Sprawozdanie finansowe wykazało stratę – i co dalej?

Prowadzenie działalności gospodarczej wiąże się nie tylko z osiąganiem zysków, ale również – czasem nieuchronnie – z ponoszeniem strat. W przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością kluczowe znaczenie ma strata wykazana w sprawozdaniu finansowym, ponieważ to ona stanowi podstawę dalszych działań zarządu i wspólników. W niniejszym artykule zostanie omówione, jak można pokryć taką stratę, jakie są dostępne mechanizmy oraz kiedy konieczne jest podjęcie uchwały o dalszym istnieniu spółki.

Sposoby pokrycia straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym

W zależności od sytuacji majątkowej spółki oraz zapisów w umowie spółki, strata bilansowa może być pokryta na kilka sposobów:

1. Z kapitału zapasowego, rezerwowego lub z niepodzielnych zysków z lat poprzednich

W przypadku gdy spółka w poprzednich latach wypracowała zysk i nie rozdysponowała go w całości – pozostawiając go w formie niepodzielonego zysku lub przekazując na kapitał zapasowy bądź rezerwowy – możliwe jest wykorzystanie tych środków do pokrycia straty wykazanej w sprawozdaniu finansowym. To najczęściej wybierane i jednocześnie najbezpieczniejsze rozwiązanie.

2. Z przyszłych zysków

Zgromadzenie wspólników może zdecydować, że strata zostanie pokryta z przyszłych zysków spółki. W takim przypadku nie dochodzi do natychmiastowego rozliczenia, a strata pozostaje w bilansie do czasu osiągnięcia dodatnich wyników w kolejnych latach.

3. Dopłaty wspólników

Jeżeli umowa spółki przewiduje możliwość nakładania dopłat, wspólnicy mogą wnieść dodatkowe środki, które pozwolą pokryć stratę. Dopłaty nie zwiększają kapitału zakładowego, ale stanowią zasilenie środków własnych spółki – więcej o dopłatach można przeczytać w artykule: Dopłaty w spółce z o.o. – czy „taki diabeł straszny”?

4. Obniżenie kapitału zakładowego

Chociaż bezpośrednie pokrycie straty z kapitału zakładowego nie jest dopuszczalne, możliwe jest jego obniżenie w celu poprawy struktury bilansu spółki – np. poprzez zmniejszenie wartości nominalnej udziałów lub umorzenie ich części. Takie działanie może być zastosowane wyłącznie wtedy, gdy kapitał zakładowy przekracza ustawowe minimum, czyli 5.000 zł w przypadku spółki z ograniczoną odpowiedzialnością. Uchwała wspólników o obniżeniu kapitału zakładowego musi jednoznacznie wskazywać, że celem tego działania jest pokrycie straty. Konieczne jest również przeprowadzenie odpowiedniej procedury – w tym zmiana umowy spółki oraz zgłoszenie do KRS.

Uchwała o dalszym istnieniu spółki – kiedy jest konieczna?

Zgodnie z art. 233 § 1 k.s.h., jeżeli strata wykazana w sprawozdaniu finansowym przewyższa sumę kapitału zapasowego, rezerwowego oraz połowę kapitału zakładowego, zarząd zobowiązany jest niezwłocznie zwołać zgromadzenie wspólników, celem podjęcia uchwały o dalszym istnieniu spółki.

Uchwała taka nie likwiduje automatycznie spółki, ale jest sygnałem ostrzegawczym dla wspólników i potencjalnych wierzycieli. Jej brak, mimo obowiązku, może rodzić odpowiedzialność po stronie członków zarządu – szczególnie w kontekście ewentualnej niewypłacalności.

Podsumowanie

Strata wykazana w sprawozdaniu finansowym spółki z o.o. nie jest wyłącznie kwestią księgową – to istotna informacja, która może wpływać na stabilność finansową podmiotu oraz bezpieczeństwo wspólników i kontrahentów. Ustawodawca przewidział konkretne obowiązki i rozwiązania, które mają na celu uporządkowanie sytuacji finansowej spółki i zapobieżenie niekontrolowanemu narastaniu zobowiązań. Kluczowa jest szybka reakcja, zgodna z przepisami prawa handlowego.