedzieć się z doniesień medialnych, rekomendowane jest przesunięcie ww. terminu nawet o 4 lata. Jakie natomiast ma to znaczenie w kwestii KSeF?

Z uwagi na brak precyzyjnych specyfikacji technicznych oraz ostatecznych zapisów obu rozwiązań, podatnicy mają sporo wątpliwości, czy system krajowy będzie współpracował z tym ogólnoeuropejskim i jak wpłynie to na wystawianie faktur międzynarodowych. Wątpliwości te wydają się jednak daleko idące, odroczenie nawet o 4 lata e-Fakturowania w całej UE, może zminimalizować ryzyko niespójności między polskim KSeF a unijnym systemem e-Fakturowania, a w konsekwencji wiązać np. tylko z technicznym dostosowaniem naszego systemu – o ile ViDA zostanie rzeczywiście wprowadzana do 2032 r.

#KSeF #efaktura #Podatki #Prawo #VAT