Wynagrodzenie za przejęcie zobowiązania najemcy do przywrócenia przedmiotu najmu do stanu pierwotnego
- Zasady ogólne
Zgodnie z art. 5 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT opodatkowaniu podatkiem od towarów i usług podlegają odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju.
Przy czym, w myśl art. 8 ust. 1 pkt 1 ustawy VAT, przez świadczenie usług, o którym mowa w art. 5 ust. 1 pkt 1, rozumie się każde świadczenie na rzecz osoby fizycznej, osoby prawnej lub jednostki organizacyjnej niemającej osobowości prawnej, które nie stanowi dostawy towarów w rozumieniu art. 7, w tym również:
- przeniesienie praw do wartości niematerialnych i prawnych, bez względu na formę, w jakiej dokonano czynności prawnej;
- zobowiązanie do powstrzymania się od dokonania czynności lub do tolerowania czynności lub sytuacji.
W związku z powyższym pod pojęciem świadczenia usługi należy rozumieć każde zachowanie, na które może składać się zarówno działanie (uczynienie, wykonanie czegoś na rzecz innej osoby), jak i zaniechanie (nieczynienie bądź też tolerowanie, znoszenie określonych stanów rzeczy). Na świadczenie mogą się jednocześnie składać zachowania związane z działaniem, jak i zaniechaniem.
- Wynagrodzenie za zwolnienie najemcy z obowiązku przywrócenia przedmiotu najmu do stanu pierwotnego
Zgodnie z przepisami co do zasady najemca zobowiązany jest do przywrócenia stanu poprzedniego przedmiotu najmu (np. nieruchomości), tj. do usunięcia wszelkich zmian poczynionych w przedmiocie najmu. W praktyce często jest tak, iż strony (wynajmujący i najemca) podejmują decyzje o zwolnieniu najemcy z czynności mających na celu przywrócenie przedmiotu najmu do stanu pierwotnego w zamian za określone wynagrodzenie (najczęściej kalkulowane w wysokości prac niezbędnych do przywrócenia przedmiotu najmu do stanu poprzedniego). Na tym tle pojawia się zagadnienie związane z ustaleniem czy tak otrzymane wynagrodzenie, stanowi wynagrodzenie za usługę (w rozumieniu ustawy o VAT) czy tez ma jakiś wymiar odszkodowawczy, a zatem nie podlega opodatkowaniu podatkiem VAT.
W interpretacji z dnia 29 listopada 2022 r. (sygn. 0114-KDIP1-1.4012.497.2022.2.MŻ) Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził – "Analiza przedstawionych we wniosku okoliczności na tle powołanych przepisów prowadzi do wniosku, że opisana czynność wypełnia definicję świadczenia usług zawartą wart. 8 ust. 1 ustawy. W analizowanym przypadku w związku z zawartą umową najmu mamy do czynienia ze świadczeniem wzajemnym i ekwiwalentnym. Świadczenie polega z jednej strony na przejęciu przez Państwa zobowiązań Najemcy do przywrócenia zwracanego przedmiotu (lokalu) najmu do stanu pierwotnego, co jest równoznaczne ze zwolnieniem Najemcy z wykonania prac wymienionych w umowie najmu, z drugiej zaś strony na zapłacie wynagrodzenia, które kalkulowane jest w oparciu o szacunkowe (przewidywane) koszty sprzątania i innych niezbędnych prac, które powinny być wykonane przez Najemcę. Beneficjentem tego świadczenia jest Najemca, który za określone wynagrodzenie nie będzie zobowiązany do fizycznego przywrócenia zwracanego przedmiotu (lokalu) najmu do stanu pierwotnego, gdyż po jego zdaniu nie ma już faktycznej możliwości dokonania tej czynności. Zwolnienie Najemcy z obowiązku przywrócenia przedmiotu najmu do stanu pierwotnego za wynagrodzeniem jest tolerowaniem przez Państwa tej sytuacji. W niniejszej sprawie otrzymana przez Państwa kwota zdefiniowana jako Opłata za przywrócenie lokalu do stanu pierwotnego po zakończeniu umowy najmu nie spełnia funkcji odszkodowawczej i mieści się w katalogu czynności podlegających opodatkowaniu wymienionych w art. 5 ust. 1 ustawy jako odpłatne świadczenie usług, o którym mowa w art. 8 ust. 1 ustawy, a zatem podlega opodatkowaniu podatkiem VAT."
