Wystąpienie aktualnych wspólników ze Spółki cywilnej
Poniżej zwięzłe omówienie konsekwencji podatkowych związanych z wystąpieniem wspólnika spółki cywilnej ze spółki.
Spis treści:
Regulacje kodeksowe
Zgodnie z art. 871 Kodeksu cywilnego wspólnikowi występującemu ze spółki zwraca się w naturze rzeczy, które wniósł do spółki do używania, oraz wypłaca się w pieniądzu wartość jego wkładu oznaczoną w umowie spółki, a w braku takiego oznaczenia - wartość, którą wkład ten miał w chwili wniesienia. Nie ulega zwrotowi wartość wkładu polegającego na świadczeniu usług albo na używaniu przez spółkę rzeczy należących do wspólnika. Ponadto wypłaca się występującemu wspólnikowi w pieniądzu taką część wartości wspólnego majątku pozostałego po odliczeniu wartości wkładów wszystkich wspólników, jaka odpowiada stosunkowi, w którym występujący wspólnik uczestniczył w zyskach spółki.
Konsekwencje PIT
Występowanie osób fizycznych ze spółek niebędących podatnikami podatku dochodowego, w tym ze spółek cywilnych, samo w sobie nie generuje przychodów podlegających opodatkowaniu podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Przychody takie powstają jednak, jeżeli osoby fizyczne występujące z takich spółek otrzymują w związku z tym środki pieniężne. Jak bowiem stanowi art. 14 ust. 2 pkt 16 ustawy o PIT, przychodami z działalności gospodarczej są również środki pieniężne otrzymane przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki.
Nie oznacza to, że wszelkie środki pieniężne otrzymywane przez osoby fizyczne występujące ze spółek cywilnych są opodatkowane podatkiem dochodowym od osób fizycznych. Należy bowiem zauważyć, że:
1.do przychodów z działalności gospodarczej nie zalicza się środków pieniężnych otrzymanych przez wspólnika spółki niebędącej osobą prawną z tytułu wystąpienia z takiej spółki, w części odpowiadającej uzyskanej przed wystąpieniem przez wspólnika nadwyżce przychodów nad kosztami ich uzyskania, o których mowa w art. 8 ustawy o PIT, pomniejszonej o wypłaty dokonane z tytułu udziału w tej spółce i wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów (art. 14 ust. 3 pkt 11 ustawy o PIT) Przepis ten wyłącza podwójne opodatkowanie kwot, które już zostały przez wspólników spółki cywilnej opodatkowane;
2.dochodem z tytułu wystąpienia wspólnika ze spółki niebędącej osobą prawną w przypadku otrzymania środków pieniężnych jest różnica między przychodem z tego tytułu, ustalonym zgodnie z art. 14 ustawy o PIT, a wydatkami na nabycie lub objęcie prawa do udziałów w takiej spółce niezaliczonymi w jakiejkolwiek formie do kosztów uzyskania przychodów (art. 24 ust. 3c ustawy o PIT); Rozpoznając zatem przychód z tytułu wystąpienia ze spółki cywilnej wspólnik, o którym mowa, będzie mógł również rozpoznać koszt uzyskania przychodów w postaci wydatków na nabycie lub objęcia prawa do udziałów w takiej spółce.
Jeżeli zatem w związku z wystąpieniem ze spółki cywilnej wspólnicy, otrzymają pieniądze, wystąpić u nich będzie mógł dochód, a w konsekwencji podatek do zapłaty.
W celu obliczenia czy otrzymane środki pieniężne będą podlegać opodatkowaniu, zgodnie z regułą wynikającą z treści art. 14 ust. 3 pkt 11 ustawy o PIT należy najpierw ustalić łączną nadwyżkę przychodów nad kosztami ich uzyskania (dochód z tytułu uczestnictwa w spółce). Następnie kwotę tę pomniejsza się o wypłaty dokonane z tytułu udziału w spółce niebędącej osobą prawną oraz o wydatki niestanowiące kosztów uzyskania przychodów. Tak ustalona wartość podlega wyłączeniu z przychodów podlegających opodatkowaniu. Jeżeli kwota otrzymana przez wspólnika z tytułu jego wystąpienia ze spółki niebędącej osobą prawną jest równa lub niższa od określonej w ww. sposób wartości, to kwota ta nie jest zaliczana do przychodów z działalności gospodarczej. Jeżeli natomiast kwota ta jest większa, do przychodów z działalności gospodarczej należy zaliczyć tylko nadwyżkę.
Konsekwencje VAT
Przy okazji należy wspomnieć, iż wystąpienie wspólnika ze spółki cywilnej nie wiąże się z wystąpieniem u tej osoby żadnych obowiązków na gruncie VAT. W szczególności nie znajdują w takich przypadkach, co do zasady, zastosowania przepisy art. 14 ustawy o VAT, tj. przepisy regulujące opodatkowanie VAT tzw. remanentu likwidacyjnego.
Wystąpienie aktualnych wspólników ze Spółki nie stanowi likwidacji Spółki i nie powoduje konieczności korekty wcześniej odliczonego podatku naliczonego przez Spółkę. W takim przypadku, ewentualny obowiązek korekty spoczywać będzie na Spółce z nowym składem osobowym (nie zaś na występujących wspólnikach).
